Leki Sympatykomimetyczne Teoria Flashcards
Synteza endogenna amin katecholowych
-> są to pochodne β-fenyloetyloaminy
- Tyrozyna -(Hydroksylaza tyrozyny)->
- DOPA- Dihydroksyfenyloalanina -(Dekarboksylaza DOPA)->
- Dopamina -(β-hydroksylaza dopaminy)->
- Noradrenalina -(N-metylotransferaza fenyloetanoloamin)->
- Adrenalina
Receptory α1
- Białko Gq -> IP3 i DAG -> wzrost Ca2+
2. Powoduje skurcz mięśni gładkich oprócz przewodu pok
Receptor α2
- Gi -> spadek cAMP
- Działanie:
1) hamowanie neuroprzekaźników (rec. presynaptyczne)
2) obniżenie ciśnienia krwi (działanie przez CNS)
3) agregacja płytek - Podtypy:
1) α2A
2) α2B
Receptor α2A
- Lokalizacja:
1) CNS w korze, w strukturach odpowiadających za czuwanie - pobudzenie-> działanie uspokajające i nasenne
Receptor α2B
- Lokalizacja: pień mózgu
- Działanie:
1) regulacja odśrodkowej impulsacji sympatycznej
2) regulacja napięcia zwieraczy przedwlosniczkowych
3) hamuje impulsacje synaptyczna
4) obniża cisnienie krwi
Receptory β1
- Gs wzrost cAMP
- Działanie:
1) inotropowo i chronotropowo dodatnio
2) aktywacja lipaza lipoproteinowej
3) wzrost uwalniania reniny
Receptory β2
- Gs wzrost cAMP -> kinaza białkowa A (PKA)
- Działanie:
1) rozkurcz mięśni gładkich naczyn, oskrzeli, trzewnych i innych
2) wzrost glikogenolizy w wątrobie
Receptory β3
- Gs wzrost cAMP-> ↑ NO
- Działanie:
1) lipoliza tk. tłuszczowej
2) tez w sercu i srodblonku naczyn -> ↑ NO -> wazodylatacja (tak działa Nebiwolol)
Zastosowanie adrenaliny
- Akcja reanimacyjna
- Wstrząs anafilaktyczny
- Dodatek do leków działających miejscowo -> obkurcza naczynia
Zastosowanie noradrenaliny
- Niewydolnosc serca z zaawansowana hipotonia
- Wstrząs septyczny
Odruchowa bradykardia!!! -> przez ↑ BP
Dopamina - dawki
- 0,5-5 μg/kg m.c./ min
- 5-10 μg/kg mc./min
- > 10 μg/kg mc./min
Dawka dopaminy 0,5-5 μg/kg m.c./ min -> działanie
- tzn dawka nerkowa lub diuretyczna—> zwykle 2-3 ug/kg mc./ min
- Działanie:
1) Rozkurcz naczyn nerkowych -> ↑diurezy - Zastosowanie
1) ostra niewydolnosc nerek
2) stany zagrożenia rozwoju niewydolności nerek
Dawka dopaminy 5-10 μg/kg m.c./ min -> działanie
- Stymulacja receptorow β1 w sercu
Dawka dopaminy >10 μg/kg m.c./ min -> działanie
- Uogólniony skurcz naczyn —> receptory α1
Dawka dopaminy >5 μg/kg m.c./ min -> zastosowanie
- > inotropowo dodatnio np. w
- Ostrej niewydolności serca
- Zaostrzeniu przewlekłej niewydolności serca
- Wstrząsie septycznym
Wpływ Adrenaliny (A), Noradrenaliny (N) i Izoprenaliny (I) na BP, HR i TPR
- SBP A ↑↑ N ↑↑↑ I ↑
- DBP A ↓ N ↑↑↑ I ↓↓↓
- MBP A ↑ N ↑↑↑ I ↓↓
- HR A ↑ N ↓ I ↑↑
- TPR A ↓ N ↑↑↑ I ↓↓↓
Enzymy degradujace katecholaminy
- MAO - monoaminooksydaza
2. COMT - katecholo-O-metylotransferaza
MAO
- w mitochondrium na powierzchni zewnętrznej
- 2 typy:
1) MAO-A tk nerwowa
2) MAO-B tk pozanerwowe - Rozkłada tez dopaminę i serotoninę
COMT
- W cytozolu
- Występuje głównie w wątrobie
- Odpowiada za degradację krążących katecholamin -> A, NA, D
Końcowy metabolit katecholamin
kwas wanilinomigdalowy VMA -> wydalany z moczem
-> ↑ stężenia w moczu przy phaeochromocytoma
Zastosowanie Fenylefryny
A. Postać pozajelitowa
1) ułatwia utrzymanie prawidłowych wartości BP podczas znieczulenia przewodowego czy ogólnego
2) środek wspomagający podczas wstrząsu i niedocisnienia tętniczego
B. Postać doustna
1) składnik preparatów złożonych -> najczęściej z blokerami H1, przeciwkaszlowymi, przeciwbólowymi
Działania niepożądane Fenylefryny
- Z CNS:
1) Lek i niepokój
2) Nerwowość
3) Osłabienie
4) Bezsenność
5) Drgawki - Bladość powłok
- Zaburzenia oddychania
- Zaburzenia oddawania moczu
- Zaburzenia widzenia (porażenie akomodacji i rozszerzania źrenicy)
- Odruchowa bradykardia
Nafazolina zastosowanie
-> miejscowe
- Nieżyt nosa (ostry lub przewlekły) na tle stanów alergicznych i zapalnych
- Ostre zapalenie spojówek -> w kroplach do oczu
Ksylometazolina zastosowanie
-> miejscowe
- Nieżyt nosa (ostry lub przewlekły) na tle stanów alergicznych i zapalnych
- Ostre zapalenie spojówek -> w kroplach do oczu
Tetryzolina zastosowanie
-> miejscowe
1) proste, nieinfekcyjne zapalenie spojówek (czyn fiz, alergie)
2) nieżyt nosa
3) zapalenie zatok
Działania niepożądane Tetryzoliny
-> Zwłaszcza po częstym i długim stosowaniu
- Przekrwienie śluzówki i nawrot objawow
- Rozwój zespołu suchego oka
- Niedokrwienie przedniego odc. gałki ocznej
Midodryna zastosowanie
Ogólne działanie
- Leczenie samoistnej hipotonii ortostatycznej
Działania niepożądane Midodryny
- Wysokie cisnienie krwi w pozycji leżącej i siedzącej
- Parastezje
- Świąd, głownie skóry głowy
- Dreszcze
- Gęsia skórka
- Zaburzenia oddawania moczu (parcie na mocz, częstomocz, zatrzymanie moczu)
Droksydopa działanie i zastosowanie
- Nowy lek -> przekształcana przy pomocy dekarboksylazy DOPA na NA
- Zastosowanie
1) leczenie neurogennej hipotonii ortostatycznej
Izoprenalina zastosowanie
- Dawniej w zaburzeniach rytmu serca
2. Obecnie rzadko stosowana
Orcyprenalina zastosowanie
- Przejściowe zaburzenia przewodnictwa w sercu niewymagające elektroterapii ani rozrusznika
Dobutamina zastosowanie
- Wstrząs kardiogenny
- Ciężka pierwotna niewydolnosc serca z mała pojemnością min
- Próba dobutaminowa- diagnostyka IHD
β2-sympatykomimetyki uwagi kliniczne
- Selektywność nie jest absolutna-> wieksze dawki—> skutki uboczne z serca
Zastosowanie β2-sympatykomimetykow
- Terapia astmy oskrzelowej
- Terapia COPD (POChP)
- Leki hamujące skurcze macicy (leki tokolityczne) -> Salbutamol i Fenoterol
- > gdy zagrożenie poronieniem lub przedwczesna akcja porodowa - Salmeterol —> dodatkowe wł. przeciwzapalne
UWAGA na resztkowe działanie β1-mimetyczne -> większe dawki -> efekty sercowe
Fenoldopam działanie
- Wybiórczy agonista D1, słaby antagonista α2-adrenergicznych
- Rozkurcza naczynia tętnicze i obniża cisnienie krwi
Fenoldopam zastosowanie
-> gdy konieczne jest szybkie obniżenie ciśnienia krwi
- Ciężkim nadciśnieniu pierwotnym lub wtórnym
- Faza złośliwa nadciśnienia
Fenoldopam uwagi kliniczne
- Szybki początek działania
- Podawany dożylnie
- Podawany wyłącznie w warunkach szpitalnych
- Nie można podawać dłużej niz 48h
Działanie i zastosowanie efedryny
-> działa ogolnie ustrojowo
- Uwalnia NA z pęcherzyków synaptycznych, hamuje jej zwrotne wchłanianie
- Zastosowanie: zwężenie naczyn krwionośnych w przebiegu spadków BP w czasie znieczulenia
- Silnie pobudza CNS
Pseudoefedryna-> zastosowanie
- Nieżyt nosa
- Zapalenie zatok
- Zapalenie górnych dróg oddechowych
- Składnik wielu leków złożonych
Pseudoefedryna ogólnie
- Izomerem D efedryny
- Brak działania ośrodkowego (bd słabe)
- Obwodowo działa jak Adrenalina
- Używana do miejscowego obkurczania naczyn w śluzówce
