KENMERKE VAN LETTERKUNDIGE TEKSTE

Question 1

Wat is ‘n idiomatiese uitdrukking?

Answer 1

‘n Vaste uitdrukking - eie aan ‘n taal

bv. noustrop trek

Question 2

Wat is die literêre begrip van spreekwoorde?

Answer 2

Kort gesegde waarin gewoonlik ‘n les ingesluit is bv.
môrestond het goud in die mond.

Question 3

Wat is die literêre begrip van ‘n retoriese vraag?

Answer 3

Vraag sonder direkte antwoord - leser word gedwing om oor die saak na te dink.

bv. Wie het nie die afgelope week gesondig nie?

Question 4

Wat is die literêre begrip van ‘n versreël?

Answer 4

een reël in ‘n gedig - nie ‘n sin nie

Question 5

Wat is die literêre begrip van uiterlike bou?

Answer 5

versreëls wat saam gegroepeer is in ;n gedig - strofes bestaan uit verskillende versreëls;
2 versreëls: koeplet
3 versreëls: tersiene
4 versreëls: kwatryn
5 versreëls: kwintet
6 versreëls: sestet
8 versreëls: oktaaf

Question 6

Wat is die literêre begrip van ‘n rym?

Answer 6

eindrym: paarrym -aabb
kruisrym: abab
omarmende rym: abba
slagrym: aaaa
gebroke rym: rym is wel teenwoordig / sonder vaste patroon

Question 7

Wat is die literêre begrip van ‘n halfrym?

Answer 7

ALLITERASIE: herhaling van dieselfde konsonant
ASSONANSIE: herhaling van dieselfde vokaal

• kernwoord word aan die hand van dieselfde klank uitgehef
• bepaalde atmosfeer word geskep / versterk
• versterk die musikaliteit van die gedig

Question 8

Wat is die literêre begrip van ‘n enjambement?

Answer 8

een reël gaan oor na ‘n ander sonder ‘n leesteken.

• bevorder vloeiendheid
• versnel tempo
• bind verse en strofes tot ‘n eenheid
• woord aan die begin van ‘n reël word uitgehef

Question 9

Wat is die literêre begrip van beeldspraak?

Answer 9

VERGELYKING: twee dinge word vergelyk a.g.v. tee of meer ooreenkomste deur nes, net soos, soos en as te gebruik.

METAFOOR: ‘n beknopte vergelyking, daar word egter nie gesê iets is soos ‘n ander nie, maar dit IS die ander.

PERSONIFIKASIE: nie-menslike voorwerp kry menslike eienskappe

Question 10

Wat is die stylfiguur KLANKNABOOTSING en gee ‘n voorbeeld?

Answer 10

nabootsing van klanke
bv
die kar maak ‘brrrrrrr’

Question 11

Wat is die stylfiguur KONTRAS en gee ‘n voorbeeld?

Answer 11

twee sake word in teenstelling met mekaar geplaas om ‘n beeld duideliker na vore te bring.
bv
swart tenoor wit

Question 12

Wat is die stylfiguur METONIMIA en gee ‘n voorbeeld?

Answer 12

‘n saak word benoem volgens dit wat daarmee geassosieer word
bv.
die ketel kook (bedoelende die water kook)

Question 13

Wat is die stylfiguur IRONIE en gee ‘n voorbeeld?

Answer 13

die teenoorgestelde gebeur as wat verwag word.
bv.
die beste elektrisiën is dood geskok.

Question 14

Wat is die stylfiguur SARKASME en gee ‘n voorbeeld?

Answer 14

dit wat bedoel word, word direk gesê om die spot / ontevredenheid aan te dui.
bv
Jy gee dan die antwoord, jy is mos so slim.

Question 15

Wat is die stylfiguur KLIMAKS ?

Answer 15

hoogtepunt

Question 16

Wat is die stylfiguur SINEKDOGEE en gee ‘n voorbeeld?

Answer 16

gedeeltelike benoeming - net ‘n onderdeel word genoem maar die geheel word geïmpliseer
bv
Hy is met sy raket hier uit. (impliseer dat hy tennis gaan speel het)

Question 17

Wat is die stylfiguur ANTITESE (PARADOKS EN OKSIMORON) en gee ‘n voorbeeld?

Answer 17

teenstelling waar 2 uiterstes teenoor mekaar gestel word
bv
‘n Skynbare teenstelling - by nadere ondersoek het die twee dinge wel iets mekaar te doen.
Opsetlike bymekaarplaas van 2 tweestrydige woorde in die songloed van ons somer, in ons winternag se kou.
* wit duisternis
* siende blind / horende doof

Question 18

Wat is die stylfiguur WOORDSPELING en gee ‘n voorbeeld?

Answer 18

woorde kan binne sekere kontekste verskillende betekenisse hê.
bv
die rys / reis was baie lekker.

Question 19

Wat is die stylfiguur STEMMING en gee ‘n voorbeeld?

Answer 19

gemoedsgesteldheid / atmosfeer van ‘n situasie
bv
innerlike bou van ‘n gedig