HC.2.3 - Het epileptische netwerk, heel lastig Flashcards
wat meet een EEG?
vooral synchrone synaptische potentialen (actiepotentialen zijn namelijk te snel) omdat ze het tegelijk doen
wat gebeurt er tijdens een insult?
cellen gaan synchroon salvo’s actiepotentialen afvuren tijdens een insult
- tonische fase: langdurige depolarisatie plus snel vuren
- clonische fase: ritmische ‘bursts’ met actiepotentialen
hoe kunnen cellen synchroon gaan vuren?
neuronen zijn met elkaar verbonden via synapsen
welke soorten synapsen heb je?
elektrische en chemische
wat zijn elektrische synapsen?
elektrische synapsen zijn gap junctions, bestaande uit aanliggende gap junction kanalen. dit zijn poriën die door de membranen van beide cellen lopen, waardoor de cellen continu in verbinding staan.
de gapjunctions zijn weinig selectief, ook ATP en andere signaalmoleculen kunnen passeren (onder andere cAMP). daarom kunnen er siganeln worden uitgewisseld tussen de cellen
- de transmissie is bi-directioneel, het kan dus beide kanten op. als de ene cel depolariseert, gaat de volgende cel direct mee
wat is de structuur van een gao junction kanaal?
bestaat uit zes subunits (connexines), die samen een hemi-kanaal (connexon) vormen. aan de postsynaptische zijde wordt ook een hemi-kanaal gevormd. waarna deze twee tegen elkaar komen te liggen
wat zijn kenmerken van elektrische synapsen?
zijn gap junctions
- aanliggende gap junctions kanalen
- weinig selectief
- transmissie bi-directioneel
- korte delay (hoeft geen neurotransmitter te worden uitgezet)
- geen drempel
- er zijn geen goede blokkers die het signaal kunnen blokkeren
- zeer geschikt voor synchronisatie in neuronale netwerken
- synaps niet uitputbaar
wat is de rol van elektrische synaps in het ontstaan van een epileptische aanval?
(waarschijnlijk) betrokken bij de generatie van ‘fast ripples, zeer snelle (>100 Hz) hypersynchrone oscillaties, die belangrijk zijn voor het ontstaan van epileptische aanvallen
hoe is een chemische synaps opgebouwd?
een chemische synaps bestaat uit vesicles die gevuld zijn met een neurotransmitter. de vesicles legen zich in de synapsspleet en werken in op transmitterreceptoren. deze kunnen zich vormen op bijna elke plek.
waar kunnen de synapsen zitten?
- axosomatische synapsen: synaps op het soma. deze zijn meestal inhiberend
- axodendritische synapsen: syna[s op de dendriet. deze zijn het meest voorkomend en zijn meestal exciterend
- axo-axonale synapsen: synaps op het presynaptische zenuweinde. deze veranderen de neurotransmitterafgifte
wat gebeurt er in de eerste miliseconde in een chemische synaps?
- actiepotentiaal bereikt zenuweindiging
- calciumkanalen worden geopend
- de verhoging van de calciumconcentratie leidt tot fusie van vesicles met de plasmamembraan
- neurotransmitter komt vrij in de synapsspleet (exocytose)
- het vesicle is een bolletje vet met verschillende eiwitten hierop, de SNARE-eiwitten (synaptobrevine, syntaxine en SNAP-25). de eiwitten zitten zowel op de plasmamembraan als op het vesicle. de eiwitten vormen een SNARE-complex, dat de membranen van het vesicle en de cel dicht bij elkaar brengt
waardoor werken ligandgestuurde ionkanalen?
doordat de vrijgekomen neurotransmitter bindt, waarna het kanaal open gaat staan en natrium naar binnen kan stromen
wat zijn de gebeurtenissen in 1 ms-1s?
- de postsynaptische receptoren raken hun neurotransmitter kwijt m.b.v. specifieke carriers, die ervoor zorgen dat neurotransmitters worden heropgenomen, dus over de plasmamembraan worden getransporteerd.
- deze carriers bevinden zich vooral in de gliacellen of in de presynaptische cel.
- de transporters zijn belangrijke farmacologische targets
waarom is het een probleem als neurotransmitter transporters de verkeerde kant op gaan werken?
ophoping extracellulaire glutamaat versterkt zichzelf
wat zijn de gebeurtenissen van 1 s-1min?
- de membraan van het vesicle wordt heropgenomen middels endocytose. de vesicles worden door aparte carriers weer gevuldt met neurotransmitter
- de vesicles worden zoveel mogelijk lokaal geproduceerd.
- via endocytose worden coated vesicles weer opgenomen door het endosoom, waarna er nieuwe vesicles gemaakt kunnen worden.
- docked vesicles gaan bij de membraan liggen, via priming worden ze klaargemaakt voor de actiepotentiaal. zo kunnen ze bij stijging van het Ca direct met het membraan fuseren.
- zo’n vesicle cyclus duurt ongeveer een minuut en kan oneindig doorgaan
aan welke kenmerken moet een stof voldoen om een neurotransmitter te zijn?
- de stof moet aanwezig zijn in het presynaptische neuron
- de stof moet afgegeven worden na presynaptische depolarisatie
- er moeten in de postsynaptische cel specifieke receptoren voor deze stof aanwezig zijn
wat weet je over acetylcholine?
- Ach bindt in de neuromusculaire overgang aan de nicotinereceptoren. Ach onderscheidt zich van andere neurotransmitters door de afbraak in de synaptische spleet.
- acetylcholinesterase splitst ACh in acetaat en choline. dit enzym wordt geremd bij de therapue voor myasthenia gravis.
- Choline wordt vervolgens heropgenomen via de Na/Choline transpoer, waarna er, i.c.m. acetyl CoA, weer ACh van gemaakt kan worden. door de vesiculaire ACh-transporter wordt ACh in de vesicles opgenomen
- andere ACh-receptoren zijn de muscarinerecptoren, dit zijn G-eiwit gekoppelde receptoren
wat is de belangrijkste excitatoire neurotransmitter?
- te veel glutamaat is toxisch, dit is de oorzaak van schade na CVA
- glutamaat bindt zowel op ligandgestuurde receptoren als G-eiwit gekoppelde receptoren.
- glutamaat bevindt zich in de glutamaat-glutamine cyclus. `
- glutamaat wordt na exocytose opgenomen door de glia en via het enzym glutamine synthetase omgezet in glutamine. dit is niet toxisch en kan veilig weer teruggegeven worden aan de neuronen.
- na opname in het presynaptische einde wordt het weer omgezet naar glutamaat, waarna het glutamaat in de vesicles wordt gepompt door VGLUT en klaar is voor exocytose
wat is de belangrijkste remmende neurotransmitter?
GABA
- de meeste interneuronen zijn GABA-gevoelig. een verstoring van de balans tussen excitatie (veel) en inhibitie (te weinig) kan leiden tot epilepsie.
- er zijn ligandgestuurde receptoren (GABA-A, dit is een chloridekanaal) en G-eiwit gekoppelde receptoren (GABA-B)
- GABA wordt gemaakt via glutaminezuurdecarboxylase
- GABA kan weer opgenomen worden door carriers die op de glia en op het presynaptische plasmamembraan zitten
wat is de belangrijkste remmende neurotransmitter in het ruggenmerg?
Glycine
- het wordt gemaakt uit serine via het enzym serine hydroxymethyltransferase.
- de glycinereceptor is een chloridekanaal (ligand gestuurd)
- echter zijn er ook G-eiwit gekoppelde glycinereceptoren.
- glycine wordt door dezelfde transporter als glutamaat in de vesicles gepompt: vesicular inhibitory amino acid transporter (VIAAT)
- wordt door een glycine transporter opgenomen in de gliacel
