HC.4 Complicaties type 1 en 2 diabetes mellitus Flashcards
Wat zijn ernstige/ chronische complicaties van diabetes?
Diabetes kan ernstige complicaties tot gevolg hebben/ chronische complicaties: • Blindheid • Nierziekten • Zenuw schade • Amputatie • Hartinfarct • Beroerte
Wat is de invloed van suikerziekte op de levensverwachting?
Ondanks behandeling met insuline, lagere levensverwachting (hart- en vaatziekten/ kanker). Hoe jonger suikerziekte, hoe korter levensverwachting.
In welke weefsels treden complicaties op?
Complicaties in weefsels waar geen insuline nodig is voor opname glucose, naarmate HbA1c hoger is neemt de kans op complicaties exponentieel toe.
Welke complicaties komen vaker voor bij type 1 DM?
Bij type 1 diabetes ontwikkelen eerder microvasculaire dan macrovasculaire complicaties.
Welke soorten retinopathie zijn er? Hoe groot is de prevalentie bij type 1/ type 2?
• Retinopathie
- Non proliferatief/ background: microaneurysma, puntvormige bloedingen, exsudaten (gelekt vocht)
- Proliferatief; risico op blindheid door nieuwe bloedvatvorming, hypoxia
Type 1: bijna 100% background, 50% proliferatief
Type 2: 80% background, 20% proliferatief
In de westerse wereld is proliferatieve retinopathie de belangrijkste oorzaak van blindheid.
Wat is er aan de hand bij nefropathie? Waar duidt microalbuminurie op? Hoe is het verloop?
• Nefropathie
De nier kan door diabetes op 3 manieren beschadigd worden:
- Beschadiging van de glomerulus
- Ischemie als gevolg van hypertrofie van de afferente en efferente arteriolen naar de nieren
- Opstijgende bacteriële infecties naar de nieren
Microalbuminurie is bij type 1 diabetes doorgaans een uiting van beginnende diabetische nephropathie (30-300 mg).
Bij type 1 diabetes patiënten dient regelmatig op microalbuminurie gecontroleerd te worden. Scherpe bloedsuikercontrole en vroege aggressieve antihypertensieve therapie kan de achteruitgang van de nier voorkomen of vertragen zolang er microalbuminurie is.
2-40% van alle type 1 DM ontwikkelt t.g.v. diabetische nephropathie een terminale nierinsufficiënatie en komt zo uiteindelijk aan de nierdialyse. Diabetische nephropathie is een van de belangrijkste oorzaken van terminale nierinsufficiëntie in de Westerse wereld.
Het natuurlijk beloop van nephropathie bij type 2 vertoont veel overeenkomsten met het beloop van type 1. Maar ook verschillen, dit hangt ten dele samen met het feit dat type 2 diabetes vaak op oudere leeftijd voorkomt (obesitas, hoge bloeddruk, dyslipidemie, en een hoge frequentie van hart-en vaatziekten) waardoor het optreden van diabetische nefropathie sterk beinvloed kan worden. Ongeveer 7% van de patienten met type 2 diabetes heeft microalbuminurie op het moment van de diagnose.
Microalbuminuria bij T2DM is niet zo specifiek voor een diabetische nierziekte als bij type 1 diabetes.
Door de hoge prevalentie van hart-en vaatziekten bij type 2 diabetes is microalbuminurie vaker geassocieerd met niet-nier gerelateerde aandoeningenzoals uitgebreide atherosclerosis, een beroerte
of een myocard infarct.
NB: bij diabetes meestal eerst ontstaan diabetische retinopathie (1) voordat diabetische nefropathie (2) ontstaat.
Hoe ontstaat neuropathie? Typen?
• Neuropathie
Diabetes kan het perifeer zenuwstelsel op verschillende manieren beschadigen:
- De vasculaire hypothese postuleert dat afsluiting van de vasa nervorum de oorzaak van
diabetische neuropathie is.
De metabole hypothese postuleert dat het verstoorde metabolisme bij diabetes de oorzaak
van de neuropathie is
Progressie van de neuropathie hangt samen met de mate van glucose controle bij zowel T1DM als bij T2DM
- Bij T1DM is er een snelle achteruitgang direct na het ontstaan van de diabetes. Na 2-3 jaar diabetes gaat de zenuwfunctie minder snel achteruit.
- Bij T2DM is vaak een verminderde werking van de zenuwen al bij diagnose aanwezig. De volgende jaren is er (onbehandeld) een constante achteruitgang van de zenuwfunctie.
De volgende typen neuropathie komen bij diabetes voor
• Symmetrische (hoofdzakelijk) sensore polyneuropathie (distaal gelokaliseerd)
• Acute pijnlijke neuropathie
• Mononeuropathie en mononeuritis multiplex
(a) hersenzenuwen
(b) geisoleerde perifere zenuwen
• Diabetische amyotrophie
• Autonome neuropathie
Wat zijn risicofactoren voor het ontstaan van complicaties bij diabetes?
Risicofactoren ontstaan van complicaties bij diabetes: • Lange duur suikerziekte • Hoge bloedsuikers • Hoge bloeddruk • Roken • Micro-albuminurie • Genen (mannelijk geslacht?)
Conventionele behandeling vs intensieve behandeling?
Conventionele behandeling: 2x insuline vs. intensieve behandeling: 4x insuline. Treden minder complicaties op in de intensieve behandelgroep. Positief effect op microvasculaire complicaties, maar ook 3x zo vaak optreden van hypoglycemie. Naarmate het HbA1c lager is zijn er minder complicaties, maar de kans op een hypoglycemie neemt toe; gewicht neemt ook toe
Korte en lange termijn effect intensieve insulinetherapie?
Lange termijn effect van intensieve insuline behandeling bij type 1 DM: metabolic memory, scherp behandelen aan het begin blijft lang doorwerken, ook al is bloedsuiker vergelijkbaar met conventionele groep, dus belangrijk om direct scherp te behandelen.
Op korte termijn heeft intensieve insulinetherapie bij type 1 diabetes al een gunstig effect op de microvasculaire complicaties en pas op de lange termijn op macrovasculaire complicaties (cardiovasculair). De behandeling in de eerste 9 jaar is dus bepalend voor de complicaties op de lange termijn.
Welk type complicaties ontwikkelen zich meer bij type 2 DM?
Bij type 2 diabetes ontwikkelen zich meer en vaker macrovasculaire dan microvasculaire complicaties.
Wat zijn risicofactoren voor macrovasculaire complicaties?
Risico factoren voor macrovasculaire complicaties:
• Duur diabetes Duur diabetes
• Leeftijd
• Systolische hypertensie
• Hyperinsulinemie met insuline resistentie in combinatie met obesitas en het metabool syndroom
• Hyperlipidemie, met name hypertriglyceridemie/laag HDL
• Proteinurie (inclusief microalbuminurie)
• Andere bekende risico factoren voor hart- en vaatziekten (roken, LDL-cholesterol, BMI)
Wat is het verband tussen DM en cardiovasculaire ziekten?
Diabetes is een risico factor voor hart- en vaatziekten
• Twee x grotere kans op een beroerte.
• Twee tot drie keer x grotere kans op een hartinfarct
• Kans op amputatie van een voet is 50 x groter
Cardiovasculaire Ziekten en Type 2 Diabetes:
• Treedt op een jongere leeftijd op
• Veroorzaakt voortijdig overlijden
• Hart- en Vaatziekten is de doodsoorzaak in ~ 67% van de alle patiënten
- Risico op overlijden na een hartinfarct is sterk verhoogd bij type 2 DM; zowel voor mannen en vrouwen
Behandeling type 2 DM?
Aangezien bij type 2 diabetes intensieve (insuline) glucose-verlagende therapie de kans op macrovasculaire complicaties maar weinig verandert, wordt aanbevolen de andere bekende risicofactoren voor hart-en vaatziekten (roken, lipiden, hypertensie, BMI, WHR) zo goed mogelijk te behandelen. Management type 2 DM: • Lifestyle modifications • Controle gewicht • Controle glucose • Controle bloeddruk • Controle lipiden
SGLT-2 inhibtor en GLP-1 agonist kunnen naast gunstig effect op bloedsuiker, hart- en vaatziekten voorkomen bij type 2 DM, ook decompensatio cordis en nierfunctie (onafhankelijk van bloedsuikerverbetering). Aanbevolen voor patiënten met T2D en CVD.
