Hoorcollege 7 (Onderzoek aan patiënten, PET en MRI) Flashcards
Hoe werd onderzoek aan de hersenen uitgevoerd voordat PET en MRI scans beschikbaar waren?
Aan de hand van CSF
Waar staat PET voor?
Positron emissie tomografie (PET)
Wat is de procedure / werking van PET?
Er wordt een licht radioactieve stof (tracer) ingespoten bij een patiënt, deze stof bindt in de hersenen met zijn target (bij plakken bindt de stof PIB in de hersenen), en het resultaat wordt vervolgens omgezet in beeld.
In welk stadium kan er gediagnosticeerd worden ahv PET-scan?
Preklinisch stadium (wel pathologie, geen symptomen)
Welke pathologische kenmerken ondersteunen de PET-scan?
Biomarkers zoals Tau-tangles en amyloid-ß
Ondanks de PET-scan en de biologische kenmerken, zijn er toch een aantal onduidelijkheden. Noem deze (4):
- De functie van amyloïd-β is nog onduidelijk
- Amyloïd-β pathologie wordt ook aantroffen bij gezonde ouderen en non-AD dementie.
- De locatie van de amyloïd-β plakken komen niet altijd overeen met waar de patiënt hersenschade heeft of welke symptomen hij vertoont.
- In klinische trials lukt het om amyloïd-β-plakken te verminderen, maar hierdoor verbetert de cognitieve functie van de patiënten niet.
Op welke plekken in de hersenen komt de pathologie niet overeen met de symptomen?
o Een amyloïd-β PET-scan ziet er bijna altijd hetzelfde uit; in de temporopariëtale en frontale cortex zit veel amyloïd-β.
o Een FDG-PETscan vertoont hypometabolisme dat beperkt blijft tot de plek waar de symptomen ontstaan, terwijl amyloïd-β plakken verspreid zitten over de hersenen. Dus hypometabolisme in de hippocampus bij geheugenstoornis, in de occipitale cortex bij visuo-perceptie problemen enzovoort.
Er is een groot onderzoek geweest (meta-analyse) naar de rol van amyloid-ß. Wat waren de belangrijkste bevindingen hiervan?
- Hoe ouder je bent, hoe vaker er afwijkende amyloid-ß eiwitten voorkomen
- Verband tussen ouderdom en ApoE4-genotype
Wat was de invloed van amyloid-ß positiviteit en cognitie? (ahv studies)
o Cross-sectionele studie: geeft gemengde resultaten weer; wel/geen invloed op cognitie.
o Longitudinale studie: patiënten die amyloïd-β positief zijn gaan sneller achteruit, waarbij er een verhoogd risico is op een cognitieve stoornis.
Wat was de invloed van amyloid-ß positiviteit en neurodegeneratie? (ahv studies)
o Cross-sectionele studie: gemengde resultaten; geen direct overduidelijk verband
o Longitudinale studie: patiënten die amyloïd-β positief zijn zullen meer atrofie ontwikkelen over de tijd heen.
In een andere meta-analyse werden gegevens opgevraagd van patiënten met verschillende vormen van dementie. Hierbij werd er weer gevraagd naar de amyloïd-β status, de leeftijd en het ApoE-genotype. Wat waren de resultaten hiervan?
- Amyloïd-β+ in non-AD: patiënten hebben vaak andere vorm van dementie maar vertonen wel amyloïd-β+. Dit resultaat kan twee oorzaken hebben: een foutieve diagnose of een comorbide pathologie. (Hierbij heeft de patiënt een andere vorm van dementie, maar is Alzheimer’s zich misschien ook aan het ontwikkelen. Door het gat van 20 jaar waar plakken ontstaan maar symptomen nog niet, kan dit misleidend zijn.)
- Amyloïd-β- in AD: hoe ouder patiënten zijn, hoe minder amyloïd-β ze hebben. Dit resultaat kan twee oorzaken hebben: AD-fenokopie of vals-negatieve resultaten op de PETscan.
Hoe kunnen vals-negatieve of comorbide pathologien uitgesloten worden?
Door de autopsie te vergelijken met levende (PET) patienten met Alzheimers, waarbij wonderscheid werd gemaakt tussen het hebben van het ApoE4 gen/niet
Bij het onderzoek voor Alzheimer van een autopsie en levende patienten kwam in een grafiek naar voren dat de lijn met PET-scan resultaten overeenkomt met autopsie resultaten. Wat houdt dit in?
De PET-scan geeft geen vals-negatieve resultaten
Wanneer gebruiken we een PET-scan voor het scannen van amyloïd-β bij dementie wel?
- Early-onset dementie
- Atypische dementie
- Persistente of onverklaarde MCI
Wanneer gebruiken we een PET-scan voor het scannen van amyloïd-β bij dementie niet?
- Late-onset (probable) alzheimers (diagnose is vrij zeker)
- Bepalen ziekte ernst
- Asymptomatische individuen
