Dyslipidemie Flashcards
Co to ?
Stan związany z podwyższeniem stężenia lipidów i lipoprotein powyżej gnn
Wpływ rodzinnych dyslipidemii
↑ ryzyka przedwczesnej ChNS na podłożu miażdżycy
Przykłady Dyslipidemii
Hipercholesterolemia
*ok 58% populacji w Polsce
*M=K
Hipertriglicerydemia
*ok 21%
*M>K (2:1)
Niskie [HDL-C)
*29%
*M>K
Przykłady dyslipidemii - uwarunkowane Genetycznie
*Hipercholesterolemia wielogenowa
^najczęstsza
*Rodzinna hiperlipidemia mieszana
^2. najczęstsza
*Rodzinna Hipercholesterolemia - postać Heterozygotyczna
*Rodzinna dysbetalipoproteinemia/ choroba remnantów
*Rodzinna Hipercholesterolemia - postać Homozygotyczna
^mega rzadka
*Rodzinny zespół chylomikronemii
Jaka Klasyfikacja do Dyslipidemii ze względu na frakcje?
Fredricksona
(LDL, VLDL, Chylomikrony)
Najczęstsze kliniczne postacie dyslipidemii
Hipercholesterolemia
*↑LDL-C (>=115mg/dl)
Dyslipidemia aterogenna
*↑TG >=150 mg/dl
*nieprawidłowe cząsteczki LDL
*niskie [HDL-C]
Hiperlipidemia mieszana
Jakie wartosci HDL-C zwiększają ryzyko sercowo naczyniowe?
<40 M
<45 K
Pierwotne postacie hipercholesterolemii
Pierwotna rodzinna hipercholesterolemia - Mutacja genu dla:
*rec LDL
^homozygota –> miażdżyca w dzieciństwie
^heterozygota –> miążdżyca wcześniej niż populacyjnie ale od 4 dekady
*apoB100
*konwertazy subtylizyny/keksyny typu 9
Hipercholesterolemia wielogenowa
^najczęstsza
Wtórne przyczyny Hipercholesterolemii
Niedoczynność tarczycy
Zespół Cushinga
Jadłowstręt psychiczny
Cholestaza
Zespół nerczycowy
Leki
^GKS
^progestageny
^nieselektywne B-blokery
^tiazydy
Genetyczne przyczyny Hipertriglicerydemii
Rodzinna dysbetalipoproteinemia/ choroba remnantów
^gł defekt apoE
^żółtaki ścięgien, na dłoniach
^wysokie ryzyko ChNS
^przedwczesna miażdżyca
Rodzinny zespół chylomikronemii
*nie sprzyja miażdżycy
Inne przyczyny Hipertriglicerydemii
Otyłość
Cukrzyca
Niedoczynność tarczycy
PChN
Z. nerczycowy
Alkohol
Dieta bogata w cukry proste
SLE
Leki (jak wyżej)
U kogo częsta dyslipidemia Aterogenna?
u otyłych z DM2
Najczęściej występującym w Polsce czynnikiem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.
dyslipidemia
Rozpoznanie hipercholesterolemii należy postawić, kiedy
1) stężenie cholesterolu całkowitego ≥ 190 mg/dl
2) stężenie cholesterolu LDL ≥ 115 mg/dl u osób zdrowych,
bądź przekraczające wartości zalecane w danej grupie ryzyka sercowo-naczyniowego.
Leczenie - cel
Najważniejszy cel leczenia to osiągnięcie docelowego stężenia LDL-C.
Drugorzędowy cel leczenia to stężenie nie-HDL-C,
Kategorie ryzyka a poziom LDL-C
Małe <115
Umiarkowane <100
Duże <70
Bardzo duże <55
Ekstremalne <40
Kategorie ryzyka a poziom nie-HDL
Małe
Umiarkowane <130
Duże <100
Bardzo duże <85
Ekstremalne < 70
[norma + 30 w stosunku do LDL-C]
Objawy zaburzenia lipidowe
Przedwczesna miażdżycowa ChSN
Objawy zaburzenia lipidowe - FH (rodzinna hipercholesterolemia)
Charakterystyczne:
*żółtaki
^ścięgien
^wyprostnych pow stawów
^płaskie powiek
*rąbek starczy rogówki
Objawy zaburzenia lipidowe- objawy Chylomikronemii na czczo
Napadowy ból brzucha
OZT (znaczny ↑ryzyka TG>880mg/dl)
Lipidogram
TC, HDL, LDL, inne niż HDL
TG
apoB
lipoproteina a
Lipidogram kiedy?
przed leczeniem –> po 8 (+/- 4)tyg –> co rok gdy już stabilne stężenia
↑LDL-C i ↑TC - wskazuje na
Hipercholesterolemie
↑TG
↓HDL-C
małe gęste LDL
dyslipidemia aterogenna
↑TG i ↑LDL-C
Hiperlipidemia mieszana
Kiedy podejrzewać FH?
U pacjenta / krewnego 1.stopnia:
*przedwczesna miążdżycowa ChNS
M<55lat ???
K<60lat ???
*znaczna hipercholesterolemia
*rąbek starczy rogówki
*żołtaki ścięgien
Uwzględnić badanie Genetyczne
Leczenie niefarmakologiczne
Dieta,
BMI,
rzucenie papierosów,
akt fizyczna
każdy musi mieć modyfikacje stylu życia
Kiedy leczenie farmakologiczne
U każdego gdy LDL-C >= 190 mg
poniżej indywidualnie rozpatrywać
Leczenie farmakologiczne hipercholesterolemii:
1) statyny,
2) ezetymib,
3) żywice jonowymienne,
4) inhibitory PCSK9,
5) lomitapid
Ogólne zasady leczenia farmakologicznego hipercholesterolemii
*Zacznij od Statyn - monoterapia
[gdy nie można –> Ezetymib]
*gdy cel nie zostaje osiągniety przy maksymalnych tolerowanych dawkach —> dodaj Ezetymib
*w dalszej kolejności inhibitora PCSK9
Ogólne zasady leczenie Hipertriglicerydemii
*gdy wysokie ryzyko s-n i TG>200 mg/dl —> Statyna
*jeśli wciąż powyżej –> kwasy omega-3
*Fibrat do Statyny, gdy
^LDL ok
^TG >200mg/dl
Statyny - charakterystyka
(-) HMG-CoA –> ↓ syntezy cholesterolu
Efekt:
↓ LDL o 18-60%
↓TG o 10-30%
↑HDL o 5-16%
Przeciwwskazania
*czynna choroba wątroby (ALT >= 3xggn)
*kobiety w ciąży
DN
*Miopatia
*wzrost akt AST i ALT
*diabetogenność
*ból głowy
*zab PP
Fibraty
(+)PPARa –> wpływ na synteze enzymów metabolizmu lipoprotein –> ↓VLDL oraz ↑apoAI i II ↑ HDL
Efekt:
*↓TG o 20-50%
*↓LDL o 5-20%
*↑ HDL o 10-20%
Wskazania:
*dylipidemia aterogenna gdy Statyny nieskuteczne
*wyjściowe TG >= 500mg/dl
Przeciwwskazania
*ciężki PChN
*NW
*Ciąża
*Kamica żółciowa
DN
*Miopatia
*↑ AST/ALT
*zab PP
*Kamica żółciowa
*↑kratyniny i homocysteiny
Statyny i fibraty - DN?
znaczny wzrost ryzyka Miopatii
najbezpieczniej wybrać FENOfibrat
Ezetymib
(-) wchłanianie Cholesterolu w jelicie
Efekt:
*↓ LDL-C o 15-25%
*↑ HDL o 2-5%
Żywice jonowymienne- przykłady
Kolestypol
Cholestyramina
Kolesewelam
Żywice jonowymienne
wiązanie kw żółciowych w jelicie –> ↓ transportu kw żółciowych do wątroby –> ↓LDL
Efekt:
*↓LDL o 15-30%
*↑ HDL o 3-5%
(mogą ↑TG –> Przeciwwskazane gdy TG >300-500mg/dl)
Wskazania
*nie można lub nieskuteczne statyny w hipercholesterolemii
DN
*zaburzenia wchłaniania wit ADEK i leków
*zab PP
Kwas nikotynowy (niacyna)
(-) uwalnanie WKT z tk tłuszczowej –> ↓VLDL –> ↓TG
(+)syntezy apoAI –> ↑ HDL
Efekt:
*↓TG o 20-50%
*↓LDL o 5-25%
↑ HDL 15-35%
NIE ZALECANY DO ZABURZEŃ LIPIDOWYCH
Inh PCSK9 - przykłady
EwoloKUMAB
AliroKUMAB
Inh PCSK9 -
wpływa na liczbe LDLR
EFEKT:
*↓LDL o 50-60%
Wskazania
*FH
*gdy bardzo wysokie ryzyko s-n a nieskuteczność leczenia statyną ezetymibem
Lomitapid
inh MTP
↓ syntezy LDL z VLDL poprzez hamowanie łączenia TG z apoB
Wskazania:
*FH homozygotyczna
*czasem ciężkie przypadki hiperTG
Inne metody leczenia zaburzeń lipidowych
Afereza LDL
*gł w FH
