Oncologie Flashcards
definitie kanker =
= een groep van neoplastische aandoeningen waarbij er een toename abnormale cellen is, met kans op metastasering
- maligne/benigne
carcinoma =
(woekering v) epitheliale cellen
sarcoma =
(woekering v) bindweefsel
kenmerken benigne neoplasie (5)
- goed gedifferentieerde cellen
- tumor groeit door expansie en is ingekapseld (infiltreert niet in omliggende weefsels)
- groeisnelheid meestal traag
- verspreidt zich niet door metastase
- geen weefselschade tenzij de locatie de bloedstroom belemmert
kenmerken maligne neoplasie (5)
- ongedifferentieerde cellen, anaplastische kenmerken
- tumor groeit bij de periferie en infiltreert in omliggende weefsels
- groeisnelheid meestal snel (hoe anaplastischer, hoe sneller)
- toegang tot bloed- en lymfestelsel om te metastaseren naar andere organen
- vaak uitgebreide weefselschade als tumor zijn bloedtoevoer ontgroeit
overleving kanker afhankelijk van (5)
- type kanker
- lokalisatie en grootte
- aanwezigheid v metastasen
- sensitiviteit vd tumor aan behandeling
- fysieke conditie vd patient (co-morb., leeftijd..)
risicofactoren kanker (6)
- roken
- alcohol (i.c.m. roken..)
- zon
- omgevingsfactoren (asbest, stof, chemicaliën)
- virussen (Epstein Barr, hepatitis C, HPV)
- lage SES (late diagnose, slechte prognose)
Epstein Barr virus staat in verband met welke soort kanker?
Burkett’s lymfoma
Hepatitis C virus staat in verband met welk soort kanker?
Lever kanker
HPV staat in verband met welke soort kanker?
cervix kanker
oropharynx kanker
soorten behandeling (6)
- chirurgie
- chemotherapie
- bestraling (radiotherapie)
- beenmergtransplantatie
- hormoontherapie
- vaccinatie
wat staat er in het mondzorgdossier van een pt met kanker? (4)
- diagnose
- geplande behandeling (start-einde)
- gegevens behandelend arts
- mondzorgkundige dataverzameling
doel v mondzorgplan bij kanker?
- voor start therapie de mondgezondheid optimaliseren
hoe de mondgezondheid bij kanker optimaliseren voor start therapie? (4)
- controle op tekens v infectie
- elimineren v mogelijke infectiebronnen
- elimineren v chronische irritatie
- preventieve MHI (minder risico orale complicaties)
- -> behandeling plannen in overleg met oncoloog!
mondzorg voor start behandeling kanker (3)
- mondzorgkundig onderzoek
- voorzie aangepast mondhygiëneplan
- behandeling plannen i.o.m. oncoloog (SRP, evaluatie kennis pt, preventie caries)
mondzorg tijdens therapie voor kanker (5)
- dagelijks verwijderen v biofilm (zacht tb, F+tp, na elke maaltijd en voor bedtijd, tonghygiene)
- spoeling: elke 2-3u natriumbicarbonaat /zoutoplossing (1/4 tl Nabicarb., 1/8 lepel zout in glas water)
- xerostomie behandelen
- cariespreventie (F+ tp, NaF gel voor bedtijd)
- pijn management (voor eten spoelen pijnstillende spoeling)
verdachte symptomen orale kanker (7)
- onveranderd letsel na 2 weken
- vaak pijnloos in vroeg stadium
- moeilijk slikken of spreken
- trismus
- lokaal parodontaal verval
- slecht helende extractiewonde
- hard bij palpatie, vaak bloedend
= maligne tot tegendeel bewezen is!