Les 15: Staatssteun en Tak V Flashcards
Welke methode hanteert de AGVV?
- Groepsvrijstellingsverordening: moeilijk toe te passen.
- Stappen
- Is er marktfalen: welcomschreven doel van algemeen belang?
- Is steun gericht op aanpakken van marktfalen = doel van algemeen belang
- Blijven verstoring van medediging en gevolgen voor handelsverkeer voldoende beperkt zodat de balans al met al positief is?
Stap 1 groepsvrijstellingsverordening bij staatssteun?
- Is er marktfalen = wil je steun geven aan iets en wil je dat gerechtvaardigd zien? Dan ga je moeten aantonen dat je dat resultaat niet zou kunnen bereiken via de markt: zie art. 106 en Altmark.
- Momenteel interpreteert EC: niet even goed als de markt = niet zo heel moeilijk: als ik steun geef, meer milieuvriendelijk etc. Niets belet dat EC dat ineens gaat interpreteren om eerst de markt te bevragen en enkel als markt zegt = ik doe dat niet → steun geven.
- Je moet aantonen: niet op een even, kwalitatief hoogstaande manier bereiken?
Wat is stap 2 AGVV?
- Via de steun het marktfalen aanpakken? Interne marktrecht geschiktheid. Bedoeld om milieuvriendelijkheid, maar is niet zo = maatregel niet geschikt.
- Incentive effect: steun gaat helpen om het bewustzijn van het nobel doel te vergoten. Via steun in de toekomst niet meer nodig.
- Proportionaliteit
Stap 3 AGVV?
- Blijven verstoring van mededinging en gevolgen voor handelsverkeer voldoende beperkt zodat de balans al met al positief is? → geen rechtszekerheid!
Wat is IPCEI?
- IPCEI: Important Project of Common European Interests
Kritiek IPCEI?
- 1 van de initatieven die genomen zijn na het protest van Duitsland en Frankrijk tegen het afkeuren van een fusie tussen een Duitse en Franse hogesnelheidstreinsproducent → anders nooit European champions creëeren, wij hebben altijd maar minder leidende bedrijven in de wereld en dat moet gedaan zijn, u bent veel te strikt en dat zorgt ervoor dat ons industrieel beleid achterop hinkelt.
- Dus: laat LS samen steun te geven aan belangrijk Europees project.
Wat is de conclusie over die Europese projecten?
- Je voelt:
- Initiatief heeft mooi beleidsaspect
- Minder mooi: protectionistisch = Europa moet meekunnen met de rest van de wereld, weerwerk tegen China.
- Countervailing measures = tegen China.
- Maar ook positieve weg: steunen Europese projecten = staatssteun.
Waar vinden we de voorwaarden project?
- EC Mededeling 20/06/2014: ‘Criteria voor de beoordeling van belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang’
- Heel strikte voorwaarden! Er moet ook bijdrage zijn van privésector (zie market investor criterium) en moet zeer ambitieus zijn.
Wat is de procedure bij staatssteun?
- Procedure in 2 fasen:
- Informele, kortere fasen
- Formele, langere fase indien de EC ernstige twijfels heeft = concentratiecontrole.
Wie kent de EC enkel en waarom is dit relevant?
- Ja! EU kent geen bedrijven = enkel spreken met lidstaten dus je krijgt soms schrijnende taferelen voor kleine bedrijven. Staatssteunrecht kent ook geen regio’s:
- Als uw LS naar u komt met genereus voorstel en daarna terug met interest!
Ben je beschermd als je uw staatssteun moet teruggeven?
- Niets beschermt u = geen 10% cap bij art. 101 dus kan best hard zijn.
- Tegen lidstaat een actie instellen wegens gewettigd vertrouwen: EU recht zegt: je mag het doen, maar niet in het staatssteunrecht:
- Anders zou je de grote loophole hebben gemaakt: begunstigde neem maar aan, ik weet dat het illegaal is maar start dan maar voor hetzelfde een actie en geef ik zo terug → je mag het als verweer niet inroepen!
Voor welke instantie komen de procedures?
- Vroeger hadden we een probleem met de procedures: helft Hof en helft Gerecht
- Gerecht: begunstigde en concurrent.
- Hof: lidstaten
- Nu alle procedures: in eerste instantie voor het Gerecht, het Hof enkel met PV en het beroep.
Hoe toon je procesbelang aan in staatssteunrecht?
- Volgend punt: niet moeilijk om een procesbelang te hebben:
- In principe, als je een concurrent bent die toevallig in de wandelgangen hoort dat uw concurrent steun krijgt: dat volstaat al. Gewoon tussenkomen in de informele procedure = voldoende procesbelang.
- In die zin ruim.
- In principe, als je een concurrent bent die toevallig in de wandelgangen hoort dat uw concurrent steun krijgt: dat volstaat al. Gewoon tussenkomen in de informele procedure = voldoende procesbelang.
- Men wil ook niet té veel zaken en dus wat verstrengt in de RS: Arrest Cofaz:
- Als je als concurrent wil tussenkomen, dan ga je moeten aantonen dat je individueel bent geschaad op een manier die u onderscheidt van anderen = niet zo gemakkelijk te voldoen!
Zijn er procedures bij de nationale rechter over staatssteun?
- Ja, kan maar wel beperkter dan bij andere takken want minder rechtstreekse werking dan andere takken.
- Parallelle procedures komen minder voor.
Wat is de procedure voor bestaande steun?
- Je wacht tot EC zegt: je mag niet meer, maar nooit retroactief terugvorderen.
- Daarom zo belangrijk aantonen dat het bestaande steun is.
- Ook steun die kadert die regelt in een kaderregeling, regionale steun voor bepaalde regio’s → bestaande steun want je mag daar steun en jij vraagt slechts toepassing van een al goedgekeurd regime.
- Indien EC ernstige twijfels heeft: formele procedure, maar brengt u nooit tot terugvordering retroactief.
Wat is de procedure bij nieuwe steun?
- Hier kan wel terugvordering met terugwerkende kracht.
Is er directe werking voor terugvordering nieuwe steun?
- Directe werking: u gaat naar nationale werking en vragen dat u vaststelt dat die bedragen die mijn concurrent heeft ontvangen dat het nieuwe steun is = bevelen dat de steun wordt teruggevorderd, maar je mag niet zeggen dat het steun is want je mag het niet interpreteren als nationale rechter:
- Acte claire = super duidelijk dat het nieuwe steun is en had moeten aangemeld.
- Maar, minste twijfel = PV aan het Hof van Justitie → is dit soort maatregel wel of geen steun? = kunstmatige situatie.
Hoelang heeft Commissie tijd voor ernstige twijfels?
- Lorenz periode: 2 maanden. Ondertussen gecodificeerd.
Kan je in beroep gaan tegen de beslissing om een formele procedure te openen in staatssteun?
- Ja! Dus EC komt in heel vervelend parket want ze weten op voorhand dat er iemand in beroep gaat gaan.
- Ernstige twijfel en ze openen formele procedures = ofwel de begunstigden ofwel de LS beroep instellen tegen de beslissing: verandert hun rechtspositie!
Kan een concurrent in beroep gaan als er geen ernstige twijfels zijn als EC bij staatssteun?
- Concurrent kan ook in beroep gaan als ik geen ernstige twijfel heb als EC.
- Gerecht heeft wel geoordeeld: Gemeente Nijmegen: steun voetbalstadion hadden ze al uitgekeerd:
- Dan word je rechtspositie niet veranderd want je hebt het al gegeven = geen recht op beroep tegen de beslissing om de formele procedure wel te openen → wordt de rechtspositie gewijzigd = recht om in beroep te gaan.
Wat is de procedureverordening van 2015?
- EC wil het ook niet te makkelijk maken om klacht in te dienen. Ze willen bezig zijn met grote → moeilijker gemaakt om klacht in te dienen.
- Bv. nu verplicht formulier, nu meer gereguleerd, ook de amicus curiae ingevoerd en EC mag zelf klachten seponeren: ik heb geen tijd of geen zin en dus niet behandelen. Daar mag je tegen beroep gaan als die onvoldoende gemotiveerd is.
Mag de EC staatssteun terugvorderen op de enkele grond dat die illegaal was, ook al was het legitiem?
- Terugvordering van staatssteun: enige sanctie die boven uw hoofd hangt: in theorie mag de EC staatssteun terugvorderen op de enkele grond dat die illegaal is, ook al was het legitiem:
- U heeft niet aangemeld, ik begin een zaak en terugvorderen want standstill niet in stand gehouden, maar daarna blijkt wel verenigbaar → dus EC gaat het niet terugvorderen.
Wat als het praktisch onmogelijk is om te bepalen hoeveel moet worden teruggevorderd?
- Hof tussengekomen: je kan je er niet tegen verweren tegen eis tot terugvordering, bv. niet dan ga ik failliet of ik ben overgenomen,…
- Enige: absolute onmogelijkheid tot terugvordering = heeeeeel moeilijk. Je moet hiervoor creatief zijn (Maribelle zaken).
- Ander hulpmiddel voor EC: zolang je niet terugvorderd, mag je geen nieuwe steun betalen → zeer efficiënt.
Wat waren de Maribel zaken?
- Maribel-zaken: België zei, ik ga steun geven aan export-bedrijven door minder sociale zekerheid te moeten betalen. EC: dat is duidelijk, niet alleen illegaal maar ook onverenigbaar → terugvorderen.
- België zegt: ik heb geen boekhouding met het verschil = gewoon een aangifte gedaan met lagere bedragen.
- EC aanvaardt dit niet: aantonen dat je een inspanning doet om het geld te recupereren.
- Nieuwe Maribel operatie: nu in de andere richting = zelfde verlaging sociale zekerheid voor bedrijven die niet-exporteren → EC zegt dit is oké. Wat LS wel doen: rekken van zaken.