intoxicaties Flashcards
intoxicatie via luchtwegen
ammoniak, chloor, schoonmaakmiddel
- slijmvlies spoeling, cave ontwikkeling pneumonie op latere duur
- bij koolmonoxide inhalatie intoxicatie is SpO2 100% mogelijk
intoxicatie via spijsvertering
pcm, schoonmaakmiddel, medicatie, drugs, alcohol
- bij pcm is stolling verstoord: overlijden door multiorgaan falen
- bij schoonmaakmiddel intox (bijtend) = niet braken of sonde toedienen!
Airway
beoordeel kwaliteit luchtwegen: kijken, luisteren, voelen
bij niet of alleen op pijn reageren –> bovenste luchtweg bedreigd –> chin-lift/jaw trust manoeuvre
- luchtweg management kan lastig zijn door slijmvlieschade door bijtende stoffen
Breathing
beoordeel effectiviteit van ademhaling
ademarbeid:
- intrekkingen/hulp ademhalingsspieren, neusvleugelen (kijken)
- ademfrequentie –> amfetaminen, XTC, methanol
- in- en expiratoire geluiden (luister)
- kreunen (luister)
effectiviteit:
- inkomend ademgeruis (luister)
- thoraxexcursies (kijken)
- pulsoximetrie
- comprimeren (voelen op buik)
systemische effecten respiratoir falen
- hartfrequentie
- huidskleur (kijken)
- bewustzijn
circulation
beoordeel effectiviteit circulatie
- cardiovasculaire tekenen
- verhoogde HA: amfetaminen, XTC, beta agonisten, fenothizinen, antidepressiva
- verlaagde HA: beta blokkers, digoxine, organofosfate
- polsvolume (luister, voel –> gelijkmatig, krachtig)
- Capillaire refill (kijk: <3 sec)
- bloeddruk
- kleur (kijk)
- bloed zichtbaar: verdikking: buik, thormax bekken, bovenbeen–> veel bloed
- verschillende intox kunnen shock veroorzaken
- hypovolemie: bij gastro intestinale bloeding bij ijzer intox
- vasodilatie: barbituraten intox
- ritmestoornissen: antidepressiva, digoxine, antiaritmica
disability
bewustzijn controle met
- EMV
- -> verlaagd bewustzijn: opiaten, benzodiazepinen, antihistaminica, glucose verlagende middelen
- pupilcontrole
- -> kleine pupillen: opiaten en organofostagen
- -> grote pupillen: atropine, amfetamine en triclyscie antidepressiva
- houding
- -> hypertonie: amfetamine, XTC, antidepressiva
- convulsies
- -> hypoglycemische intox: ethanol
- -> antidepressiva
Exposure
- verhoogde temp: XTC, cocaine, salicylaten (pijstillers)
- verlaagde temp: ethanol (alcohol), barbituraat (fenobarbital)
- AMPLE
- anamnese
behandeling
- bij niet toxische hoeveelheid of niet toxische stof vaak geen verdere behandeling nodig –> monitoring
- bij toxicsche stoffen en risico op mortaliteit:
- -> stoppen verdere absorptie vanuit maag-darmkanaal
- -> soms uitscheidig bevorderen
- -> antidota toedienen (niet voor alle middelen beschikbaar)
benodigdheden bij behandeling:
- gewicht kind, concentratie product, duur
monitoring:
ECG, RR, O2 saturatie, centrale en perifere temp, glucose, nierfunctie en elektrolyten, bloedgasanalyse
geactiveerde kool (norit)
bindt aan toxische stoffen en wordt niet opgenomen in lichaam
- nuttig bij: salicylaten (pijnstillers), barbituraten (fenobarbital), theofyllinedeciraten (Meth)
- niet werkzaam bij: ijzer en alcohol
dosis = ten misnte 10x dosis toxische stof
in combinatie met natrium sulfaat: versnelt passage en uitscheiding norit
mogelijk longbeschadiging
braken
emetica toedienen = risico op aspiratie
wordt nog zelden gedaan
gevaarlijk bij kinderen met verminder bewustszijn of inadequate larynxeffecten
maagspoelen
maagspoelen = tube + spoelsysteem (Nacl voor elektrolyten balans) + norit
- minder toegepast, voordelen wegen niet op tegen nadelen
- effectief bij intox lithium en ijzer >1 uur na inname
hemoperfusie en plasmaferese
alleen op advies NVIC
hemoperfusie = soort dialyse bij intox
plasmaferese = geintoxiceerd plasma vervangen door donorplasma
intoxicatie ijzer
symptomen:
braken, frequent dunne ontlasting, buikpijn, later suf , convulsies en shock –> bloeding maag-darm kanaal
behandeling:
- maagspoelen (nadat luchweg vielig is gesteld) in infuus
- deferoxamine IV
- intubatie, beademing, ondersteuning circulatie in ernstige gevallen noodzakelijk
bloedonderzoek:
kan metabole acidose met toenemomen anion fap, lekocytose hyperglykemie en hemolyse
verder:
rontgen foto buik, om te zien of ijzer is achtergebleven na maagspoelen
triclysche antidepressiva
symptomen:
- werking op blokkade van snel natrium kanalen in hart en hersenen
- intraventriculaire geleiding vertraagd –> QRS complex verbreed
- ritmestoornisse
- tachycardie
- wijde pupillen
- convulsies
behandeling
- cardiotoxiteit kan worden verminderd door alkalinisatie bloed –> alkalinisatie door hyperventilatie en natriumbicarbonaat IV –> beademing noodzakelijk
- hypotensie: IV vochtbolus (ringerlactaat)
- medicatie: noradrenaline, antirimica
opioiden
behandeling:
- na stabilisatie van luchtweg, ademhaling en circulaite met specifiek antidotum –> naloxon
- hypercapnie in combinatie met naloxon stimuleert sympaticussysteem–> ritmestoornissen, asystolie, convulsies, longoedeem
benzodiazepinen
symptomen:
sufheid, coma, ataxie, ademdepressie, obstructie bovenste luchtweg door hypotonie van omringde spieren –> hypoxie
behandeling:
- ondersteunen AH met adequate oxygenatie
- benzodiazepine antagonist = flumazenil (contra indicatie: verhoogde ICD en bij chronisch benzodiazepine gebruik)
- werkingsduur flumazenil is korter dan betreffende benzo
digoxine
symptomen:
- levensbredreigende ritmestoornissen –> ventriculaire extrasystolen, nodale tachycardie, geleidingsstoornissen
- hyperkaliemie
behandeling:
- ecg monitoring essenctieel
- lidocaine en fenytoine tegen ritmestoornissen
- hyperkaliemie bestrijden
paracetamol
dosis minder dan 150mg/kg geeft doorgaans geen verschijnselen tenzij sprake is van pre existene nier- of leverziekten
pcm intox : pijnlijkde dood, leverschade, sluipmoordenaar
–> antagonist: fluimicil IV in hoge dosis
behandeling:
- maagspoelen met achterlaten norit en natirumdulfaat
acetylsalicyzuur (aspirine)
symptomen
- metabole acidose
- respiratoire alkalose
behandeling:
- alkalinisatie bloed -> 1mmol/kg natirumbicarbonaat IV
- maagontlediging en spoelen is tot 4 uur na inname zinvol
alcohol (ethanol)
symptomen:
verwardheid, bewustzijnsverlies, misselijkheid, braken, hypotensie, hypoglykemie, hypothermie
behandeling:
ABC stabiliseren –> lab
lab: alcohol promilage, elektrolyten, nier en leverfunctie, glucose
urine monster op andere toxische stoffen
ethyleeglycol
zoet makende stof --> gebruikt in antivries middelen symptomen: verwardheid braken ataxie (coordinatie stoornis) later convulsies metabole acidose met toegenomen anion gap celschade in meerdere organen acute tubulaire necrose
behandeling:
norit GEEN effect
ethanol is antagonist: oplaad dosis in 15 min, oraal of IV
daarna onderhoud ehtanol en thiamine
cocaine
symptomen:
- remt heropname catecholaminen –> lokale stapeling noradrenaline, adrenaline, dopamine, serotonine en daardoor verhoogd sympaticussysteem
- vasoconstrictie door stimulatie van adrenergische en 5 HT receptoren –> hypertensie –> coronair spasme
- tachycardie–> verhoogde O2 behoefte van myocard, terwijl O2 aanbod verminderd door afgenomen perfusie bij verkorte diastole
- trombocytenaggregatie wordt gestimuleerd –> myocardischemie –> acuut coronair syndroom
- pijn op borst
- ritme stoornissen
- tachyaritmie
behandeling
- toedienen O2
- sedatie met benzodiazepine
- aspirine en heparine
- continue ecg monitoring
- hyperthermie met actieve koeling
contra indicatie: beta blokkers
XTC
symptomen:
* stimuleert perifere en centrale adrenoreceptoren met half waarde van 8 uur
* intox met kleine dosis:
- hypertonie, agitatie, angst, milde hyperthermie, tachycardie
* intox hoge dosis:
- tachypneu, tachycardie, ritmestoornissen, hypertonie, hyperreflectie, SIADH (syndroom inadequate afscheiding ADH) , visusstoornissen
* ernstige intox:
- maligne neurolepticasyndroom, coma, convulsies, ritmestoornissen, hyperthermie, rabdomyolyse door ernstige hypertonie, metabole acidose, acute tubulaire necrose, diffuse intravasale stolling
behandeling:
- maagspoeling en geactiveerde kool bij kinderen die bij bewustzijn zijn
- monitoring RR
- ECG
- lichaams temp
- natriumgehalte in bloed
- geef benzodiazepine bij agitatie en convulsies
- bij hyperthermie >39 –> actieve koeling
- beademing met spierverslappers nodig bij ernstige intoxicatie
organofosfaten
giftige bestanddelen van insecticiden en zenuwgassen
symptomen:
DUMBELS: diarree, urinevloed, miosis (kleine pupillen), bronchospasmen, emises (braken) ,lacrimatie (tranen) , salivatie (speekselvloed)
behandeling:
- ondersteuning ABC
- toediening obidoxim en atropine
ingestinatie knoopcelbatterij
zit in horloges, rekenmachines, kinderspeelgoed
batterijen bevatten diverse metalen (kwik, zilver, lithium) in combinatie met natirum- of kaliumchloride
ingestinatie knoopcelbatterij pathofysiologie en epidemiologie
schade aan weefsels ontstaat door elektrische stroom die batterij afgeeft (niet door lekkage giftige stoffen!) –> stroom veroorzaakt necrose door vrijkomen van natrium hydroxide
- ernstige brandwonden kunnen binnen 2 uur ontstaan
- complicatie: perforatie, doorbraak nabijgelegen structuren als grote vaten of trachea, stempanden parese en stricturen in oesofagus
epidemiologie:
piekincidenten kinderen 1-3 jaar
85% ernstige complicaties
100 % van fatale gevallen <4 jaar
symptomen ingestinatie knoopcelbatterij
- braken met of zonder hematemesis
- weigeren eten of drinken
- toegenomen speekselvloed
- belemmering luchtweg
aanvullende onderzoek X thorax, X BOZ
behandeling ingestinatie knoopcelbatterij
- in oesofagus –> spoed endoscopische verwijdering
- in maag en ontstaan klachten (bloedverlies, ernstige buikpijn, braken, tekenen acute buik, koorts) –> spoed endoscopische verwijdering
- in maag en aanwijzing ook magneet –> spoed endoscopische verwijdering
- in maag kind <6 jaar en batterij groter 15mm -> controle BOZ na 4 dagen en overweeg endoscopische verwijdering indien nog steeds in mag
