HC.3 Geneesmiddelafbraak 1/ H.4 Geneesmiddelafbraak 2 Flashcards
Wat is farmokinetiek? En welke 4 processen worden onderscheiden?
Farmacokinetiek: bestudering van de lotgevallen van het geneesmiddel
4 processen worden onderscheiden: absorptie, distributie, metabolisme, eliminatie
Wat is de biologische beschikbaarheid? En waardoor wordt deze beïnvloed?
Biologische beschikbaarheid: hoeveel komt er nou echt in het bloed terecht (dosis -> bereikt systemische circulatie); fractie van de toegediende dosis die de systemische circulatie intact bereikt
- Vernietigd in maag-darm kanaal
- Niet geabsorbeerd
- Vernietigd in darmwand
- Vernietigd in lever (first pass)
Wat is het verschil tussen de AUC bij iv en bij oraal?
Area under the curve (AUC); AUCiv= 100%, AUVoraal: 0-100%
Wat bepaalt de opname van een geneesmiddel?
Ionisatiegraad, evenals vetoplosbaarheid en molecuulgrootte, bepaalt opname van geneesmiddel (alleen niet-geioniseerde vorm passeert membranen).
Bij welke soort toediening is er sprake van een first pass effect?
Orale toediening
Wat is het verdelingsformule en hoe wordt het berekend?
Verdelingsvolume (Vd): voor de berekening van het Vd wordt het lichaam beschouwd als één compartiment, waarvan de concentratie in bloed een (meestal) representatieve voorstelling geeft; veel plekken waar we niet kunnen meten, Vd is fictief getal, kan aangeven dat de stof zich ook nog op andere plekken dan in het bloed zich ophoopt
Vd= hoeveelheid geneesmiddel in lichaam/ concentratie geneesmiddel in bloed
Concentratie= dosis/ volume
Wat is het verband tussen albumineconcentratie en activiteit van het geneesmiddel? Wat is de invloed van lever/nierinsuf. en gelijktijdig gebruik van andere farmaca?
Vaak gebonden aan albumine, zodra het vastzit aan albumine is niet inactief. Albumine is groot molecuul, liever niet uitgescheiden (bij bepaalde ziektebeelden wel). Leverinsufficiëntie/ nierinsufficiëntie -> albumine omlaag -> minder bindingsplaatsen -> meer vrije vorm -> geneesmiddel wordt actiever. Bij coumarines (antistolling) is te veel vrije vorm gevaarlijk, proces antistolling slaat door.
Gelijktijdig gebruik andere farmaca, continu proces van stoffen die aan- en afhaken aan albumine, door competitie minder bindingsplekken -> meer vrije vorm.
Welke 4 soorten metabolisme kunnen plaatsvinden in het lichaam?
Metabolisme:
• Vetoplosbaar, niet-geïoniseerde verbinding -> wateroplosbaar, geïoniseerde verbinding (om lichaam te kunnen verlaten)
• Actieve -> niet-actieve verbindingen
• Actieve -> actieve verbindingen (diazepam -> desmethyldiazepam)
• Niet-actieve -> actieve verbindingen (enalapril -> enalaprilat (prodrug))
Fase I en fase II reacties soorten en enzymen?
Fase I reacties: - Oxidatie – cytochroom P450 - Hydrolyse – esterases - Reductie – reductases Fase II reacties (conjugatie: groep aan vast gezet -> meer polair/ wateroplosbaar): - Acetyl – N-acetyltransferases - Glucuronide – glucuronyltransferases - Sulfaat – sulfotransferases
Welke genetische variaties zijn er?
Genetische variatie:
• Acetylering (isoniazide, sulfasalazine)
- Langzaam (homozygoot rr): blanken
- Snel (heterozygoot Rr: homozygoot RR): Japanners, Eskimo’s
• Atypische cholinesterase
- 1 in 3000: trage suxamethonium afbraak
• Aldehyde dehydrogenase
- Alcohol afbraak: trage variant bij Aziaten
• Cytochroom P450 enzymsysteem
Wat is de enterohepatische kringloop?
Enterohepatische kringloop: afgifte galzouten aan maagdarm-kanaal, galzouten worden terug opgenomen en opgeslagen in galblaas en weer kunnen worden afgegeven. Bepaalde geneesmiddelen kunnen binden aan de galzouten (digoxine), en belandt zo in deze kringloop.
Wat is het verschil tussen enzymatische afbraak van de 0de en 1ste orde?
Enzymatische afbraak:
- 0de orde: afbraak van een vaste hoeveelheid per tijdseenheid: er kan dan geen halfwaardetijd berekend worden
- 1ste orde: afbraak van een vast percentage per tijdseenheid: wel t1/2
Op welke manieren kan klaring plaatsvinden?
Klaring (clearance) via uitscheiding via de urine, afbraak in lever, uitademing.
