3) Miażdżyca (Statyny, żywice) Flashcards
Patomechanizm miażdżycy
Miażdżyca - proces zapalny
- kluczowy etap: prezentacja antygenu limfocytom T
↑ miażdżycy: Th1 + (IFN-γ, TNF-α, IL-1, IL-12, IL-18)
↓ miażdżycy: Treg + (TGF-β, IL-10)
Najczęściej zaczyna się od hipercholesterolemii (hiperch + zapalenie = partners in crime)
(Mewastatyna: pierwsza, wyizolowana z penicilium citrinum)
Leki zmniejszające stężenie lipidów w surowicy
1) Statyny
2) Żywice wiążące kwasy żółciowe
3) Fibraty
4) Inne
5) Nowe
Statyny charakterystyka
Leki ↓ lipidy w surowicy
inh. reduktazy HMG-CoA
- ↓ stężenia LDL: ↓ syntezy cholesterolu w hepatocytach -> ↑ ekspresji rec. LDL -> wychwyt LDL z krwi
- gł gdy ↑↑ LDL
Statyny proleki
1) Lowastatyna
2) Simwastatyna
Nieaktywne laktony przekształcane w wątrobie do aktywnych postaci
Statyny leki (bezpośrednie)
1) Prawastatyna
2) Fluwastatyna
3) Atorwastatyna
4) Rozuwastatyna
5) Pitawastatyna
Bezpośrednio działające formy kwasu hydroksylowego z otwartym pierścieniem
Lowastatyna
Statyny proleki
- metabolizowana przez CYP3A4
- Tb1/2 = 3h
- Aspergillus terreus
Simwastatyna
Statyny proleki
- metabolizowana przez CYP3A4
- Tb1/2 = 2h
- źródła naturalne
- słynna z badania 4S (Scandinavian Simvastatin Survival Study), które udowodniło korzystnosć statyn w chorobie niedokrwiennej serca
Prawastatyna
Statyny bezpośrednie
- NIE metabolizowana przez CYP2C9
- źródła naturalne
Fluwastatyna
Statyny bezpośrednie
- metabolizowana przez CYP2C9
- Tb1/2 = 1-3h
- źródła sztuczne
Atorwastatyna
Statyny bezpośrednie
- metabolizowana przez CYP3A4
- T1/2 = 14h (T1/2 aktywności inhibitorowej = 20-30h, przez aktywne metabolity)
- źródła sztuczne
Rozuwastatyna
Statyny bezpośrednie
- metabolizowana przez CYP2C9
- Tb1/2 = 19h
- syntetyczna, zawiera siarkę
Pitawastatyna
Statyny bezpośrednie
- metabolizowana przez CYP2C9
- Tb1/2 = 11h
- syntetyczna
Statyny podawanie
1) Krótki T1/2 (Simwastatyna, Lowastatyna, Fluwastatyna):
- podawać wieczorem
- reduktaza HMG-CoA ma najwyższą aktywność ok. 24
2) Długi okres półtrwania (Atorwastatyna, Rozuwastatyna, Pitawastatyna):
- mogą być rano
Statyny działania niepożądane
1) Miopatie
2) Rabdomioliza
- ↓ syntezy CoQ10 (ubichinon); potrzebny w metabolizmie mięśni (red HMG-CoA bierze w tym udział)
- dalsze powikłanie: zatkanie nerek i ONN
3) uszkodzenie wątroby (monitorujemy AspAT, AlAT)
4) NIE można w ciąży
Statyny działanie plejotropowe mechanizm
Korzystne efekty statyn niezwiązane z ↓ syntezy cholesterolu
- ↓ prenylacji białek wewnątrzkom. (Ras, RhoA, Rac1)
(synteza ww zachodzi z wykorzystaniem reduktazy HMG-CoA) - reszty tłuszczowe kotwiczą białka w błonie
……………………
Prenylacja białek:
- doczepianie reszt lipidowych, rodników izoprenylowych np. pirofosforan geranogeranylu lubpirofosforan farnezylu
Statyny działanie plejotropowe efekty
Efekty:
1) ↓ dysfunkcji śródbłonka
2) ↓ procesów zapalnych w naczyniach
3) ↓ agregacji PLT
4) ↑ fibrynolizy
5) p-zakrzepowo
6) stabilizacja blaszki miażdżycowej ......................... Statyny mają wpływ na: 1) czynność śródbłonka naczyń 2) procesy zapalne 3) metabolizm mięśni i kości
Żywice wiążące kwasy żółciowe
1) Cholestyramina
2) Kolestypol
3) Kolesewelam
Żywice wiążące kwasy żółciowe charakterystyka
Leki ↓ lipidy w surowicy
1) wiążą kwasy żółciowe w pp (↓ wchł. zwrotnego)
2) ↓ cholesterolu w hepatocytach
3) ↑ ekspresji rec LDL -> wychwyt z krwi
- u niektórych ↑ syntezy VLDL -> ↑ TGA we krwi
Żywice wiążące kwasy żółciowe - N
Leki ↓ lipidy w surowicy
1) ↓ wchłaniania witamin ADEK
2) zaparcia
3) biegunka
4) nudności, wzdęcia
