KLANKLEER

Question 1

Noem die 3 hoofgroepe van spraakklanke in Afrikaans.

Answer 1

1. Vokale
2. Konsonante
3. Diftonge

Question 2

Wat is die rympie wat kan jy gebruik om die diftonge te onthou?

Answer 2

Ai, my ou koei met die toiing ore en fraai ooi eet ‘n ui van die meeu in die vlei.

Question 3

Noem al die vokale.

Answer 3

A E I O U - Arme ek is oupa uil.

Question 4

Wat is ‘n ander naam vir ‘n diftong?

Answer 4

‘n Tweeklank

Question 5

Noem 5 twee letter konsonante.

Answer 5

ps - psigiater
nn - Jannie
sj - sjarmant
ng - bang
gh - ghoen

Question 6

Wat is konsonante?

Answer 6

Al die oorblywende letters van die alfabet (behalwe die AEIOU vokale) en ps, nn, sj, ng, gh

Question 7

Wat is ‘n ander woorde vir standaard-uitspraak van Afrikaans?

Answer 7

Algemeen-Beskaafd (AB) uitspraak

Question 8

Wat is die klankverskynsel RONDING?

Answer 8

Klank wat met geronde lippe uitgespreek word is word geronde klanke genoem.

BV: eu - neus

Question 9

Wat is die klankverskynsel ONTRONDING?

Answer 9

Geronde vokale word dikwels sonder die nodige lipronding uitgespreek, maw ons spreek geronde klanke met spleetvormige lippe uit.

Ontronding kom in informele praatsituasies voor.

BV.

seun word seen
rug word rig
muur word mier
deur word deer
buite word beite
huis word hys/heis
reuk word reek
stuk word stik

Question 10

Wat is die klankverskynsel OORRONDING?

Answer 10

Wanneer klanke met oordrewe geronde lippe uitgespreek word.

Oorronding kom in informele praatsituasies voor.

neef word neuf
sewe word seuwe
lewe word leuwe
skewe word skeuwe
bees word beus

Question 11

Wat is die klankverskynsel ASSIMMILASIE?

Answer 11

Dit is die invloed wat naburige klanke op mekaar uitoefen. Dit beteken dat ‘n klank onder die invloed van sy buurman ‘n ander klankwaarde aanneem as wat hy self besit.

BV:
op die word oppie
onmiddelik word ommidelik
anders word anners
hoenders word hoeners

Question 12

Wat is die klankverskynsel PALATALISASIE?

Answer 12

Palatalisasie vind plaas wanneer die g0klank en die k-klank as gj(sj) en kj(tj) uitgespreek word en ‘n j ingevoeg word by die h.

BV:
geel word gjeel
keel word kjeel
hemel word jemel

Question 13

Benoem die volgende klankverskynsel:

Ek het vandag ‘n ompaar skoene aan.

Answer 13

Assimilasie

Question 14

Benoem die volgende klankverskynsel:

Die seun het seuwe drieë gedruk.

Answer 14

Oorronding

Question 15

Benoem die volgende klankverskynsel:

Julle moet die hys se deure toesluit.

Answer 15

Ontronding

Question 16

Benoem die volgende klankverskynsel:

Jemel, maar dit is warm vandag.

Answer 16

Palatalisasie

Question 16

As daar een vokaal (klinker) tussen twee konsonante (medeklinkers) staan, vind die skeiding van lettergrepe plaas NA die vokaal Byvoorbeeld?

Answer 16

beker * be-ker
grote * gro-te
telefoon * te-le-foon
oral * o-ral

Question 17

By lettergrepe , as daar 2 konsonante tussen 2 vokale staan, val die skeiding die meeste van die tyd tussen die 2 konsonante BV:

Answer 17

eksamen * ek-sa-men
kristal * kris-tal
deftig * def-tig
bossie * bos-sie
koppie * kop-pie

UITSONDERING - BI-BLI-O-TEEK

Question 18

By lettergrepe, as daar 3 of meer konsonante tussen 2 vokale staan, val die skeiding die meeste van die tyd na die eerste konsonant BV:

Answer 18

aktrise * ak-tri-se
kunstenaar * kuns-te-naar

Question 19

By lettergrepe, wys deëltekens die messte van die tyd vir ons waar die skeiding moet plaasvind. MAW die skeiding vind net voor die deelteken plaas BV:

Answer 19

spieël * spie-ël
geëet * ge-ëet
koeël - koe-ël
bedrieër - be-drie-ër

Question 20

By lettergrepe, val die skeiding altyd tussen N en G BV:

Answer 20

ingenieur * in-ge-ni-eur
banger * ban-ger

Question 21

By lettergrepe, word die s en j nie geskei as dit een klank voorstel nie. Bv:

Answer 21

masjien * ma-sjien
brosjure * bro-sju-re

Question 22

By lettergrepe, in die geval waar die s en j afsonderlike klanke voorstel, word hulle geskei BV:

Answer 22

asjas * as-jas