Autakoidy Lipidowe 1 Teoria Flashcards

1
Q

PAF budowa chemiczna

A
  1. Jest fosfolipidem eterowym

2. Chemiczna nazwa: 1-O-alkilo-2-acetylo-sn-glicerolo-3-fosfocholina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Powstawanie PAF

A
  1. Szlak de novo
    1) konstytutywnie w małych ilościach
    2) ciąg reakcji podobnych do szlaku syntezy lecytyny
    3) obecny przede wszystkim w CNS i w nerkach
  2. Szlak remodelingu błon lipidowych
    1) w większych ilościach
    2) podczas reakcji zapalnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Szlak remodelingu błon lipidowych

A
  1. Fosfolipaza A2 (PLA2) odcina od fosfolipidu błonowego (Acylo-PAF) kwas tłuszczowy z pozycji 2
  2. Powstaje w ten sposób Lizo-PAG
  3. Acetylotransferaza powoduje acetylacje Lizo-PAF do PAF
  4. Gdy acylo-PAF ma w 2 pozycji kwas arachidonowy synteza PAF jest sprzęgnięta z powstawaniem eikozanoidow
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Czynniki aktywujące PLA2 i stymulujące tworzenie sie PAF

A
  • > wszystkie bodźce prozapalne
    1. Biologiczne np. LPS, cytokiny
    2. Chemiczne np. szok osmotyczny, duża zmiana pH
    3. Mechaniczne
    4. Termiczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Komórki syntezujące PAF

A
  1. Płytki krwi
  2. Komórki zapalne (makrofagi, eozynofile, neutrofile, mastocyty)
  3. Komórki srodblonka
  4. Komórki nerwowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Receptor dla PAF

A

A) Gq DAG i IP3

B) Występowanie:

  1. Płytki krwi
  2. Komórki układu immunologicznego
  3. Miocytach gładkich
  4. Srodblonek naczyn
  5. Nabłonek przewodu pokarmowego i oskrzeli
  6. Neurony
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Działanie PAF

A

-> bardzo silne -> juz przy stężeniu 10^-11 M

  1. Aktywacja i nasilenie agregacji płytek krwi
  2. Pobudzenie komórek zapalnych, nasilenie chemotaksji
  3. Rozkurcz naczyn, pobudzenie zapalne srodblonka, ↑przepuszczalności naczyn
  4. Skurcz mięśni gładkich ->macicy, oskrzeli i przewodu pokarmowego, aktywacja zapalna nabłonka oskrzeli i jelit
  5. Udział w neurotransmisji w CNS -> wzmacnia transmisje w neuronach zależnych od aminokwasow pobudzających
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Działanie glikokortykosteroidow na PAF

A
  1. Indukują w komórkach syntezę lipokortyny, która hamuje PLA2 -> ↓ syntezy PAF
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

PAF Inaktywacja

A
  1. Przekształcany pod wpływem acetylohydrolazy w lizo-PAF -> który pod wpływem acylotransferazy może zostać przekształcony w acylo-PAF
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Eikozanoidy - szlaki powstania

A
  1. Z kwasu arachidonowego (PLA2)
  2. Z kwasu dihomo-gamma-linolenowego
  3. Z EPA - kwasu eikozapentaenowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Eikozanoidy - szlaki powstawania z kwasu arachidonowego (PLA2)

A
  1. Szlak syntaz prostaglandyny H (cyklooksygenazy) -> prostanoidy
  2. Szlak lipooksygenaz -> leukotrieny, lipoksyny, hepoksyliny, niektóre HETEs - kwasy hydroksyeikozatetraenowe
  3. Szlak hydroksylaz -> niektóre HETEs
  4. Szlak epoksygenaz cyt P450 -> EETs - kwasy epoksyeikozatrienowe
  5. Nieenzymatycznie -> pod wpływem relatywnych firm tlenu - izoprostany
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Eikozanoidy - szlak powstania kwasu dihomo-γ-linolenowego

A
  1. Powstają prostaglandyny serii 1 i leukotrieny serii 3 analogicznie do eikozanoidów z AA
  2. Kwas dihomo-γ-linolenowy może być przekształcany do AA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Eikozanoidy - szlak powstania z EPA - eikozapentaenowy

A
  1. Powstają prostaglandyny serii 3 i leukotrieny serii 5 analogicznie do eikozanoidów z AA
  2. EPA dominuje w diecie Eskimosów
  3. Np. TXA3-> słabiej stymuluje płytki niż TXA2 -> przeciwmiażdżycowe działanie EPA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Cechy i specyficzne własności syntezy eikozanoidow

A
  1. Brak magazynowania-> synteza de novo
    - >bo lipofilne
  2. Transcellularny metabolizm - gdy komórka nie dysponuje odpowiednim enzymem do syntezy odpowiedniego eikozanoidu może przetransportować jego prekursor do sąsiedniej komórki
  3. Szybki metabolizm do nieaktywnych stabilnych metabolitów (ich stężenia mogą służyć do ilościowej oceny eikozanoidów in vivo)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Transcelularny metabolizm eikozanoidów - przykłady reakcji

A
  1. LTA4 neutrofil do płytek krwi -> które produkują lipoksyny
  2. PGH2 płytka krwi do srodblonka -> produkcja PGI2
  3. Płytki krwi i srodblonek z LTA4 -> LTC4
  4. Erytrocyty i limfocyty T z LTA4 -> LTB4
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Reakcja powstania PGH2

A

Enzym: PGHS

Etapy reakcji:
1. Zamknięcie 5 członowego pierścienia kwasu arachinowego i utworzenie mostka miedzy 2 tlenkami (katalizowana przez COX) -> powstaje PGG2

  1. Redukcja PGG2 do cyklinicznego nadtlenku - PGH2 (katalizowana przez peroksydazę)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

PGHS

A
  1. Syntaza prostaglandyny H
  2. Ma 2 aktywności: Cyklooksygenazy (COX) i Peroksydazy (PX)
  3. Jest dimerem ulokowanym na błonach (głownie ER)
  4. Do miejsca aktywnego AA musi dotrzeć przez kanał hydrofobowy -> nim także uwalniana jest PGH2
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Synteza z PGH2 odpowiednich produktów końcowych - enzymy

A

Izomerazy

  1. TXA-S -> syntaza TXA
  2. PGI-S -> syntaza PGI
    itd.
    PGD-S -> syntaza PGD2 -> powstaje z niej następnie PGJ2 i jej metabolity
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Kontinuum COX

A
  1. Hipoteza ktora zakłada ze nie ma tylko dwóch szlaków COX 1 i 2 tylko jest dużo możliwości modyfikacji potranskrypcyjnej tych enzymów -> więc może dochodzić do wielu odmian COX o różnym sposobie regulacji ekspresji
  2. Odkryto COX 3 - mózgową, ale nie jest kodowana przez inny gen -> powstaje na bazie transkryptu dla COX-1 z zachowanym intronem 1
  3. Najprawdopodobniej nie odgrywa znaczącej roli w wytwarzaniu eikozanoidów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Syntaza prostaglandyny H 1 (COX-1) ekspresja i lokalizacja

A
  1. Konstytutywna
  2. Możliwy ↑ekspresji pod wpływem cytokin czy LPS
  3. Większość tkanek, m.in. śluzówka żołądka i płytki krwi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

PGHS 1 aktywność

A
  1. Wytwarza mniej PG niz COX-2 ale ścisłe regulowane
  2. Aktywność zależy od stężenia cytoplazmatycznego Ca2+
  3. Reakcja wymaga nadtlenków lipidów
  4. NO moze aktywować
  5. CO i niedobor hemu mogą hamować
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

COX-2, PGHS-2 -> indukcja przez co i gdzie

A
  1. Indukowana przez cytokiny, LPS, czynniki prozapalne

2. Indukowana w komórkach biorących udział w zapaleniu: makrofagach, fibroblastach, chondrocytach, synowiocyty itd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Syntaza PGH2 (COX-2, PGHS-2) lokalizacja konstytutywna

A
  1. Nerki
  2. Środbłonek
  3. Jądra
  4. Mózg
  5. Nabłonek oskrzeli
24
Q

Syntaza PGH2 (COX-2, PGHS-2) aktywność

A
  1. Wytwarza w sposób ciągły, duże ilosci eikozanoidow
  2. Aktywność nie zależy od Ca
  3. Reakcja w mniejszym stopniu wymaga obecności nadtlenków lipidów,
  4. NO moze aktywować
  5. CO i niedobor hemu mogą hamować
25
Q

Działanie GKS na syntazy PGH (COX)

A
  1. Hamują indukcję tylko COX-2 -> nie COX-1

2. Pośrednio hamują COX-1 i -2 przez indukcję lipokortyny i hamowanie PLA2

26
Q

Synteza LT z arachidonianu

A
  1. Enzym: 5-LOX (lipooksygenaza)
  2. 5-LOX wymaga do aktywacji białka FLAP (Five-LOX-Activating Protein), które jest aktywowane przez ↑ Ca2+
  3. Powstaje 5(S)-HPETE -> kwas hydroperoksyeikozatetraenowy
  4. 5-LOX przemienia go do LTA4 (niestabilnego)
27
Q

Leukotrieny cysteinylowe

A
  1. Które: LTC4, LTD4, LTE4
  2. Inne nazwy: sulfidoleukotrieny lub peptydoleukotrieny
  3. Zawierają atom siarki
  4. Aktywują swoiste receptory CysLT 1-2
28
Q

Powstanie leukotrienów cysteinowych i LTB4 z LTA4

A
  1. Przez syntazę LTC4 po dołączeniu reszty glutationu -> powstaje LTC4
    - > następnie z niego powstaje na zewnątrz komórki kolejno LTD4 i LTE4 pod wpływem peptydaz
  2. LTB4 powstaje z LTA4 pod wpływem działania hydrolazy LTA4
29
Q

Komórki w których powstaje LTC4

A
  1. Eozynofile
  2. Mastocyty
  3. Płytki krwi
  4. Komórki śródbłonka
30
Q

Komórki w których powstaje LTB4

A
  1. Neutrofile
  2. Monocyty, makrofagi
  3. Limfocyty
  4. Erytrocyty
  5. Nabłonek oskrzeli
31
Q

Inne rodzaje LOX niz 5-LOX

A

12-LOX

15-LOX

32
Q

12-LOX

A
  1. Głównie w płytkach krwi

Przemiany:

  1. Z LTA4 tworzy lipoksyny A4 i B4 (LXA4 i LXB4)
  2. 12-LOX tworzy również hepoksyliny i 12-HETE -> nie odkryte właściwości biologiczne
33
Q

Lipoksyny A4 i B4

A
  1. Mają one silne działanie przeciwzapalne i immunomodulujące
  2. Mogą brać udział w mechanizmach ustępowania reakcji zapalnej
34
Q

15-LOX

A
  1. Moze tworzyć lipoksyny bądź 15-HETE
35
Q

Działanie aspiryny na COX-2

A
  1. Kwas acetylosalicylowy acetylujac COX-2 nie inaktywuje go zupełnie -> acetylowane COX-2 konwertuje AA do 15R-HETE
  2. Jest on przy udziale 5-LOX jest przekształcany do 15-epi-LXA4 i 15-epi-LXB4 -> czyli tzw. ATL -> aspirin-triggered lipoxins
  3. COX-1 nie podlega takiej przemianie
36
Q

ATL - Aspirin Triggered Lipoxins

A
  1. Związki o podobnej budowie i analogicznym działaniu do lipoksyn
  2. Są bardziej oporne na rozkład, działają dłużej
  3. Maja duże znaczenie w komórkach z duzo ilością COX-2 (zapalne, srodblonek)
37
Q

Szlak epoksygenaz

A
  1. Enzymy: Monooksygenazy cyt P450 -> obecne w większości komórek
  2. Powstają kwasy epoksyeikozatrienowe (EETs) i dihydroksyeikozatrienowe (DHET)
38
Q

Kwasy epoksyeikozatrienowe (EETs) i dihydroksyeikozatrienowe (DHET)

A
  1. Regulacja funkcji nerek
  2. Możliwe działanie przeciwzapalne
  3. Są utożsamiane z EDHF -> endothelial-derived hyperpolarizing factor
  4. Mogą wchodzić one w skład fosfolipidów błonowych -> są w nich magazynowane
  5. Rozkładane przez: hydrolazy epoksydowe -> w badaniach ich inhibitory np. AUDA
39
Q

EDHF

A

= Endothelial - Derived Hyperpolarizing Factor

  1. Produkowany przez śródbłonek
  2. Otwiera kanał potasowy na miocytach (Ca2+ - activated K+ channel)
40
Q

Przemiany nieenzymatyczne eikozanoidów

A
  1. Pod wpływem wolnych rodników tlenowych -> peroksydacja kwasu arachidonowego
  2. Powstają Izoprostany - stereoizomery PG
  3. Nasilają się te przemiany w obecności stresu oksydacyjnego
41
Q

Izoprostany działanie

A
  1. Silnie kurczą naczynia

2. Nasilają tworzenie się zmian miażdżycowych (mogą pobudzać receptor dla TXA2)

42
Q

Działanie eikozanoidów - ogólnie

A
  1. Wiele eikozanoidów może pobudzać kilka rodzajów receptorów
    np. receptor TP może być pobudzane przez izoprostany i PGH2
  2. Duże stężenia jednych PG np. PGE2 mogą pobudzać receptory innych np. IP
43
Q

Receptor DP1

A

Dla PGD2
↑cAMP

  1. Nasilenie reakcji alergicznej w oskrzelach (↑ chemotaksji eozynofili)
  2. Rozkurcz mm gładkich
  3. Hamowanie agregacji płytek krwi
  4. Udział w mechanizmie snu w CNS
44
Q

Receptor DP2

A

Dla PGD2
↑Ca2+

  1. Hamowanie pobudzenia zapalnego komórek układu immunologicznego
  2. Hamowanie reakcji alergicznej w oskrzelach
45
Q

Receptor EP1

A

Dla PGE2
↑IP3

  1. Nasilenie karcynogenezy w jelicie grubym
  2. Hyperalgezja
46
Q

Receptor EP2

A

Dla PGE2
↑cAMP

  1. Regulacja filtracji klebuszkowej, resorpcji zwrotnej i przepływu krwi przez nerki
  2. Rozkurcz naczyn
  3. Rozkurcz oskrzeli
  4. Udział w mechanizmie owulacji i zapłodnienia
  5. Hamowanie produkcji leukotrienów w eozynofilach
47
Q

Receptor EP I-VI, e, f/ różne

A

Dla PGE2
Rożne typy rożne działanie ↑cAMP, ↓cAMP, ↑IP3

  1. Termoregulacja w podwzgórzu
  2. ↑Przepuszczalności naczyń mikrokrążenia
  3. Hamowanie wydzielania soku żołądkowego
  4. Nasilanie wydzielania śluzu i wodorowęglanów w żołądku
  5. Skurcz mięśniówki podłużnej przewodu pokarmowego
  6. Nasilenie transportu elektrolitów do światła jelita
48
Q

Receptor EP4

A

Dla PGE2
↑cAMP

  1. Utrzymanie drożności przewodu tętniczego
  2. Przyrost masy kostnej
  3. Nasilenie karcynogenezy i hamowanie reakcji zapalnych w jelicie grubym
  4. Rozkurcz mięśniówki okrężnej przewodu pokarmowego
49
Q

Receptor FP A, B

A

Dla PGF2alfa
↑IP3

  1. Skurcz macicy
  2. Skurcz naczyn
50
Q

Receptor TP α/ β

A

Dla TXA2
↑IP3 (także spadek cAMP)

  1. Agregacja płytek krwi
  2. Skurcz naczyn (zwłaszcza nerkowych)
  3. Nasilenie aterogenezy
  4. Skurcz oskrzeli
  5. Nasilenie resorpcji zwrotnej wody
  6. Skurcz macicy
  7. Udział w dojrzewaniu tymocytów
51
Q

Receptor IP

A

Dla PGI2
↑cAMP

  1. Hamowanie agregacji płytek krwi
  2. Rozkurcz naczyń
  3. Hamowanie adhezji komórek zapalnych do srodblonka i aterogenezy
  4. Regulacja funkcji nerek-> ↑filtracji klebuszkowej, działanie natriuretyczne
  5. Rozkurcz oskrzeli
  6. Nasilenie transportu elektrolitów do światła jelit
52
Q

Receptor PPARγ

A

Dla PGJ2 i deoksy-PGJ2
Peroxisome proliferator-activated receptor

  1. Działanie SILNE przeciwzapalne np. hamowanie indukcji cytokin prozapalnych
  2. Udział w regulacji metabolizmu cukrów i insuliny
53
Q

Receptory dla LTB4

A

BLT1, BLT2
Rożne białka G

  1. Znaczne nasilenie chemotaksji neutrofili, eozynofili i monocytow
  2. Pobudzenie zapalne tych komórek
  3. Hiperalgezja (nasilone odczuwanie bólu)
54
Q

Receptory CysLT1

A

Dla LTD4 i w mniejszym stopniu LTC4 i LTE4
↑IP3

  1. Skurcz oskrzeli
  2. Nasilenie pobudzenia komórek układu immunologicznego
  3. Hamowanie procesów zapalnych i włóknienie w płucach
55
Q

Receptory CysLT2

A

Dla LTC4 i w mniejszym stopniu LTD4 i LTE4
↑IP3

  1. Skurcz oskrzeli
  2. Nasilanie procesów zapalnych i włóknienie w płucach