L28 : De toetsing in cassatie

Question 1

Is in strafzaken procureurstelling nodig?

Answer 1

Nee

alle advocaten kunnen hun eigen zaken in cassatie behandelen

Question 2

Wat behandelt de HR als cassatierechter?

Answer 2

Van de rechter:

• de handelwijze
• het product

Question 3

Kan een onjuiste betekening van een dagvaarding grond voor cassatie zijn?

Answer 3

Nee

dat is een fout van de OvJ

Als de rechter op basis van een daardoor nietige dagvaarding toch recht doet, maakt hij daarmee een fout en die fout kan tot cassatie leiden.

Question 4

Wat zijn de 2 taken van de HR bij zijn beoordeling van handelwijze en product van de rechter?

Answer 4

• controle op het juiste verloop van gedingen, op de naleving van vormvoorschriften
• de zorg voor eenheid en juiste uitleg van het recht

Question 5

Belangrijkste kenmerken instellen cassatie?

Answer 5

art 427 lid 1 Sv:

• OVj en verdachte kunnen cassatie instellen
• termijn van 14 dagen na de einduitspraak (art 432 sv)
• Voor verdachte is een ander begintijdstip mogelijk als hij niet eerder op de hoogte kon zijn van de einduitspraak

Question 6

Wat moet er gebeuren voor cassatie?

Answer 6

• Vereiste verklaring ex art 449 lid 1 Sv dat beroep in cassatie wordt ingesteld, die op de griffie van het gerecht door of bij hetwelk de beslissing is gegeven moet worden afgelegd
• cassatieschriftuur,voor zowel OvJ als verdachte (alleen via de raadsman (art 437 lid 2)

Question 7

Kan eenbenadeelde partij in cassatie?

Answer 7

Ja

art 437 lid 3 Sv

• via een advocaat kan een schriftuur worden ingediend waarin een toelichting op haar vordering wordt gegeven

Question 8

Wat is de procedure na ontvangst van de ingezonden stukken bij de HR?

Answer 8

• mededeling aan verdachte (art 435 lid 1 Sv)
• deze aanzegging moet worden betekend
• als de verdachte een cassatieschriftuur wil indienen, kan zijn raadsman dat ogv art 437 lid 2 Sv doe tot uiterlijk 2 maanden na de betekening van de aanzegging

Geen cassatieschriftuur = niet ontvankelijk; de HR kijkt er sinds 2000 niet meer ambtshalve naar

(in de praktijk is de HR soepel, ook cassatieschrifturen die bij de griffie van een lagere rechter worden ingediend worden geaccepteerd)

Question 9

Wat is ambtshalve cassatie?

Answer 9

Wanneer de verdachte geen gegrond bevonden argumenten heeft aangevoerd

Question 10

Wat doet de HR als de verdachte zijn raadsmane een schriftuur laat indienen?

Answer 10

• HR kijkt naar de aangevoerde argumenten
• maar ook naar mogelijke onvolkomenheden in de betsreden uitspraak en casseert zonodig ambtshalve (art 440 lid 1 Sv)

Question 11

Moet het OM argumenten aanvoeren?

Answer 11

Ja

HR is niet bereid om bij het OM ambtshalve te casseren. Men wil voorkomen dat het OM er maar een slag naar slaat, vertrouwende dat de HR de eventuele fouten in de belsissing zelf wel zal vinden

Indien het OM geen cassatieschriftuur indient: niet ontvankelijk

Question 12

Kan cassatie worden ingesteld tegen beschikkingen?

Answer 12

Alleen indien de wet dat uitdrukkelijk bepaalt (art 445 Sv)

OM: binnen een maand cassatieschriftuur indienen (art 445 Sv)

• Verdachte: binnen een maand na betekening van de aanzegging cassatieschriftuur indienen

(art 447 )

Question 13

Kan cassatie worden aangetekend tegen vonnissen waartegen geen hoger beroep openstaat?

Answer 13

Nee,

behalve voor overtreding van een verordening van een provincie , een gemeente, een waterschap of een met toepassing van de Wet gemeenschappelijke regelingen ingesteld openbaar lichaam.

Question 14

Noem een voorbeeld van een arrest waarin de rechter een bepaalde wetsterm onjuist uitlegt en daardoor vrijspreekt?

Answer 14

Tuinmanarrest

Hof had de man vrijgesproken van iets anders dan feitelijk ten laste was gelegd.

Question 15

Wat indien uit de motivering van een beslissing blijkt dat de rechter van een onjuiste rechtsopvatting is uitgegaan, maar de beslissing zelf niettemin in overeenstemming is met de juiste rechtsuitleg?

Answer 15

Dan wordt er niet gecasseerd

Vbb: verkeerd gemotiveerde verwerping van een onhoudbaar beroep op een strafuitsluitingsgrond

Question 16

Wat zijn de twee taken van de HR en welke is momenteel het belangrijkst?

Answer 16

• vormverzuim
• schending van het recht

Laatste is het belangrijkst, de wetgever kan immers niet alles tot in het laatste detail en voor de eeuwigheid vastleggen

Question 17

Waar wordt in de praktijk meestal op gecasseerd en waarom?

Answer 17

Vormverzuim

• • schending vormvoorschriften veel gemakkelijker te constateren dan schending van recht
• schending van recht gaat vaak gepaard met schending van vormvoorschriften (bv Tuinmansarrest)

Question 18

Wanneer komt schending van het recht doorgaans voor?

Answer 18

In gevallen waarin de lagere rechter het recht juist wel uitlegde, maar eenvoudig een fout maakte:

• hij legde een straf op die niet op het bewezenverklaarde feit is gesteld
• vergat bij de kwalificatie te vermelden dat het feit was begaan ‘ door een rechtspersoon’
• haalde de verkeerde wetsartikelen aan

Question 19

Worden voorschriften die de rechter de door hem in een bepaald geval te geven beslissing dicteren tot vormvoorschriften gerekend?

Answer 19

Nee,

cassatie hiervan vindt plaats op schending van recht (denk bv aan veroordelen obv een niteige dagvaarding)

Question 20

Hoe doet de cassatiegrond’ schending van recht’ zich voor?

Answer 20

• schending van een materieelrechtelijke regel
• als een niet invormverzuim bestaande schending van een procesrechtelijke regel

Question 21

Wat is schending van een rechtsregel en hoe uit zich dat?

Answer 21

Onjuist oordelen van de rechter over de inhoud of de toepasselijkheid van een rechtsregel

Uit zich dmv:

• rechter legt in zijn vonnis de rechtsregel onjuist uit
• hij past de rechtsregel ten onrechte toe
• hij past de rechtsregel ten onrechte niet toe
• een combinatie van de eertse met een van de 2 anderen

Question 22

Tot vormvereisten behoren de motiveringsvoorschriften.

Wanneer is hiervan sprake?

Answer 22

• geheel ontbreken van motivering
• onvoldoende motivering
• ondeugdelijke motivering

Question 23

Wat geldt voor de cassatiegrond vormverzuim voor kantonvonnissen?

Answer 23

• beperkt tot in de wet limitatief opgesomde verzuimen (art 80 Ro)

Question 24

Aan welk recht toetst de HR: recht dat goldt ten tijde van de beslissing van de lagere rechter of recht dat geldt op het tijdstip dat de HR zijn oordeel geeft.

Answer 24

De HR richt zich naar het moment van zijn beslissing geldende recht (HR Kousen en sokken arrest)

( dat leidt ertoe dat wanneer er na een uitspraak van een lagere rechter een vervolginsgbeletsel ontstaat, bv overlijden van de verdachte, die beslissing daarom moet worden vernietigd en het OM niet ontvankelijk moet worden verklaard in de vervolging

Question 25

Kan de HR aan de motivering van de bewezenverklaring zien, of de rechter een onjuiste uitleg gaf aan het recht?

Answer 25

Nee, meestal niet

HR toetst dan vanuit zijn eigen uitleg van de regel

Als de vaststelling van de feiten onvoldoende is toegesneden op de regel zoals de Hr deze uitlegt, is niet duidelijk of de lagere rechter de regel anders uitlegde dan de HR- of uitgaande van dezelfde uitleg als de HR - ten onrechte meende voldoende feiten te hebben vastgelegd. De Hr casseert dan wegens onvoldoende motivering van de betreffende beslissing

Question 26

Noem 2 voorbeelden waar de HR steeds meer grip is gaan uitoefenen op lagere rechtsers?

Answer 26

• strafmotivering (gevolgd door de wetgever: art 359 leden 6&7)
• het omvormen van een beraadsclagingsopdracht van art 348 sv naar een sunstantieel vormvoorschrift

Question 27

Wie heeft het laaste woord in cassatie?

Answer 27

Volgens art 439 lid 1 Sv: de PG

maar EHRM heeft ingegerepen (zaak Borgers)en het laatste woord is aan de raadsman van de verdachte ( die dus nog kan reageren op de stellingen van de PG)

Question 28

Wat zijn de mogelijke uitspraken in cassatie?

Answer 28

• niet ontvankelijk
• beroep verwerpen
• de uitspraak (geheel of gedeeltelijk) vernietigen (casseren)

– op een daartoe door de rekwirant aangevoerde grond

• andere grond = ambtshalve

Question 29

Is de HR vrij in de keuze voor verwijzing of terugverwijzing?

Answer 29

Ja (art 440 lid 2 Sv)

Vroeger anders:

• schending van het recht –> dezelfde rechter
• vormverzuim –> andere rechter

Dit is dus opgeheven

Question 30

Stel dat de lagere rechter eenv eroordeling heeft uitgesproken op basis van een op dat moment geldende strafbepaling. In de periode tussen deze uitspraak en het onderzoek ter terechtzitting van de HR trekt de wetgever deze strafbepaling in. Zal de HR dan casseren?

Answer 30

Ja, op basis van het geldende recht op het moment dat de HR uitspraak doet

Question 31

Welke beslissing zou de HR genomen hebben voor het vervallen van het verbod van art 430 Sv, in een situatie waarin het OM, ten onrechte menende met een onzuivere vrijspraak te doen hebben, cassatie instelt?

Answer 31

Wanneer het Om meende ten onrechte met een onzuivere vrijspraak te doen te hebben en het in werkelijkheid dus ging om een zuivere vrijspraak, zou de HR ogv art 430 (oud) Sv tot een niet ontvankelijkheid van het OM zijn gekomen.

Question 32

Houdt de wijze van afdoening door de HR verband met het onderscheid tussen de cassatiegronden?

Answer 32

Inmiddels niet meer. Art 440 lid 2 Sv bepaalt nu dat bij cassatie er voor de HR 3 wegen openstaan om de zaak af te wikkelen:

• terugverwijzen naar dezelfde rechter die de onjuiste uitspraak heeft gedaan
• verwijzen naar een andere rechter
• daarnaast kan de HR recht doen ten principale, doch alleen wanneer een nieuw onderzoek naar de fieten overbodig is