Hoorcollege 1 - criminaliteit en criminologie Flashcards
Hoe kan criminaliteit worden opgedeeld?
- tegen personen
- tegen goederen
- tegen overheid en samenleving
- slachtofferloze criminaliteit (vb xtc)
Hoe is criminaliteit een sociaal probleem?
- heeft maatschappelijke oorzaken
- niet goed weten wat we ermee moeten
- verschillende en tegenstrijdige belangen
- spanningen tussen burger en overheid
Wat zijn de hoofdvragen van criminologie?
- Wat is criminaliteit? Mogelijk antwoord: dat wat in het wetboek van strafrecht staat. Maar dit wetboek is ook maar door
mensen gemaakt > sommige zaken vroeger wel/niet strafbaar en nu wel/niet. Hetzelfde geldt voor verschillen tussen landen
(bijv. vrouwen mogen in sommige landen geen auto rijden). - Wat is de aard, omvang en ontwikkeling van criminaliteit? VB. Hoeveel moorden worden er nou gepleegd in Nederland?
Hoeveel delicten worden er nou gepleegd in Nederland? Hoeveel van deze delicten komen daadwerkelijk bij de politie terecht (voor sommige delicten doen we geen aangifte)? Hoeveel van deze zaken komt voor het OM? En bij hoeveel van deze zaken wordt straf opgelegd? Politie > OM > berechting = selectie in de strafrechtketen. - Wat zijn de achtergronden/verklaringen voor criminaliteit? We gebruiken de ‘bril’ van economen, sociologen, biologen en psychologen.
- Wat is de wijze waarop de overheid en de overige maatschappij op criminaliteit reageren? Wat wordt er gedaan om criminaliteit te voorkomen > iemand heeft iets gedaan, maar wat gaan we daaraan doen? En waarom gaan we dat doen (preventie? Of biologisch? > gewoon opsluiten zodat ze niets meer erna kunnen doen)
Welke vragen stellen criminologen?
- Beschrijvende vragen: hoeveel is de criminaliteit gedaald/gestegen? Dit zijn vragen over de aard, omvang en ontwikkelingen
van criminaliteit. - Verklaringsvragen: waarom?
- Toetsingsvagen: kloppen de bestaande theorieën?
Wat zijn subdisciplines van criminologie?
- Criminografie: de beschrijvende studie van de aard, omvang en ontwikkeling van criminaliteit.
- Etiologie: de verklarende studie van de oorzaken/verklaringen van criminaliteit.
- Penologie: de studie van de formele (straffen) en informele reacties op criminaliteit.
- Victimologie: de studie van slachtoffers van criminaliteit (wie wordt slachtoffer? Wat zijn de gevolgen voor slachtoffers?).
hoe is criminologie theoretisch-empirisch?
theoretisch geeft aan dat we opzoek zijn naar verklaringen > we willen weten
waarom mensen bepaald gedrag vertonen/waarom er in land A meer criminaliteit is dan in land B. Empirisch betekent dat we kijken naar de echte wereld > we kijken niet alleen naar boeken (groot verschil met de juridische wetenschap).
Via welke brillen wordt criminaliteit bekeken?
De bril waarmee de discipline kijkt is erg divers: maatschappijwetenschappen, gedragswetenschappen,
natuurwetenschappen, juridische wetenschappen. Criminologie is geen vak/discipline, de manier van kijken lenen wij van
anderen. Wat wij wél gemeenschappelijk hebben, is ons studieonderwerp.
Wat zijn voorbeelden van de verschillen in normbesef?
omohuwelijk, abortus, vrijheid van meningsuiting, wiet roken, euthanasie zijn in Nederland niet strafbaar maar in andere landen wel. Homohuwelijk, overspel, maken en verkopen van voorbehoedsmiddelen (onder invloed van de katholieke volkspartij destijds), echtbreuk, produceren en verkopen van porno, prostitutie en abortus waren in Nederland vroeger wel strafbaar maar nu niet meer. Kinderarbeid, drinken tussen 16-18 jaar, slavernij, verkeersdelicten, computer- en internetfraude, geweld binnen relaties en huwelijken, illegaal verblijf in Nederland, dragen van een boerka, milieuovertredingen en dierenleed waren vroeger in Nederland niet verboden, maar nu wel. In Nederland is lachgas nu niet strafbaar, maar mogelijk in de toekomst wel
Wat zijn verklaringen voor verschillen in strafbaarheid?
- technologische context
- maatschappelijke context
- normen in de samenleving
Er zijn gedragingen die als meer/minder gewenst worden gezien. Waar wordt vaak onderscheidt tussen gemaakt?
- Gebruiken: minder gewenst en geen/lichte sancties (te laat komen bij hoorcollege)
- Normen: niet gewenst en (niet-wettelijke) sancties (je werkgroep missen)
- Rechtsnormen: niet gewenst en wettelijke sancties (= wetten en jurisprudentie)
Wat is de definitie van criminaliteit volgens Nieuwberta?
menselijk gedrag waarbij andere personen worden uitgebuit of schade toegebracht en sociale regels schendt
Hoe is criminaliteit een politiek probleem?
de manier waarop we criminaliteit aanpakken is een politieke keuze
