Hoorcollege 3 (Neurodegeneratie) Flashcards
Wat houdt een neurodegeneratieve ziekte in?
Verlies van synapsen en neuronen, waarmee ook specifieke hersenfuncties verloren gaan. Typerend voor neurodegeneratieve ziekten zijn de opeenstapeling van geaggregeerde eiwitten.
Wat zijn de globale eigenschappen van Alzheimer?
Temporoparietaal, cerebrale atrofie, Aβ plakken (macro), tangles (micro)
Wat zijn de globale eigenschappen van Parkinsons?
Middenhersenen, verdwijnen van substantia nigra (macro), lewy-lichamen (micro)
Wat zijn de globale eigenschappen van Huntington?
Basale ganglia, neostriatale atrofie (macro), neuronaal verlies en astrocytose (micro)
Wat is eiwit aggretatie?
Als eiwitten zich verkeerd vouwen, waardoor de structuur verandert en ze aan elkaar gaan plakken. Hierbij vormen ze eerst oligomeren en dan fibrillen.
Eiwitten kunnen twee verschillende fenotypes krijgen. Welke zijn dit?
Loss of function en gain of function
Wat houdt loss of function in?
Dat de plakken in de weg gaan zitten van de normale hersenfuncties
Wat houdt gain of function in?
Dat de plakken de cellen kapot maken waardoor het een toxische functie krijgt
Welke eiwitten zorgen voor eiwit kwaliteit controle?
Chaperone-eiwitten
Wat gebeurd er als het een chaperone eiwit niet het verkeerd gevouwen eiwit kan hervouwen?
Dan wordt er een ubiquitine-tag toegevoegd (signaal om eiwit af te breken)
Er zijn twee verschillende eiwit-degradatie systemen, welke zijn dit?
Ubiquitine-proteasoom systeem en autofagie
Wat houdt het ubiquitine-proteasoom systeem in?
Dit systeem is bedoeld voor monomerische (niet goed gevouwen) eiwitten. Hierbij ontstaat er een cascade aan reacties, die ervoor zorgen dat er een keten van ubiquitine-eiwitten aan het verkeerd gevouwen eiwit binden. Die keten wordt door een proteasoom gezien als het signaal om het targert-eiwit af te breken. Het proteasoom heeft een cillindervorm, hier in de binnenkant vertoont het proteasoom zijn proteolytische activiteit. Het eiwit wordt hierdoorheen geleid en afgebroken.
Wat houdt autofagie in?
Dit systeem is bedoeld voor eiwit-aggregaten en andere grote moleculen zoals organellen. Hierbij wordt er een dubbel membraan gevormd rondom het eiwit-aggregaat en hierna fuseert dit met een lysosoom. Ook het lysosoom bevat proteolytische activiteit en hiermee komt het aggregaat in contact, waardoor het wordt afgebroken.
Wat zijn de stadia van een verkeerd gevouwen eiwit dat niet door het systeem wordt opgeruimd?
Oligomeren -> fibrillen -> inclusion bodies (ubiquitine positief)
Waar wordt de vorming van aggregaten door veroorzaakt (2 dingen)?
- Overexpressie van de niet-functionele eiwitten, een gevolg van een mutatie, stress, ouder worden.
- Falen van het eiwit-degradatie systeem.