Leki fibrynolityczne Flashcards
Leki fibrynolityczne
- rozpuszczają zakrzep (nie można tego zrobić przeciwzakrzepowymi!)- aktywatory plazminogenu- pobudzają tworzenie trawiacej włóknik plazminy- 3 generacje
Leki fibrynolityczne I generacja
Częste alergie
1) Streptokinaza
2) Urokinaza
3) APSAC
Streptokinaza
Leki fibrynolityczne I generacja- nieenzymatyczne białko obce (częste alergie)- wiąże się z plazminogenem uczynniając plazminę- zmniejsza śmiertelność w zawale serca (działanie potęguję ASA)- działanie blokowane przez p/ciała pojawiajace się po ok. 4 dniach (trzeba czekać przynajmniej rok przed kolejnym podaniem)- pochodzi z paciorkowców beta-hemolitycznych
Urokinaza
Leki fibrynolityczne I generacja- naturalny aktywator plazminogenu- otrzymywany z kultur ludzkich embrionalnych komórek nerkowych
APSAC
Leki fibrynolityczne I generacja- kompleks Streptokinazy z ludzkim plazminogenem (seryna 740 acylowana)- niedostępny dla osoczowych inhibitorów- nieczynny, zaczyna działać po związaniu z zakrzepem (ma pewne powinowactwo do fibryny; po połączeniu deacylacja)
Leki fibrynolityczne II generacja
rt-PA (identyczne z ludzkim, więc nie ma alergii)
1) Alteplaza
2) Duteplaza
Alteplaza
Leki fibrynolityczne II generacja- syntetyczny ludzi rt-PA- nie jest rozpoznawany jako białko obce- można u ludzi z krążącymi p/ciałami anty Streptokinaza
Duteplaza
Leki fibrynolityczne II generacja- dwułańcuchowy rt-PA
Leki fibrynolityczne III generacja
Białka o lepszej farmakokinetyceniz GII
1) Reteplaza
2) Tenekteplaza
3) Pamiteplaza
4) Monteplaza
5) Desmoteplaza
Reteplaza
Leki fibrynolityczne III generacja- mutant t-PA- nie zawiera oligosacharydu domeny typu kringle 1 (nierozpoznawany przez śródbłonek w wątrobie)- biologiczny okres półtrwania 5-10x dłuższy niż t-PA
Tenekteplaza
Leki fibrynolityczne III generacja- zmodyfikowany t-PA- 2x dłuższy okres półtrwania niż Alteplaza- 200x większa odporność na inaktywację- większe powinowactwo do fibryny
Pamiteplaza
Leki fibrynolityczne III generacja- analog t-PA- dłuższy orkes półtrwania- większe powinowactwo do fibryny
Monteplaza
Leki fibrynolityczne III generacja- zmodyfikowany t-PA- dłuższy okres półtrwania
Desmoteplaza
Leki fibrynolityczne III generacja- duża swoistość wobec fibryny, brak powinowactwa do fibrynogenu- ze śliny nietoperza
Leki fibrynolityczne zastosowanie
1) ostry zawał mięśnia sercowego (do 12h od objawów)
2) ostry udar niedokrwienny na tle zakrzepicy (3h od wystąpienia)
3) zakrzepica żył głębokich
4) zator płuc
5) ostre zmiany zatorowo-zakrzepowe w tętniakach
6) można też lokalnie
Leki fibrynolityczne przeciwwskazania bezwzględne
1) udar mózgu w ciągu 2 miesięcy
,2) przejściowe niedokrwienie mózgu (TIA)
3) nowotwór lub tętniak śródczaszkowy
4) operacja neurochirurgiczna
5) świeży uraz głowy (do 1 miesiąca)
6) uraz (ostatnie 10 dni)
7) zabieg chirurgiczny (ostatnie 10 dni)
8) biopsja narządu lub nakłucie tętnicy (ostatnie 10 dni)
9) wczesny okres połogu (<7dni)
10) czynne krwawienie z narządów wewnętrznych
11) podejrzenie tętniaka rozwarstwiajacego aorty
12) krwotoczna retinopatia cukrzycowa lub inee zagrożenia krwotoku wewnątrzgałkowego
13) długotrwałe zabiegi reanimacyjne
Leki fibrynolityczne przeciwwskazania względne
1) utrwalone nadciśnienie tętnicze (>200/100 mmHG)
2) ciąża
3) czynny wrzód trawienny
4) uraz lub zabieg operacyjny (między 10 dni a 3 miesiące)
5) zaawansowana niewydolność wątroby
6) choroby nowotworowe i zapalne
7) Streptokinaza i APSAC: wcześniejsze użycie leku między 4 dni a 6 miesięcy
Leki fibrynolityczne działania niepożądane
1) krwawienia
2) nadmierna fibrynoliza (hiperfibrynoliza, zespół lityczny)
3) reakcje alergiczne (Streptokinaza)
Leki hamujące fibrynolizę
1) Syntetyczne drobnocząsteczkowe analogi lizyny- Kwas ε-Aminokapronowy- Kwas Traneksamowy- Kwas Aminometylobenzoesowy
2) Aprotynina
Leki hamujące fibrynolizę zastosowanie
1) przy operacjach kardiochirurgicznych z krążeniem pozaustrojowym
2) po operacjach na ukł moczowo płciowym (uwolnienie urokinazy)
3) położnictwo
4) hiperfibrynoliza w leczeniu fibrynolitykami
5) różne postaci wstrząsu
6) białaczki
7) niektóre nowotwory
8) marskość wątroby
Syntetyczne drobnocząsteczkowe analogi lizyny
Kompetytywne inhibitory aktywatorów plazminy
1) Kwas ε-Aminokapronowy
2) Kwas Traneksamowy
3) Kwas Aminometylobenzoesowy- blokują miejsce wiązania się z lizyną w cząsteczce plazminogenu (hamują wiązanie z fibryną)- blokują NIEODWRACALNIE fizjologiczne aktywatory plazminogenu oraz przekształcanie plazminogenu w plazminę
Leki hamujące fibrynolizę przeciwwskazania
1) ciężka niewydolność nerek
2) krwiomocz
3) w hemofilii nie stosować przy wylewach do:- jam stawowych- narządów wewnętrznych- OUN
4) ciążą (można jedynie w przypadku gdy korzyść matki > ryzyko płodu)
Aprotynina
Naturalny swoisty inhibitor proteaz serynowych- blokuje plazminę (fibrynolizę) oraz kalikreinę (układ kininotwórczy)- była stosowana w zapobieganiu krwawieniom po operacjach- wycofana w 2007 roku przez wzrost śmiertelności pacjentów- trwa dyskusja na temat przywrócenia do użycia (ma wysoką skuteczność)
