KRITIESE TAALBEWUSTHEID

Question 1

Omskryf die volgende begrip en gee ook ‘n voorbeeldsin daarvan.

DENOTASIE ( Letterlik )

Answer 1

Dit verwys na die letterlike betekenis van ‘n woord.

bv.

Jy moet gereeld oefen om jou **hart **gesond te hou.

Question 2

Omskryf die volgende begrip en gee ook ‘n voorbeeldsin daarvan.

KONNOTASIE (Figuurlik)

Answer 2

Dit verwys na die figuurlike betekenis van ‘n woord.

bv.

Jy breek my hart.

Question 3

Omskryf die volgende begrip en gee ook ‘n voorbeeldsin daarvan.

FEITE

Answer 3

Iets wat werklik plaasgevind het en met bewyse gestaaf kan word.

bv.

Wellington is 38km vanaf Stellenbosch.

Question 4

Omskryf die volgende begrip en gee ook ‘n voorbeeldsin daarvan.

MENINGS

Answer 4

Oordeel of opinie.

bv.

Vragmotors ry te vinnig om draaie.

Question 5

Omskryf die volgende begrip en gee ook ‘n voorbeeldsin daarvan.

STEREOTIPES

Answer 5

Bepaalde uitbeelding van ‘n groep of persoon.

Bv

Meisies kan nie videospeletjies speel nie.

Question 6

Omskryf die volgende begrip en gee ook ‘n voorbeeldsin daarvan.

GEÏMPLISEERDE BETEKENIS

Answer 6

Dit hou verband met konnotasie, Die hoorders maak hulle eie afleidings en gevolgtrekkings op grond van die konnotiewe betekenis van begrippe.

bv.

‘n Versekeringsmaatskappy sê dat hulle motorversekering die “beste produk op die mark is” , met geïmpliseerde betekenis dat ander versekeringsmaatskappye se produkte nie so goed is nie.

Question 7

Omskryf die volgende begrip en gee ook ‘n voorbeeldsin daarvan.

EMOTIEWE TAALGEBRUIK / GEVOELSTAAL

Answer 7

Taal wat emosies uitlok.

bv

As dit ‘n slang was, het dit jou gepik.

Question 8

Omskryf die volgende begrip en gee ook ‘n voorbeeldsin daarvan.

DUBBELSINNIGHEID

Answer 8

Sinne of frases wat meer as een betekenis het.

bv.

Die kinders leer sprinkane eet. (Leer die kinders die sprinkane of leer hulle hoe om die sprinkane te eet?)

Question 9

Omskryf die volgende begrip en gee ook ‘n voorbeeldsin daarvan.

CLICHÉ

Answer 9

Dit is ‘n uitdrukking of frase wat gereeld in toesprake herhaal word en te veel gebruik word.

bv.

Sy het geglo sy kan, daarom het sy.
of
Elke wolk het ‘n goue randjie.

Question 10

Omskryf die volgende begrip en gee ook ‘n voorbeeldsin daarvan.

MANIPULERENDE TAALGEBRUIK

Answer 10

Gewoonlik in advertensies waar taal gebruik word om die leser of kyker te manipuleer.

bv.

“Koop nou om mislukking te vermy!”
of
“Wil jy ook maer en gesond wees? Koop dan nou!”