Groei en puberteit

Question 1

Hoe verloopt een normale puberteit bij meisjes?

Answer 1

• Telarche
• Groeispurt piek juist voor menarche
• Menarche 2 tot 3 jaar na telarche
  + beharing en apocriene zweetklieren

Question 2

Hoe verloopt een normale puberteit bij jongens?

Answer 2

• Testis toename rond 12 tot 13 jaar, puberteit > 4 mL
• Peniele en scrotale toename 1 jaar na testis toename
  + beharing en apocriene zweetklieren
• Groeispurt 18 maanden na testis toename

Question 3

Wat zijn primaire oorzaken van late puberteit?

Answer 3

Primair of hypergonadotroop
- aangeboren: syndroom van Klinefelter of Turner
- verworven: auto-immuniteit of testispathologie

Question 4

Wat zijn secundaire oorzaken van late puberteit?

Answer 4

Secundair of hypogonadotroop
- constitutioneel of familiaal
- extreme inspanning, sport of ondervoeding
- chronische ziekte: nierfalen, cystische fibrose, Crohn, …
- craniofaryngiomen en hypofyse tumoren
- panhypopituitarisme

Question 5

Wat zijn gonadotropine-dependente oorzaken van vroege puberteit?

Answer 5

Toename LH > FSH met normaal patroon
- constitutioneel en familiaal
- congenitale hydrocefalie
- verworven bestraling, heelkunde of infectie
- hamartomen, gliomen, neurofibromatose, …
- hypothyroïdie

Question 6

Wat zijn gonadotropine-independente oorzaken van vroege puberteit?

Answer 6

Afname LH en FSH met abnormaal patroon
- vrouwelijke virilisatie bij CAH
- mannelijke feminisatie bij Leydig tumor
- ovariële en bijnier tumoren