Húð og húðmeðferð aldraða - 9.11

Question 1

Hvað hefur áhrif á öldrun húðar?

Answer 1

• Erfðir og umhverfisáhrif eins og útfjólubláljós, tóbak, bólgusvörun og ólétta

Question 2

Hverjir eru í meiri áhættu en aðrir fyrir sveppasýkingum og þrýstingssárum

Answer 2

• Þeir sem eru hreyfihamlaðir eða heilsuveilir (ekki hraustir)

Question 3

Hvað er Xerosis - þurrkur?

Answer 3

• Mjög þurr og spurning húð auk kláða
• Fyrst og fremst á útlimum en getur líka verið til staðar í andliti og á búk
• Hann verður verri með of lítilli vökvainntekt og utanaðkomandi húð áreitis

Question 4

Hvernig er hægt að minnka rakatap húðarinnar?

Answer 4

• Með því að nota volgt vatn (27-32°C), náttúrulegar olíur (ekki steinefnaolíur), krem og áburði

Question 5

Hvað er pruritus- kláði og hvað getur gert hann verri?

Answer 5

• Kláði í húð
• Getur versnað við
• notkun þvottaefnis og mýkingarefnis sem inniheldur ilmefni
• hita
• skyndilegar breytingar á umhverfishita
• þrýsting og svita

Question 6

Pruritus fylgir oft?

Answer 6

• Langvinnri nýrnabilun, gallbilun eða lifrarbilun og járnskorti

Question 7

Hvernig er meðferðin við pruritus?

Answer 7

Meðferð sem hjálpar er
- að drekka vel
- nota rakakrem
- kaldir bakstrar
- haframjölsbað og bað með Magnesium sulfate (MgSO4, Epsome salt)

Question 8

Hvað er seborrheic keratoses

Answer 8

• Góðkynja blettir á líkama, andliti, hálsi og höfuðleðri
• Kemur yfirleitt fram hjá einstaklingum 65 ára eða eldri
• Algengara hjá körlum
• Hægt að fjarlægja

Question 9

Hvað er actinic keratosis

Answer 9

• Forstig krabbameins, tengist veru í útfjólubláu ljós

Question 10

Hverjir eru áhættuþættir actinic keratoses?

Answer 10

• Aldur og ljós húð

Question 11

Hvar sjást þessir blettir og hvernig lýta þeir út (actinic keratoses) ?

Answer 11

• Yfirleitt staðsett á andliti, vörum, höndum og framhandleggjum
• Einn eða fleiri blettir sem eru grófir, flagnandi, eins og sandpappír, bleikir til rauðbrúnir að lit og undir er roði í húðinni
• Mikilvægt að uppgvöta snemma og meðhöndla eða fjarlægja.

Question 12

Hvað eru purpura - rauðir eða fjólubláir blettir?

Answer 12

• Blettir sem hvefa ekki við þrýsting á húð
• Blóð fer inn í húðina og mynda bletti
• Algengt á framhandlegg og höndum.

Question 13

Hvernig fyrirbyggjum við purpura?

Answer 13

• Fara varlega í umönnun
• Þeim sem hættir að fá svona bletti ættu að vera í fötum sem hlífa húðinni, löngum ermum og síðum buxum

Question 14

Hvað eru skin tears - húðrifur?

Answer 14

• Sársaukafullir, bráðir áverkar af slysni og húðin bara flettist af fólki
• Gerist oft hjá þeim sem eru með mjög þunna og viðkvæma húð
• Algengar ástæður eru áverkar eftir tæki/hjálpartæki, flutning á sjúklingi milli staða, ADL, meðferð og við að fjarlægja umbúðir

Question 15

Hvernig flokkum við húðrifur?

Answer 15

Classified by the Payne-Martin system
- Category 1: a skin tear without tissue loss
- Category 2: a skin tear with partial tissue loss
- Category 3: a skin tear with complete tissue loss where the epidermis flap is absent

Question 16

Hvernig fyrirbyggur maður húðrifur?

Answer 16

• Fara varlega í umönnun, við flutning á sjúklingi, rúmgrindur, hjólastóla arma, fótstig á hjólastól og húsgögn
• Stundum ætti að bólstra húsgögn með varnarlagi
• Þeim sem hættir til að fá afrifur ættu að vera í fötum sem hlífa húðinni, löngum ermum og síðum buxum
• Forðist umbúðir með lími, setja eingöngu umbúðir sem festast ekki og pappírslím ef þarf, eða vefja með bindi
• Veita sjúklingum og fjölskyldum þeirra fræðslu um hvernig á að fyrirbyggja afrifur og meðhöndla

Question 17

Hverjir eru í hættu að fá candidiasis - sveppsýkingu

Answer 17

• mjög feitir
• vannærðir
• eru með sykursýki
• eru á sýklalyfjum eða sterum

Question 18

Hvaða staðir á líkamanum eru áhættuþættir fyrir sveppasýkingum?

Answer 18

Raki, hlýir, dimmir staðir á líkamanum eru áhættusvæði: húðfellingar, undir höndum, í nára, undir svuntu (magafelling) og undir brjóstum

Question 19

Hvernig er birtingarmynd sveppasýkingar?

Answer 19

Lítur út eins og gljáandi, dökk bleikt svæði með bjúg í húðinni, kláða og brunatilfinningu

Question 20

Hvað getum við gert til að fyrirbyggja sveppasýkingar?

Answer 20

• Þerra áhættusvæði vandlega eftir bað, jafnvel nota hárþurrku á volgri stillingu
• Leysa þvaglekavandamál fljótt og með góðum bleyjum
• Vera í rúmum bómullar nærfatnaði og fatnaði
• Skipta um föt ef þau eru rök
• Forðast þvagleka vörur sem eru þröngar eða með plasti sem snertir hörund
• Leggja samanbortið þurrt þvottastykki eða bómullar dömubindi undir stór brjóst eða á milli húðfellinga
• Viðhalda góðri næringu og blóðsykursjafnvægi