Hfst 5 - Coping en het verminderen van stress

Question 1

Coping

Answer 1

Het proces waarmee mensen de waargenomen discrepantie tussen de eisen en resources die ze ervaren in een stressvolle situatie trachten te managen.

Coping gebeurt door cognitieve en gedragstransacties met de omgeving.
Het is geen losstaande gebeurtenis, maar een opeenvolging van continue transacties in een proces van appraisals en re-appraisals om zich aan te passen aan veranderingen in de persoon-omgeving relaties.

Question 2

2 functies van coping

Answer 2

• Het probleem wat stress veroorzaakt aanpakken.
• De emotionele respons tov het probleem reguleren.

Question 3

Emotiegerichte coping

Answer 3

Mensen kunnen emotionele responsen op twee manieren reguleren:
* Cognitieve benadering: hoe men denkt over een situatie, het probleem herdefiniëren of zelfs ontkennen (zie Freud defense mechanisms).
Ontkenning werkt slechts korte tijd en wordt vooral gebruikt als men denkt de situatie niet te kunnen veranderen.
* Gedragsbenadering: gebruik van middelen, sociale steun zoeken bij vrienden, afleiding zoeken,..
Wordt gebruikt wanneer men denkt geen controle over de situatie te hebben, kan ongezond gedrag zijn, bvb nalaten een medische behandeling te zoeken.

Question 4

Probleemgerichte coping

Answer 4

De eisen van een stressvolle situatie reduceren of de middelen om ermee om te gaan vergroten.
Mensen gebruiken deze strategie als ze geloven dat hun middelen of de eisen veranderbaar zijn.

Question 5

Relationship-focussed coping

Answer 5

Wanneer coping processen zich tussen mensen ipv binnen een individu aspelen.
Bvb ‘dyadic coping’: partners werken samen en erkennen hun afhankelijkheid in het aanpakken van een gedeelde stressor. De coping processen kunnen zowel emotie als probleemgericht zijn.

Question 6

Meten van coping

Answer 6

Het meten van coping gebeurt meestal retrospectief, wat de betrouwbaarheid vermindert. Er wordt evenwel gewerkt aan nieuwe methodes.

Er zijn 4 problemen in de patronen van mensen bij het gebruik van verschillende coping methodes:
* Mensen zijn consistent in de manier waarop ze met een bepaalde stressor omgaan
* Mensen gebruiken zelden slechts één methode om met een stressor om te gaan.
* Methodes voor korte termijn stressors zijn anders dan die voor lange termijn stressors.
* De genetische invloed in het gebruik van copingstijlen (identieke tweelingen zijn meer gelijk).

Question 7

Proactive coping

Answer 7

Inspanningen die stress voorkomen of minimaliseren, meestal probleemgericht.

Question 8

Methoden van proactive coping (6)

Answer 8

• sociale steun bevorderen
• Managen van interpersoonlijke problemen
• Het verbeteren van persoonlijke controle
• Organiseren van eigen wereld
• Lichaamsbeweging
• Voorbereiden op stressvolle gebeurtenis

Question 9

Sociale steun bevorderen

Answer 9

• Sociale steun is een dynamisch proces: iemands noden veranderen over tijd.
• Mensen onder stress ervaren vaak dat hun sociale support afbrokkelt.
• Sommige segmenten van de bevolking hebben minder sociale support:
• Mannen hebben grotere sociale netwerken, maar vrouwen gebruiken hun netwerk effectiever voor steun.
• Oudere mensen leven vaak geïsoleerd en hebben weinig mensen rondom zich.
• De netwerkgrootte is afhankelijk van sociale prestige, inkomen en opleiding.
• Lid worden van een organisatie of vereniging kan helpen, maar evengoed tegenwerken als de ontvanger het ziet als een vorm van onkunde (bvb lid worden van een zelfhulpgroep).

Question 9

Managen van interpersoonlijke problemen

Answer 9

Vele vormen van stress gaan over conflicten met anderen.
Assertieve mensen kunnen daar beter mee omgaan, niet-assertieve mensen beoordelen situaties vaker als dreigend.

Question 10

Het verbeteren van persoonlijke controle

Answer 10

De grootste psychologische hulp is het verhogen van de self-efficay en het verlagen van de passiviteit en helplessness.
Pessimistische gevoelens verhogen het risico op stress en kunnen negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid.

Question 11

Organiseren van eigen wereld

Answer 11

Time management: organiseren van de eigen tijd, bevat 3 componenten:
* Haalbare doelen stellen.
* Dagelijkse to-do lijst maken.
* Dagschema met tijdsindeling maken.

Question 12

Lichaamsbeweging

Answer 12

Mensen die meer bewegen hebben minder last van angsten, spanningen en depressie.
Het vermindert ook de kans op stress gerelateerde ziekten door de verlagende invloed op bloeddruk en hartslag. Hierdoor heeft stress ook meer vat op passievere mensen.

Question 13

Voorbereiden op stressvolle gebeurtenissen

Answer 13

Hoe groter de pre-operationele angst, hoe slechter post-operationeel herstel en aanpassing!
Het verhogen van de gevoelens van controle kan effectief gebeuren door
- gedragscontrole (wat te doen)
- cognitieve controle (aan goede gevolgen van de operatie denken) en
- informationele controle (info over procedures en sensaties).

Let op voor een tegengesteld effect als informatie verwarrend of beangstigend is (bvb bij kinderen).

Question 14

Stress management

Answer 14

Een programma van gedrags- en cognitieve technieken wat ontworpen is om psychologische en lichamelijke reacties op stress te reduceren.

Question 15

3 algemene methoden voor stress management

Answer 15

• Medicatie
• Gedrags- en cognitieve methodes
• Massage, meditatie, hypnose

Question 16

Medicatie (stress management)

Answer 16

• Benzodiazepines (bvb Valium, Xanax) activeren een neurotransmitter die zorgt voor een afname aan neurale transmissie in het centraal zenuwstelsel.
• Beta-blockers (bvb Inderal) blokkeren activiteit in het perifere zenuwstelsel en worden gebruikt voor het onderdrukken van angst en bloeddruk.

Question 17

Gedrags- en cognitieve methodes (6)

Answer 17

• Relaxatie
• Systematische desensitisatie
• Biofeedback
• Modelling
• Cognitieve herstructurering
• Multimodale therapie

Question 18

Relaxatie

Answer 18

Progressieve spierontspanning: aandacht richten op specifieke spiergroepen om ze vervolgens te ontspannen.

Question 19

Systematische desensitisatie

Answer 19

• Gebaseerd op het idee dat angsten geleerd zijn uit klassieke conditionering, door een situatie of object aan een onprettige gebeurtenis te koppelen.
• Desensitisatie is het proces van klassieke conditionering die dit aangeleerd gedrag omkeert.
• Belangrijk is dat hierbij een stimulushiërarchie gebruikt wordt, een graduele opeenvolging van benaderingen van de geconditioneerde stimulus. Dit kan in vivo, imaginair of symbolisch.

Question 20

Biofeedback

Answer 20

Biofeedback is een techniek waarbij directe feedback wordt gegeven over lichaamsprocessen zoals bvb bloeddruk.

Deze informatie helpt de persoon om controle te nemen over dit proces door operante conditionering.

Question 21

Modelling

Answer 21

Mensen kunnen angst en ander stress gerelateerd gedrag ook leren uit de observatie van een model, ook wel observational learning of social learning. Dit kunnen symbolische of in vivo modellen en gebeurtenissen zijn.

Question 22

Cognitieve herstructurering

Answer 22

• Cognitieve herstructurering: een proces waarbij stress opwekkende gedachten en overtuigingen vervangen worden door meer constructieve en realistische denkwijzen die iemands appraisal voor threat of harm reduceren.
  Grondleggers zijn Albert Ellis en Aaron Beck.
• Cognitieve therapie (Beck): methode van cognitieve herstructurering, een veelgebruikte techniek is hypothese testing: de valse overtuiging als hypothese aanvaarden en er bewijs voor zoeken in het dagelijks leven.
• Problem-solving training is een strategie voor het identificeren, ontdekken en/of bedenken van effectieve en toepasbare manieren om problemen het hoofd te bieden. Dit vermindert spanning en andere negatieve emoties.
• Stress-inoculation training: een aanpak die verschillende methodes gebruikt die zijn ontworpen om mensen skills aan te leren om stress te verminderen.
  Het proces bestaat uit drie fasen waarin een persoon:
  – Leert over de aard van stress en hoe mensen erop reageren.
  – Gedrags- en cognitieve vaardigheden verwerft.
  – De coping vaardigheden oefent met echte en ingebeelde stressoren.

Question 23

Multimodale therapie

Answer 23

Stressreducerende methode op basis van een combinatie van meerdere technieken.

Question 24

Massagetherapie

Answer 24

Kan spanning en depressie verminderen, verlaagt de bloeddruk en wordt veel
gebruikt tegen sommige soorten pijn en symptomen van astma. Er is ook enig bewijs dat het de immuunfunctie versterkt.

Question 25

Transcendentale meditatie

Answer 25

Is een methode (van de yoga) om de fysieke en mentale gezondheid te
verbeteren en stress te reduceren. Mensen herhalen dan in gedachten een mantra (een woord of geluid) om te voorkomen dat afleidende gedachten opkomen.

Question 26

Mindfullness

Answer 26

Legt de nadruk op de bewustzijnscomponent van meditatie om mensen
met chronische pijn te helpen zichzelf los te maken van de cognitieve en emotionele invloed van pijn.
Het verbetert de gezondheid, verlaagt de bloeddruk en verhoogt de immuunfunctie.

Question 27

Hypnose

Answer 27

Franz Anton Mesmer zorgde dat mensen in een diepe trance kwamen met behulp van magnetisme. Hypnose is een verandering in bewustzijnstoestand die door speciale suggestieve technieken opgeroepen wordt en die leidt tot verschillende niveau’s van gehoorzaamheid aan aanwijzingen en voor veranderingen in waarneming, herinnering en gedrag.

Mensen verschillen in de beïnvloedbaarheid, oftewel de mate waarin hypnose mogelijk is. Makkelijk te hypnotiseren mensen kunnen vaak ook zelfhypnose leren.

Onderzoek toont dat hypnose leidt tot ontspanning en een betere immuunfunctie, maar niet meer dan met andere technieken.

Question 28

Stress management om hartrisico’s te verlagen (2)

Answer 28

• Aanpassen van type A gedrag
• Behandelen van hoge bloeddruk

Question 29

Aanpassen van type A gedrag

Answer 29

• Een multidimensionaal programma van spierontspanning, cognitieve herstructurering en stress inoculatie is effectiever gebleken bij het reduceren van vijandigheid.
• Type-A-gedrag kan ook verminderd worden door bètablokkers.

Question 30

Behandelen van hoge bloeddruk

Answer 30

Artsen raden vooral aan af te vallen, te bewegen, cholesterol, inname van koffie, zout en alcohol te verminderen. Soms wordt er medicatie voorgeschreven.

Vooral multidimensionale programma’s van zowel gedrags- als cognitieve methoden van stress management zijn net zo effectief als diuretische medicijnen.