Leki Cholinomimetyczne Teoria Flashcards
Włókna cholinergiczne w ObUN
1) wszystkie parasympatycznego
2) przedzwojowe współczulnego
3) pozazwojowe gruczołów potowych współczulnego
4) układ somatyczny i płytka nerwowo-mięśniowa
Acetylocholina rodzaje działań
- Muskarynowe
1) odpowiadają objawom pobudzenia układu parasympatycznego
2) można odtworzyć przed podanie Muskaryny i zablokować małymi dawkami Atropiny - Nikotynowe
1) odpowiadają pobudzeniu zwojów autonomicznych, pobudzeniu mm poprzecznie prążkowanych i wydzielaniu adrenaliny z rdzenia nadnerczy
2) można odtworzyć podając Nikotynę
Receptor M1
1) Metabotropowy Gq ↑IP3 i DAG ↑Ca
- > zwany neuronalnym
2) Występowanie:
1. CNS -> pobudzenie, lepsze funkcjonowanie poznawcze (uczenie sie i pamięć), ↑aktywności padaczkowej
2. Zwoje (jelitowe, autonomiczne) i nerwy jelitowe -> ↑perystaltyki układu pokarmowego
3. Gruczoły żołądka i ślinowe -> ↑wydzielana
Receptor M2
- Gi ↓cAMP
- > zwany sercowym - Występowanie
1) serce (przedsionki i tk. przewodząca):
1. SA: hiperpolaryzacja spadek spontanicznej depolaryzacji ↓HR
2. AV: spadek szybkości przewodzenia
3. Przedsionek: ↓okresu refrakcji, ↓kurczliwości
4. Komora: niewielki ↓kurczliwości
2) zakończenia presynaptyczne neuronów i CNS-> hamowanie->↓czynności neuronów
1. CNS-> moze byc hipotermia, drżenia, analgezja
2. Oskrzela -> paradoksalny bronchospasm
Receptor M3
- Gq ↑IP3 i DAG ↑Ca i PKC
- zwany gruczolowym - Występowanie
1) gruczoły zwłaszcza egzokrynowe (np. ślinowe) -> ↑wydzielania
2) miesniowka gładka (np. oskrzela, pp, mięśnie oka, trzon pęcherza)-> skurcz
3) srodblonek naczyn (np. ciał jamistych)-> rozkurcz naczyn przez ↑NO
4) szyja pęcherza -> rozkurcz
Receptor M4
- Gi ↓cAMP
- Występowanie
1) CNS zwłaszcza przodomozgowie
1. hamowanie uwalniania przekaźników
2. analgezja, aktywność kataleptyczna
3. ułatwienie uwalniania dopaminy
Receptor M5
- Gq ↑IP3 i DAG ↑Ca i PKC
- Występowanie:
1) w niewielkim stopniu w CNS i na obwodzie
2) neurony dopaminergiczne w VTA i istocie czarnej - Działanie:
1) ułatwia uwalnianie dopaminy
2) nasilenie zachowań w uzależnieniach -> działa na układ nagrody
Rodzaje cholinesterazy
1) acetylocholinesteraza
1) rozkład Ach w synapsie cholinergicznej
2) związana z błona
3) swoista do Ach
2) butyrylocholinoesteraza
1) względnie nieselektywna
2) w osoczu i wielu tkankach
Działanie agonistów muskarynowych
- Efekty sercowo-naczyniowe
1) ↓ HR
2) ↓ objętości wyrzutowej
3) uogólnione rozszerzenie naczyń
4) w efekcie powyższych: ↓ BP - Na mięśnie gładkie -> skurcz mm gładkich:
1) pp -> kolka jelitowa
2) pęcherza
3) oskrzeli
4) mięśnia rzęskowego -> zwężenie źrenicy i ↓ ciśnienia wewnątrzgałkowego - Pobudzenie gruczołów egzokrynowych
1) pocenie się
2) łzawienie
3) ślinienie się
4) sekrecja oskrzelowa -> może utrudnić oddychanie
Wskazania do użycia agonistow muskarynowych
- Atonia przewodu pok
- Hipotonia pęcherza moczowego
- Jaskra
- Próba prowokacyjna w diagnostyce astmy
- Zatrucie atropina
- Próba potowa w diagnostyce mukowiscydozy
Przeciwskazania do stosowania agonistow muskarynowych
- Astma oskrzelowa
- Czynna choroba wrzodowa żołądka/ dwunastnicy
- Stany skurczowe przewodu pokarmowego
- Niedrożność dróg moczowych i żółciowych
- Choroba Parkinsona
- Ciężkie niedociśnienie
- Zaburzenia przewodnictwa w sercu
- Zawał mm sercowego
- Nadczynność tarczycy
Działania niepoządane agonistow muskarynowych
- Nudności, wymioty
- Biegunka
- Zwężenie źrenic (myosis), łzawienie, zaburzenie widzenia
- Ślinotok
- Pocenie sie
- Bradykardia
Zastosowanie ACh
- Środek pomocniczy przy zabiegach na oku -> skurcz źrenicy
Karbachol - budowa i zastosowanie
- Ester choliny z kwasem karbaminowym (NH2-COOH)
- Zastosowanie:
1) Pooperacyjna hipotonia czy atonia przewodu pok i układu moczowego
2) Miejscowo do worka spojówkowego -> obniżenie ciśnienia śródgałkowego
Betanechol budowa i zastosowanie
- Ester β-metylocholiny z kwasem karbaminowym (NH2-COOH)
2. Zastosowanie: Pooperacyjna hipotonia i atonia przewodu pok i układu moczowego
Muskaryna budowa i zastosowanie
- Alkaloid pochodzenia roślinnego
2. Zastosowanie: eksperymenty
Metacholina zastosowanie
- Ester β-metylocholiny z kwasem octowym
2. Diagnostyka astmy -> do badania nadmiernej reaktywności oskrzeli
Pilokarpina budowa
- Alkaloid pochodzenia roślinnego z liści krzewu potoślinu
Pilokarpina zastosowanie
- Jaskra z zamkniętym katem przesączania
- Zatrucia Atropina i antagonistami M
- Pobudzenie gruczołów ślinowych -> po radioterapii i w zespole Sjogrena do ↑ wydzielania łez i śliny
- Próba potowa -> lek napotny -> diagnostyka mukowiscydozy
Inhibitory AchE działanie ogólne
- Hamują enzymatyczny rozkład ACh i powodują gromadzenie się jej we wszystkich synapsach cholinergicznych
Wskazania do użycia inhibitorow AChE
- Jaskra
- Diagnostyka i leczenie miastenii
- Zatrucia lekami cholinolitycznymi
- Odwrócenie bloku nerwowo-mięśniowego
- Choroba Alzheimera
Przeciwwskazania do podania AChEI
- Astma oskrzelowa
- Czynna choroba wrzodowa żołądka/ dwunastnicy
- Stany skurczowe przewodu pokarmowego
- Niedrożność dróg moczowych i żółciowych
- Choroba Parkinsona
- Ciężkie niedociśnienie
- Zaburzenia przewodnictwa w sercu
- Zawał mm sercowego
- Nadczynność tarczycy
Działania niepożądane AChEI
- Nudności, wymioty
- Biegunka
- Zwężenie źrenic (myosis), łzawienie, zaburzenie widzenia
- Ślinotok
- Pocenie sie
- Bradykardia
AChEI zastosowanie (nie tylko w medycynie)
- Leki
- Trucizny stosowane jako środki owadobójcze -> pestycydy
- Gazy bojowe
Różnica w działaniu AChEI między lekami i truciznami
- Leki są powoli hydrolizowane przez enzym
- Trucizny wiążą się nieodwracalnie z wieloma hydroksylazami i inaktywują je -> m.in. z seryną esterazowego centrum butyrylocholiesterazy czy AChE
AChEI jako trucizny metabolizm
- Bardzo db przenikają przez otoczki chitynowe i przez skórę
Objawy zatrucia AChEI podział
- > wiążą się ze znaczną śmiertelnością -> 10-15%
1. Muskarynowe
2. Nikotynowe
3. Ośrodkowe
Objawy muskarynowe zatrucia AChEI
- Z gruczołów -> obfite:
1) pocenie się
2) ślinienie
3) łzawienie
4) wydzielanie śluzu w oskrzelach -> duszność - Z pp
1) ból brzucha -> bolesne kurcze
2) wzmożona perystaltyka
3) nudności i wymioty
4) biegunka - Z układu krążenia
1) bradykardia
2) ucisk w klp
3) duszność o charakterze astmatycznym
4) sinica - Zwężenie źrenic
Objawy nikotynowe zatrucia AChEI
- > mięśnie
1. Drżenie włókienkowe
2. Drętwienie
3. Ogólne osłabienie mięśniowe
4. Zesztywnienie mięśni
Objawy ośrodkowe zatrucia AChEI
- Wzmożenie pobudliwości
- Uczucie lęku, niepokoju
- Majaczenie
- Niestałość emocjonalna
- Koszmary senne
- Apatia
- Zawroty i bóle głowy
- Zniesienie wrażliwości na ból
- Drgawki kloniczno-toniczne
- Zaburzenia świadomości -> prowadzące do śpiączki
Leczenie zatrucia AChEI
- Atropina -> znosi muskarynowe objawy zatrucia
- Podanie: im, podskórnie lub iv
- Podawana w dawkach zależnych od zatrucia -> do wystąpienia cech atropinizacji -> poszerzenia źrenic, suchości skóry, ↑ HR, ustąpienia wzmożonej sekrecji w drogach oddechowych
- Także można użyć reaktywatorow AChE
Reaktywatory acetylocholinoesterazy działanie
- Powodują reaktywację zablokowanej acetylocholinoesterazy
- Działają tylko we wczesnym okresie
- Działają tylko w przypadku związków fosfoorganicznych, nie karbaminianow
Edrofonium zastosowanie
- Diagnostyka miastenii -> krótki czas półtrwania
Fizostygmina budowa i zastosowanie
- Alkaloid z bobu kalabarskiego
- Zastosowanie:
1) Leczenie ciężkich zatruć parasympatykolitykami -> db przechodzi do CNS
2) Dawniej przez Afrykańskie plemiona -> trucizna próby w procesach
Neostygmina budowa i zastosowanie
- Jest 4-rzędowym związkiem amoniowym -> nie jest w stanie przekroczyć BBB
- zastosowania:
- Leczenie miastenii
- Pooperacyjna atonia jelit i pęcherza moczowego
- Antidotum przy zatruciach cholinolitykami
- Odwrócenie bloku nerw-mięs w zatruciu lekami zwiotczajacymi niedepolaryzujacymi
Pirydostygmina zastosowanie
- Leczenie miastenii -> działa dłużej i lepiej sie wchłania niz Neostygmina
Dyflos zastosowanie
- Leczenie jaskry z zamkniętym katem przesączania -> jako krople do oczu, ma krótki czas działania
Ekotiopat zastosowanie
- Leczenie jaskry z zamkniętym katem przesączania -> jako krople do oczu-> ma krótki czas działania
Galantamina zastosowanie
- Choroba Alzheimera -> leczenie łagodnych i średnio ciężkich postaci demencji
- > bo db przenika do CNS
Działania niepożądane suksametonium
- Bradykardia
- Zwiększenie ciśnienia śródgałkowego
- Wzrost K+ we krwi
Przy występowaniu wad
- Przedłużone zwiotczenie
- Złośliwa hipertermia
