Moeder - 3. Infecties

Question 1

Wat is de tweede oorzaak van maternale sterfte in het postpartum?

Answer 1

Infectie

Question 2

Noem factorEN die het kraambed een gunstige periode maken voor het ontwikkelen van infecties.

Answer 2

• Contact tussen binnen en buiten het lichaam tijdens arbeid en bevalling
• algemeen verminderde weerstand na partus door vermoeidheid, anemie…
• verminderde zuurtegraad van de vagina na partus door bloedverlies en ontbreken van de natuurlijke flora
• laesies in het weke baringskanaal
• het openstaan van het ostium uteri en het ontbreken van de bactericide cervixslijmprop na bevalling
• het wondvlak in de uterus dient als voedingsbodem voor bacteriën
• medische verloskunde; gebruik van instrumenten zoals forceps, zuignap…

Question 3

Wat is een van de eerste symptomen van een mogelijke infectie?

Answer 3

Koorts (>38°C)

Dit kan wijzen op een infectie.

Question 4

Wat kan er de eerste 24 uur na partus optreden?

Answer 4

Fysiologische temperatuurstijging

Deze verhoging dient onder 38°C te blijven.

Question 5

Wat is de ernstigste infectie in het kraambed?

Answer 5

Sepsis

Dit kan leiden tot multi-orgaanfalen en overlijden.

Question 6

Wat is sepsis?

Answer 6

Micro-organismen in de bloedbaan die zich vermenigvuldigen

Question 7

Som enkele mogelijke postnatale infecties op.

Answer 7

• Endometritis
• Salpingitis
• Pelveoperitonitis
• Peritonitis
• Parametritis
• UWI
• Wondinfectie
• Mastitis

Question 8

Wat is endometritis?

Answer 8

Een ontsteking van de uterus, meer bepaald van het endometrium of baarmoederslijmvlies

Kan ook de diepere spierlagen aantasten.

Question 9

Wat is de oorzaak van endometritis?

Answer 9

Het binnendringen van een bacterie in de baarmoeder

→ Vaak bacteriën uit het colon

Question 10

Welke factoren verhogen de kans op endometritis na de bevalling?

Answer 10

• Langdurig gebroken vliezen
• Veelvuldige manipulaties tijdens arbeid
• Sectio caesarea
• Manuele placentaverwijdering
• Placentaresten

Question 11

Wat zijn de typerende symptomen van endometritis?

Answer 11

• Plots optreden van koorts 3 à 4 dagen na partus
• Tachycardie 3 à 4 dagen na partus
• Matig gecontraheerde uterus
• Langzamere involutie van de uterus (subinvolutie)
• Pijn in de onderbuik
• Uteriene drukpijn
• Overvloedige en onwelriekende lochia
• Algemene malaise

Question 12

Wat moet er gebeuren als de temperatuur na 24 uur niet daalt bij endometritis?

Answer 12

Er moet een behandeling worden ingesteld

→ eerste 24u dus afwachtend beleid (vaak spontaan herstel)

Question 13

Wat is de eerste stap in de behandeling van endometritis? En dan?

Answer 13

Toediening van een breedspectrumantibioticum en vaginale culturen afnemen.

Na resultaat culturen → specifiek AB

Question 14

Hoe snel moet de kraamvrouw koortsvrij zijn na het starten van het juiste antibioticum?

Answer 14

Na 24 à 48 uur

Andere klachten zouden ook reeds moeten afnemen.

Question 15

Welke aanvullende medicatie kan worden toegediend bij endometritis?

Answer 15

• Pijnstillende medicatie
• Koortswerende medicatie

Question 16

Wat is kraamvrouwen- en/of kraambedkoorts?

Answer 16

Een vorm van endometritis die optreedt in de eerste twee weken na partus.

Question 17

Wanneer treedt kraamvrouwenkoorts meestal op?

Answer 17

Vaak direct na partus of in de eerste twee weken na partus.

Question 18

Welke bacterie dringt de baarmoeder binnen bij kraamvrouwenkoorts?

Answer 18

Streptokokken groep A (GAS).

Question 19

Waar komt een infectie met streptokokken groep A vaak voor?

Answer 19

In de neus en op de huid.

Question 20

Wie zijn vatbaarder voor infecties met streptokokken groep A?

Answer 20

Mensen met een verminderde weerstand, ouderen en kraamvrouwen.

Question 21

Wat kan er zonder behandeling ontstaan bij kraamvrouwen met een infectie?

Answer 21

Sepsis.

Question 22

Wat zijn de belangrijkste oorzaken van kraamvrouwenkoorts?

Answer 22

Onvoldoende hygiënische maatregelen, zoals handhygiëne.

Question 23

Noem een risicofactor voor kraamvrouwenkoorts.

Answer 23

Langdurig gebroken vliezen.

Question 24

Wat zijn enkele symptomen van kraamvrouwenkoorts?

Answer 24

• Koorts
• Hevig wordende buikpijn
• Ongecontroleerde trillingen
• Overmatige dorst

Question 25

Wat is de behandeling voor kraamvrouwenkoorts?

Answer 25

Snelle toediening van antibiotica, vaak via infuus.

Question 26

Wat is salpingitis?

Answer 26

Een **ontsteking** van de **tubae** of eileiders

Question 27

Hoe kan salpingitis ontstaan?

Answer 27

Door opstijgende endometritis

Question 28

Is salpingitis meestal enkelzijdig of dubbelzijdig?

Answer 28

Dubbelzijdig

Question 29

Wat zijn mogelijke gevolgen van salpingitis?

Answer 29

* Vruchtbaarheidsproblemen * Verhoogde kans op een EUG

Question 30

Wat zijn symptomen van salpingitis?

Answer 30

* Hoge koorts * Tachycardie * Subinvolutie van de uterus * Afwijkende lochia * Pijn in de onderbuik ## Footnote = idem endometritis

Question 31

Hoe kan je salpingitis onderscheiden van endometritis?

Answer 31

Salpingitis: * Slingerpijn van de portio * drukpijn aan beide kanten naast de uterus * Hogere koorts

Question 32

Wat is slingerpijn?

Answer 32

Pijn bij het heen en weer bewegen van de cervix

Question 33

Wanneer treedt een salpingitis meestal op na partus?

Answer 33

Meestal na de vijfde dag

Question 34

Wat moet men doen als de koorts (ontsaan 3-4 dagen pp) langer duurt dan 1 of 2 dagen?

Answer 34

Denken aan salpingitis en liefst direct AB

Question 35

Welke behandeling is aangewezen bij salpingitis?

Answer 35

Directe behandeling met antibiotica

Question 36

Wat kan een snelle en goede behandeling van salpingitis voorkomen?

Answer 36

Verdere uitbreiding van de infectie → behoud van een goede tubafunctie en vruchtbaarheid

Question 37

Hoe wordt salpingitis behandeld?

Answer 37

Met parenterale antibiotica

Question 38

Wat kan verdere uitbreiding van salpingitis veroorzaken?

Answer 38

* Pelveoperitonitis * In zeldzame gevallen gegeneraliseerde peritonitis

Question 39

Wat zijn symptomen van peritonitis?

Answer 39

* Opgezette buik * Algemene buikpijn * Misselijkheid * Braken

Question 40

Wat is noodzakelijk bij ernstige infecties zoals peritonitis?

Answer 40

* Parenterale antibiotica * Bedrust

Question 41

Wat is pelveoperitonitis?

Answer 41

**Ontsteking** van het **buikvlies** **rond** de organen van het **bekken**: baarmoeder, eierstokken, blaas en endeldarm

Question 42

Wat is parametritis?

Answer 42

Een ontsteking van het parametrium ## Footnote Zeldzaam!

Question 43

Wat is het parametrium?

Answer 43

Het steunweefsel naast en voor de uterus en de cervix

Question 44

Waar is de ontsteking bij parametritis meestal gelokaliseerd?

Answer 44

Aan één zijde van het parametrium

Question 45

Wat is de meest voorkomende oorzaak van de infectie bij parametritis?

Answer 45

Een geïnfecteerde wonde van de baarmoederhals

Question 46

Wanneer treden de symptomen van parametritis meestal op?

Answer 46

Aan het einde van week 1 of begin van week 2

Question 47

Noem drie typische symptomen van parametritis.

Answer 47

* Hoge koorts * Hevige pijn in het bekken * Eenzijdige buikpijn

Question 48

Wat kan worden gevonden bij vaginaal en rectaal onderzoek bij parametritis?

Answer 48

Een pijnlijk infiltraat naast de cervix en de vagina aan één zijde

Question 49

Wat is noodzakelijk voor de genezing van parametritis?

Answer 49

Opname in het ziekenhuis en parenterale toediening van antibiotica

Question 50

Wat kan er gebeuren als parametritis onbehandeld blijft?

Answer 50

Het kan leiden tot een bekkenabces of peritonitis

Question 51

Noem drie factoren die de kans op een urineweginfectie tijdens het kraambed verhogen.

Answer 51

* Katheterisatie tijdens baring * Verminderde blaastonus * Angst om te urineren

Question 52

Welke klachten wijzen op de aanwezigheid van een cystitis?

Answer 52

* Frequente en pijnlijke mictie * Suprapubisch ongemak * Lichte temperatuurstijging *(géén koorts)*

Question 53

Wat zijn de symptomen van een hoger gelegen urineweginfectie, zoals pyelitis?

Answer 53

* Erge flankenpijn * Pijn ter hoogte van de nieren * Misselijkheid * Braken * Koorts

Question 54

Waarom bemoeilijkt de bijmenging van lochia het uitvoeren van urineonderzoek? ## Footnote Advies?

Answer 54

Omdat lochia de urine kan vervuilen en de resultaten kan beïnvloeden ## Footnote Een midstream monster of eenmalig sonderen wordt aanbevolen.

Question 55

Welke drie zaken worden gecontroleerd bij urineonderzoek bij een vermoeden van een urineweginfectie?

Answer 55

* Nitriet * Leukocyten * Erythrocyten

Question 56

Wat is de duur van de antibioticakuur voor een gewone blaasontsteking bij een gezonde vrouw?

Answer 56

3 à 4 dagen

Question 57

Hoe lang moet de behandeling duren bij recidiverende infecties of een vermoeden van een opstijgende infectie?

Answer 57

10 tot 14 dagen

Question 58

Na hoeveel dagen zouden de klachten van een urineweginfectie beduidend moeten afnemen?

Answer 58

3 à 5 dagen

Question 59

Hoe is het perineum gekarakteriseerd in termen van genezing?

Answer 59

Goed doorbloed gebied dat in principe vlot en spontaan heelt

Question 60

Hoe lang na de partus is het perineum meestal geheeld?

Answer 60

Zeven à tien dagen

Question 61

Wat zijn symptomen van een ontsteking van de perineumhechting?

Answer 61

Rode en gezwollen wondranden, purulente afscheiding, pijn, temperatuursverhoging

Question 62

Wat is de conservatieve behandeling voor een ontstoken ruptuur of episiotomie?

Answer 62

Verwijderen van hechtingen, dagelijkse zitbaden, goed drogen aan de lucht Eventueel paracetamol/NSAID's

Question 63

Is AB nodig bij een wondinfectie?

Answer 63

Neen, tenzij er koorts optreedt

Question 64

Wat is één van de taken van de vroedvrouw na een keizersnede?

Answer 64

Regelmatig observeren van de wonde

Question 65

Hoe lang wordt een zuiver wondverband gesloten gelaten na partus?

Answer 65

Eerste 24 uur ## Footnote Erna dagelijks vers verband

Question 66

Wanneer wordt de wonde meestal onbedekt gelaten?

Answer 66

Na een 5-tal dagen

Question 67

Wanneer mag het hechtingsmateriaal meestal verwijderd worden?

Answer 67

Na tien à twaalf dagen

Question 68

Wat is een borstontsteking of mastitis?

Answer 68

Een bacteriële ontsteking van de borst die meestal twee weken na partus of later begint

Question 69

Wat is de meest voorkomende oorzaak van mastitis?

Answer 69

Het binnendringen van een bacterie via de tepel tijdens het zuigen van de baby Meestal staphylococcus aureus. ## Footnote Vaak zijn er tepelkloven aanwezig die het risico op infectie verhogen.

Question 70

Welke symptomen kunnen wijzen op mastitis?

Answer 70

Griepachtig beeld bij de moeder: koortsig, rillerig, pijn ## Footnote De ontsteking kan zich uiten als algemene malaise en lokale pijn.

Question 71

Wat zijn enkele preventieve maatregelen tegen borstontsteking?

Answer 71

* Goede begeleiding van borstvoeding * Hygiënisch werken * Voeden op vraag * Laten leegdrinken van de borsten * Goede aanlegtechniek * Voldoende rust bij de moeder

Question 72

Hoe geneest mastitis meestal?

Answer 72

Vaak **spontaan** binnen de 24 à 36 uur zonder antibiotica ## Footnote Lokale **warmte en analgetica** kunnen nodig zijn om de pijn te verlichten.

Question 73

Wat moet er gebeuren met de borst tijdens een mastitis?

Answer 73

De borst moet goed leeg gedronken worden ## Footnote Een borstkolf kan eventueel worden gebruikt om dit te faciliteren.

Question 74

Wat moet de kraamvrouw weten over de voeding uit de ontstoken borst?

Answer 74

Het is **veilig** voor haar kind

Question 75

Wat gebeurt er als de ontsteking niet spontaan verdwijnt?

Answer 75

Een antibioticakuur wordt opgestart ## Footnote Borstvoeding geven tijdens de kuur is ook aan te raden.

Question 76

Wat kan er gebeuren als een borstontsteking niet behandeld wordt?

Answer 76

Het kan snel overgaan in een **borstabces**

Question 77

Welk type antibioticum wordt vaak gestart voordat de kweek bekend is?

Answer 77

Een **breedspectrumantibioticum** zoals **amoxicilline met clavulaanzuur**.

Question 78

Wat gebeurt er wanneer de concrete verwekker van de infectie gekend is?

Answer 78

Er wordt gekozen voor een selectief antibioticum.

Question 79

Wat is antibioticaresistentie? Waarom moet je ervoor oppassen?

Answer 79

Het te vaak en foutief (vb. verkeerd antibioticum, niet uitnemen…) gebruiken van antibiotica maakt antibiotica **minder doeltreffend**.