Hoofdstuk 10: Begrippen

Question 1

Op welke twee gronden kan dubbelzinnigheid ontstaan?

Answer 1

1. Woordbetekenis
2. Zinsbetekenis

Question 2

Wat wordt er bedoeld met refereren?

Answer 2

Het verwijzen naar personen of zaken met behulp van taalelementen.

Question 3

Wat wordt er bedoeld met referent?

Answer 3

Hetgeen waar naar verwezen wordt

Question 4

Wat wordt er bedoeld met referentie?

Answer 4

Het verband tussen het taalelement en de persoon of zaak waar naar verwezen wordt.

Question 5

Wat is het verschil tussen een specifieke referentie en een niet-specifieke referentie?

Answer 5

Bij een specifieke referentie wordt er verwezen naar iets wat bekend is aan de spreker (en dus niet willekeurig is). Bij een niet-specifieke referentie wordt er verwezen naar een “willekeurig” iets, bv. een soort of een categorie.

Question 6

Welke 2 vormen specifieke referenties zijn er?

Answer 6

1. Defintiet
2. Indefiniet

Question 7

Welke twee soorten niet-specifieke referenties zijn er?

Answer 7

1. Generiek
2. Categoriaal

Question 8

Wat wordt er bedoeld met een definiete, specifieke referentie?

Answer 8

Bij een definiete specifieke referentie is de referent identificeerbaar voor de toehoorder. Hij weet dus om wie/wat het gaat. Herkenbaar door het lidwoord “De” .

Question 9

Wat wordt er bedoeld met een indefiniete, specifieke referentie?

Answer 9

De referent is niet identificeerbaar voor de toehoorder. Hij weet dus niet exact om wie/wat het gaat. Herkenbaar door het lidwoord “een”.

Question 10

Welke 2 soorten niet-specifieke referenties zijn er?

Answer 10

1. Generiek
2. Categoriaal

Question 11

Wat is een generieke, niet-specifieke, referentie?

Answer 11

Hier wordt naar een soort als geheel verwezen niet naar een willekeurig lid van de soort (bv. de siberische tijger in zijn geheel). Herkenbaar door het lidwoord “de”.

Question 12

Wat is een categoriale, niet specifieke, referentie?

Answer 12

Hierbij wordt er naar een specifiek lid van een soort verwezen. Bv. “ een vreemde taal” . Herkenbaar door het lidwoord “ Een” .

Question 13

Wat wordt er bedoeld met Deixis/deiktisch?

Answer 13

Wanneer woorden verwijzen vanuit een gemeenschappelijk referentiekader in een gesprekssituatie. Dat is bijna altijd 1e of 2e persoon.

Als het afhankelijk is van het perspectief van de spreker & als je niet uit de talige context kan afleiden naar wie verwezen wordt, is het deiktisch.

Question 14

Wat wordt er bedoeld met situatie?

Answer 14

Een geheel van omstandigheden die op een bepaald moment gebeuren. De situatie wordt aangeduid door verble woordgroepen.

Question 15

Wat wordt er bedoeld met Tempus?

Answer 15

De grammaticale categorie die betrekking heeft op de lokalisering van de aangeduide situatie in de tijd.

Question 16

Welke 3 categorieen worden er onderscheiden in de Tempus?

Answer 16

1. Presens
2. Peteritum
3. Futurum

Question 17

Wat valt niet onder tempus?

Answer 17

Tijdsaanduidende woorden zoals morgen of gisteren. Tempus heeft echt betrekking op grammaticale vervoegingen.

Question 18

Wat wordt er bedoeld met relatieve tempus?

Answer 18

Wanneer de tijd van een gebeurtenis in een zin wordt aangeduid ten opzichte van een andere gebeurtenis.

bv. “ hij ging naar bed nadat hij de afwas deed”

Question 19

Wat wordt er bedoeld met een absolute tempus?

Answer 19

Er is 1 tijdsaanduiding in de zin die eenlijnig is. Bv. “Theo ruimde de tafel af” .

Question 20

Wat wordt er bedoeld met een aspect?

Answer 20

Een aspect plaatst de situatie niet aan tijdslijn, maar geeft weer in hoeverre iets gebeurd is en in welke tijdsstrekking. Er zijn 4 verschillende aspecten.

Question 21

Welke 4 aspecten zijn er te onderscheiden?

Answer 21

1. Ingressief
2. Progressief
3. Perfectief
4. Imperfectief

Question 22

Wat is een ingressief aspect?

Answer 22

Geeft een beginfase aan.

bv. “ Theo ging de auto wassen “

Question 23

Wat geeft een progressief aspect aan?

Answer 23

Dat iets al bezig was. Bv. “ Theo was de auto aan het wassen “ .

Question 24

Wat woirdt er bedoeld met een perfectief aspect

Answer 24

De situatie is 1 afgesloten geheel. Denk aan perfectum.

“Theo ging een blokje om”
“theo heeft de auto gewassen”

Question 25

Wat wordt er bedoeld met imperfectief aspect?

Answer 25

Denk aan imperfectum. Iets is niet afgesloten.
“Theo was de auto aan het wassen”

Question 26

Welke 4 situatietypen zijn er?

Answer 26

1. Dynamisch
2. Statisch
3. Gecontroleerd
4. Niet gecontroleerd

Question 27

Hoe kun je een dynamische situatype herkennen?

Answer 27

Door het bijwoord “langzaam” toe te voegen.

” hij werd (langzaam) ziek” kan. “ Hij was (langzaam) ziek” kan niet.

Hij werd ziek is dus dynamisch. Hij was ziek is dus statisch.

Question 28

Hoe herken je een gecontroleerd situiatietype?

Answer 28

Door het om te zetten in een bevel.

Theo ging zitten > Theo ga zitten. Kan. Is dus gecontroleerd

Theo werd ziek > Word ziek, theo! > Kan niet, is dus ongecontroleerd

Question 29

Wat geeft een S tov E in een tijdlijn weer

Answer 29

Spreekmoment tenopzichte van gebeurtenis.

Question 30

Wat geeft een R in een tijdlijn weer?

Answer 30

Het referentiepunt waar naar aanleiding van de tijdsindicatie van een andere gebeurtenis wordt gegeven.