H1 Inleiding

Question 1

Ontwikkelingspsychologie ~ levenslooppsychologie

Answer 1

De wetenschappelijke studie naar groei, verandering en stabiliteit bij mensen, van conceptie tot ouderdom, maar met een accent op de jaren tot de volwassenheid.

Het bestuderen van groei, verandering en stabiliteit kent in de ontwikkelingspsychologie een wetenschappelijke benadering.

Ontwikkelingspsychologie richt zich op de menselijke ontwikkeling. Het richt zich niet enkel op hoe men groeit en verandert, maar ook op stabiliteit in het leven van kinderen, adolescenten en volwassenen.

Question 2

Fysieke ontwikkeling

Answer 2

Ontwikkeling die betrekking heeft op de fysieke opbouw van het lichaam, zoals de hersenen, het zenuwstelsel, de spieren, de zintuigen en de behoefte aan eten, drinken en slaap.

Question 3

Cognitieve ontwikkeling

Answer 3

Ontwikkeling die betrekking heeft op intellectuele vermogens, zoals denken, leren, geheugen, probleemoplossing en intelligentie.

Question 4

Sociaal-emotionele ontwikkeling

Answer 4

Ontwikkeling die betrekking heeft op sociale relaties, interacties met anderen en het omgaan met emoties.

Question 5

Persoonlijkheidsontwikkeling

Answer 5

Ontwikkeling van duurzame gedragingen en (karakter) eigenschappen die de ene persoon van de andere onderscheiden.

Question 6

Cohort

Answer 6

Een groep mensen die rond dezelfde tijd op dezelfde plek zijn geboren.

Question 7

Continue verandering

Answer 7

Geleidelijke kwantitatieve ontwikkeling, waarbij prestaties op een bepaald niveau voortvloeien uit de vorige niveaus.

Question 8

Discontinue verandering

Answer 8

Ontwikkeling die in aparte stadia of stappen plaatsvindt, en waarbij elk stadium gedrag oplevert dat kwalitatief anders is dan gedrag in eerdere stadia.

Question 9

Kritieke perioden

Answer 9

Een specifieke tijdspanne in de ontwikkeling waarin een bepaalde gebeurtenis de grootste - en zelfs onomkeerbare gevolgen heeft.

Question 10

Plasticiteit

Answer 10

De mate waarin een zich ontwikkelend gedragspatroon of fysieke structuur veranderbaar is.

Question 11

Gevoelige perioden

Answer 11

Een afgebakende tijdspanne, meestal vroeg in het leven, waarin mensen extra gevoelig zijn voor bepaalde omgevingsinvloeden en sterk afhankelijk zijn voor het leren van een specifieke vaardigheid.

Question 12

Nature-nurture debat

Answer 12

De discussie over de oorsprong van ons gedrag en onze eigenschappen: in hoeverre komen deze voort uit onze aanleg en in hoeverre uit onze opvoeding en leefomgeving?

Question 13

Maturatie

Answer 13

Het proces van zich geleidelijk ontvouwen van voorbestemde genetische informatie.

Question 14

Onderverdeling leeftijdsgroepen

Answer 14

1 prenatale periode: conceptie tot geboorte
2 babytijd: geboorte tot 2j
3 peuter- en kindertijd: 2-6j
4 schooltijd: 6-12j
5 adolescentie: 12-20j

Question 15

Bedenkingen bij globale leeftijdgroepen

Answer 15

1. Sociale constructie: breed geaccepteerd idee, maar afhankelijk van maatschappij en cultuur op een bepaald moment.
2. Willekeurig: Sommige perioden hebben een duidelijk afgebakende grens, maar soms is het niet zo helder begrensd.

Question 16

Sociale constructie als bedenking bij globale leeftijdsgroepen

Answer 16

Breed geaccepteerd idee, maar afhankelijk van maatschappij en cultuur op een bepaald moment.

Question 17

Willekeur als bedenking bij globale leeftijdsgroepen

Answer 17

Sommige perioden hebben een duidelijk afgebakende grens, maar soms is het niet zo helder begrensd.

Question 18

Normatieve gebeurtenissen die de ontwikkeling beïnvloeden

Answer 18

1 historisch bepaalde invloeden (vb. cohort)
2 leeftijdsgebonden invloeden (gelijk voor iedereen, vb bereiken adolescentie)
3 sociaal-culturele invloeden (vb etnische afkomst, sociale Klasse etc)

Question 19

Niet normatieve gebeurtenissen

Answer 19

Specifieke gebeurtenissen die plaatsvinden in het leven van een bepaald persoon, terwijl de meeste andere mensen hier niet mee te maken krijgen.

Question 20

Nurture verwijst naar de omgevingsinvloeden die ons gedrag bepalen. Deze omgevingsinvloeden zijn:

Answer 20

1 biologisch vb drank tijdens zwangerschap
2 sociaal vb opvoedingsstijl
3 maatschappelijk vb sociaaleconomische omstandigheden.

Question 21

Levensloopmiddel versus focus op specifieke perioden

Answer 21

Op welk deel van de levensloop moeten ontwikkelingspsychologen hun aandacht richten? Vroeger lag de focus op de babytijd en adolescentie, maar tegenwoordig wordt de hele periode van de conceptie tot en met de volwassenheid van belang geacht. Een reden daarvoor is de ontdekking dat in elk levensstadium sprake is van ontwikkelingsgroei en – verandering.

Question 22

Waarom is het nature-nurture vraagstuk zo belangrijk?

Answer 22

Het sociaal beleid wordt hierdoor namelijk sterk beïnvloedt. De interactie tussen genetische factoren en omgevingsfactoren is echter complex. Het is lastig te beantwoorden in hoeverre bepaald gedrag het gevolg is van nature en in hoeverre van nurture. Tegenwoordig wordt aangenomen dat gedrag een biopsychosociale verklaring nodig heeft, waarbij de verschillende biologische, psychische en sociale factoren elkaar wederzijds beïnvloeden.

Question 23

Hoe ziet de toekomst van de ontwikkelingspsychologie eruit?

Answer 23

Het vakgebied zal zich steeds meer specialiseren er zullen nieuwe onderzoeksgebieden en perspectieven ontstaan.

De explosie van informatie over genen en neurobiologische aspecten van gedrag zal alle domeinen van de ontwikkelingspsychologie beïnvloeden. Hierbij is de epigenetica een belangrijke opkomende onderzoekstak: bestudeert de effecten van omgevingsinvloeden en ervaringen op de uiting van onze genen.

De groeiende etnische, taalkundige en culturele diversiteit van de bevolking zal leiden tot meer aandacht voor diversiteitsvraagstukken.