HC 1.6 Sociale omgeving en gezondheid II: Hoe (on)gezond is werken?

Question 1

Wat zijn redenen om te gaan werken?

Answer 1

• Inkomsten
• Voldoening (zinvol)
• Sociale contacten
• Tijdverdrijf
• Ontwikkeling
• Identiteit
• Status
• Identificatie met het bedrijf
  Draagt bij aan een betere gezondheid

Question 2

Wat zijn de 6 A’s van arbeid?

Answer 2

• De 6 A’s:
  o Arbeidsinhoud: Fysieke belasting
  o Arbeidsomstandigheden: Werktempo / werkdruk (is er autonomie in het werk: gebrek hiervan kan leiden tot klachten, met name psychische klachten zoals een burn-out).
  o Arbeidsverhoudingen: Onderlinge relaties / stijl van leidinggeven
  o Arbeidsvoorwaarden: Werktijden, beloning
  o Arbeidsperspectief: Toekomst in dit werk?
  o Arbeidszingeving: Waar doe ik het voor?
  Het type werk is over de jaren veranderd, maar de problemen niet!

Question 3

Wat is de top 3 problemen die een bedrijfsarts ziet in zijn spreekkamer?

Answer 3

Inhoud van het werk, werktempo/werkdruk en de stijl van leidinggeven.

Question 4

Wat is één van de grootste risicofactoren om ziek te worden van werk?

Answer 4

Zonlicht, zorgt met name voor huidkanker.

Question 5

Welke wetgeving is er zodat mensen gezond kunnen werken?

Answer 5

• Arbowet: Geeft kaders voor goede en gezonde arbeidsomstandigheden, o.a. risico-inventarisatie & -evaluatie, open spreekuur bedrijfsarts
• Arbeidstijdenwet: uren per week, kinderarbeid, nachtwerk
• Wet Arbeid en Zorg: Combineren van werk en zorgtaken, o.a. zwangerschaps- en bevallingsverlof, zorgverlof

Question 6

In welke beroepsgroep wordt het meeste nachtwerk verricht?

Answer 6

Onder artsen.

Question 7

Wat zijn de gezondheidsrisico’s van nachtwerk?

Answer 7

• Slaapproblemen
• Hart- en vaatziekten
• Diabetes type 2
  Dus indirect kan het ook bijdragen aan vervroegde sterfte.

Question 8

Wat is de risico-inventarisatie en evaluatie die binnen de arbowet valt?

Answer 8

• De werkgever is verantwoordelijk voor gezonde en veilige werkomstandigheden (Arbowet art.3).
• Het is voor elk bedrijf verplicht om een RI&E te hebben (Arbowet art 5).
• Een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) vormt de basis van het arbobeleid van elk bedrijf: voor een veilige en gezonde werkplek.
• De RI&E helpt om risico’s in kaart te brengen en die risico’s aan te pakken met de juiste maatregelen.
• Werkgever zorgt voor opstellen, uitvoeren en actueel houden van de RI&E.
• De arbodienst toetst of de RI&E en het plan van aanpak adequaat zijn.
• De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert de RI&E bij incidenten.
• Onmisbare schakel in werk van de bedrijfsarts (arbobeleidscyclus), PMO: die kijkt naar welke mensen er een hoog risico lopen op bepaalde schade.

Question 9

Hoe kan werk ook ziek maken?

Answer 9

• Er kan een ongeval plaatsvinden: bij een ernstig ongeval (overlijden of blijvend letsel of opname in het ziekenhuis) wordt de arbeidsinspectie ingeschakeld.
• Beroepsziekten: bijv. PTSS bij de politie of een mesothelioom
• Meestal worden mensen ziek door een combinatie van factoren: daar gebruiken bedrijfsartsen ook het ICF model voor.

Question 10

Kan werk leiden tot sterfte?

Answer 10

Jaarlijks sterven er in Nederland 4000 mensen als (laat) gevolg van (slechte) arbeidsomstandigheden, daarvan 3000 door blootstelling aan gevaarlijke stoffen (met name kanker, hart- en vaatziekten, neurologische ziekten). In 2023 67 doden direct gevolg arbeidsongeval. CBS en RIVM

Question 11

Wat is de toekomst van werk?

Answer 11

• Groot aantal ZZP’ers (1,5 miljoen t.o.v. 8 miljoen werkenden): deze mensen hebben veel minder bescherming tegen gezondheidsrisico’s dan mensen die in loondienst werken.
• Vergrijzing
  o In 2022: 10% werknemers 60+
  o In 2012: 4% werknemers 60+
• Stijging pensioenleeftijd
• Werken met een chronische ziekte (40% van de werknemers)
• Ontstaan van nieuwe beroepen
• Technologische ontwikkelingen: AI verandert het werk
• Kwaliteit, milieubewustzijn en zingeving worden belangrijker

Question 12

Hoe kun je de 6 A’s van arbeidsomstandigheden op jezelf toepassen?

Answer 12

• Arbeidsinhoud
  o Mensen genezen? Zelfredzaam? Wetenschap? Werken met kinderen, ouderen, werkenden? Een goed gesprek?
• Arbeidsomstandigheden
  o Ziekenhuis? Kleinschalig? Ivoren toren? In de samenleving?
• Arbeidsverhoudingen
  o In loondienst? Als zelfstandige? Jobhoppen?
• Arbeidsvoorwaarden
  o Verdiensten? Werktijden? Nachtdiensten? Vrije tijd? Werk-privébalans?
• Arbeidsperspectief
  o Baankansen? Carrière? Werken tot 70?
• Arbeidszingeving
  o Rol in een veranderende (zorg)wereld?

Question 13

Waar houdt de bedrijfsgeneeskunde zich mee bezig?

Answer 13

• Werk en gezondheid: het domein van bedrijfsarts en arbodienst
  o Je ziet geen kinderen en geen bejaarden.
• Arbodienst: Veiligheidskundige, arbeidshygiënist, Arbeids&Organisatie-kundige, bedrijfsarts (kerndeskundigen Arbowet: team van 4 deskundigen). Een bedrijfsarts werkt bij een arbodienst.
• Bedrijfsarts:
  o Ziek door het werk (arbeidsomstandigheden)
  o Ziek wat betekend dat voor het werk (ziekteverzuim): hierbij gebruiken we werk ook als medicijn, want door te werken worden mensen ook weer beter.
  o Gezond aan het werk (gezondheidsmanagement)

Question 14

Wat zijn de werkzaamheden van een bedrijfsarts?

Answer 14

• Individuele arbozorg: Verzuimbegeleiding, behandeling, verwijzing (hier zit de meeste tijd in voor een bedrijfsarts)
• Preventieve arbozorg
  o Open spreekuur: mensen hoeven niet perse eerst ziek te zijn om bij de bedrijfsarts te komen. Als mensen vragen hebben over gezondheid in relatie tot werk mogen mensen al langskomen.
  o PAGO/PMO (periodiek en preventief onderzoek)
  o overleg met opdrachtgever
  o Kerndeskundigen
• Arbobeleid: Rapportages, plannen, werkplekbezoek
• Onderzoek, onderwijs, specialisatie, neventaken ‘

Question 15

Wat zijn regels omtrent de individuele arbozorg die de bedrijfsarts verleent?

Answer 15

• Bedrijfsarts mag als enige arts adviseren over werkhervatting, geen ‘controle’.
• Is gehouden aan beroepsgeheim, geen medische zaken delen met werkgever.
• Overleg met andere medici alleen met gerichte toestemming.
• Geen toegang tot patiëntendossier.
• Mag verwijzen naar specialist (maar daar wordt zeer terughoudend mee omgegaan).
• Zorgdomein werkt in de praktijk niet.