College 8 - Eetstoornissen

Question 1

Eetstoornissen in de DSM-5: voedings- en eetstoornissen

Answer 1

• Pica
• Ruminatiestoornis
• ARFID
• Anorexia Nervosa
• Bulimia Nervosa
• Eetbuitenstoornis
• Andere gespecificeerde voedings- of eetstoornis (OSFED)
• Ongespecificeerde voedings- of eetstoornis (USFED)

Question 2

Pica (vaak bij mensen met een verstandelijke beperking)

Answer 2

A. Aanhoudend eten van niet voor bestemde consumptie substanties langer dan een maand
B. Niet passend bij ontwikkelingsniveau
C. Niet passend bij de culturele gewoonten
D. Indien in de context van een andere psychische stoornis of medische conditie, voldoende ernstig om apart aandacht te behoeven

Question 3

Ruminatiestoornis

Answer 3

A. Herhaalde regurgitatie van voedsel > 1 maand. Wordt herkauwd, opnieuw ingeslikt of uitgespuugd
B. Geassocieerde gastro-intestinale of andere medische conditie is niet voldoende verklarend
C. Niet exclusief tijdens AN, BN, BED of ARFID
D. Indien in de context van een andere psychische stoornis of medische conditie, voldoende ernstig om apart aandacht te behoeven
Het uitspugen is niet gecontroleerd

Question 4

ARFID: Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder

Answer 4

A. Eet of voedingsstoornis (zoals een duidelijk gebrek aan interesse in eten of voedsel; vermijden van voedsel vanwege sensorische kenmerken ervan; of zorgen over de aversieve gevolgen van eten) die blijkt uit een persisterende niet voorzien in eigen levensbehoefte met 1 of meer van de volgende kenmerken:
1) Significant gewichtsverlies (of niet groeien bij kinderen);
2) Significant voedingstekort;
3) Afhankelijkheid van enterale sondevoeding of voedingssupplementen;
4) Opvallende interferentie met psychosociaal functioneren
B. Geen evidentie voor gebrek aan voeding of cultuurgebonden gewoonte
C. De eetstoornis komt niet uitsluiten voor ttv An, BN en er is geen aanwijzing voor een verstoord lichaamsbeeld
D. Indien de eetstoornis optreedt in de context van een medische conditie of andere mentale stoornis, is hij ernstig genoeg om apart aandacht aan te behoeven

Question 5

Anorexia Nervosa

Answer 5

A. Beperking van de energie-inname leidt tot een significant laag lichaamsgewicht. Aanzienlijk laag gewicht is gedefinieerd als een gewicht dat lager is dan minimaal normaal of, voor kinderen en adolescenten, minder dan dat minimaal verwacht voor leeftijd en lengte

B. Intense angst om aan te komen of dik te worden of aanhoudend gedrag om gewichtstoename te vermijden, zelfs bij een significant laag gewicht

C. Stoornis in de manier waarop men het lichaamsgewicht of lichaamsvorm ervaart, onevenredige invloed van het lichaamsgewicht of lichaamsvorm op zelfwaardering, of aanhoudend gebrek aan erkenning van de ernst van het huidige lage lichaamsgewicht

Question 6

Restrictieve type =

Answer 6

geen eetbuien of purgeergedrag in de afgelopen 3 maanden

Question 7

Purgerende type =

Answer 7

eetbuien of purgeergedrag

Question 8

Purgeren

Answer 8

het opwekken van braken door het toedienen van purgeermiddel of laxeren

Question 9

Ernstmaat BMI index

Answer 9

1. licht - 17 =< 18.5
2. matig - 16 =< 17
3. ernstig - 15 =< 16
4. extreem < 15

Question 10

Prevalentie Anorexia

Answer 10

0.3-0.4% onder vrouwen tussen 15-30 jaar
90-95% is vrouw
indicatie: 370 per 100.000
ongeveer 45% herstelt volledig, 30% verbetert deels en 25% herstelt niet
ongeveer 5% overlijdt
meisjes ontwikkelen steeds jonger eetstoornis

Question 11

Comorbiditeit Anorexia

Answer 11

• Stemmingsstoornissen 25%
• Angststoornissen 24%
• Obsessieve compulsieve stoornis 12%
• Persoonlijkheidsstoornis 12%
• Middelenmisbruik 15%

Question 12

Boulimia Nervosa (‘‘falende anorexia’’)

Answer 12

A. Recidiverende vreetbuiten (groot, controleverlies: je wil niet meer maar je moét doorgaan en je hebt geen controle meer over je gedrag)
B. Inadequaat compensatoir gedrag (braken, laxantia)
C. Vreetbuiten/compensatiegedrag 1 p/w 3mnd
D. Zelfevaluatie onevenredig beïnvloed door lichaamsvorm en gewicht

ook soms ter compensatie veel sporten om calorieën te verliezen

aantal keer braken per dag bepaalt hoe slecht je vorm is

dimensie: frequentie purgeer gedrag

Question 13

Prevalentie Boulimia Nervosa

Answer 13

• Prevalentie: 1,5% bij vrouwen tussen 15-30 jaar
• 90-95% is vrouw
• Incidentie: 15000 (per 100.000)
• Van de mensen met boulimia heeft na ruim een jaar 30% nog steeds boulimia, 35% heeft een andere eetstoornis en 35% heeft geen eetstoornis meer

Question 14

Comorbiditeit Boulimia

Answer 14

• Stemmingsstoornissen 22,5%
• Angststoornissen 16%
• Persoonlijkheidsstoornissen 15%
• Middelenmisbruik 7%

Question 15

Eetbuienstoornis (Binge Eating Disorder - BED)

Answer 15

A. Recidiverende vreetbuiten (groot, controleverlies)

B. 3 van de volgende:
1. Eten sneller dan normaal
2. Eten tot oncomfortabel vol
3. Grote hoeveelheden zonder hongergevoel
4. Alleen eten uit schaamte voor hoeveelheid eten
5. Gevoel van walging of schuld
C. Duidelijk lijden door eetbuien
D. Eetbuiten 1 keer per week 3 maanden lang
E. Geen AN, BN, ARFID

Dimensie: Frequentie eetbuiten

Question 16

Prevalentie BED

Answer 16

• Prevalentie: geschat (want vrij nieuw) 1-2% (volwassenen)
• Geschat wordt dat ongeveer 160.000 mensen in Nederland lijden aan BED
• De verdeling tussen mannen en vrouwen wordt geschat op 2 staat tot 3
• Westerse ziekte? Want er moet dus wel eten in overvloed zijn

Question 17

Comorbiditeit BED

Answer 17

• ?
• Ziektes
• Maatschappelijke gevolgen
• Angstgevoelens, eenzaamheid en depressieve gevoelens

Question 18

Tekenen van een eetstoornis

Answer 18

• Ontkenning van dieet, maar veel over praten
• Verandering van eetregels bv vegetariër of veganist worden
• Ontkenning van honger en trek
• Ruime kleding om gewichtsverlies te verbergen
• Veel interesse in eten, voedsel, recepten, inkopen etc.
• Zegt minder eten nodig te hebben dan anderen
• Langzaam eten met kleine happen
• Alleen willen eten, veel smoesjes gebruiken
• Dwangmatig gedrag en rituelen rondom eten
• Terugtrek gedrag, alleen zijn
• Sombere stemming, prikkelbaar
• Vaak naar de wc of badkamer vooral net na het eten, vreemde geuren (braaksel)
• Veel bewegen en oefeningen doen op een dwangmatige manier

Question 19

Gemeenschappelijke kernpsychopathologie van Anorexia, Boulimia en Binge Eating Disorder

Answer 19

Een obsessie en het continu bezig zijn met lichaamsvorm en gewicht en mate van de controle die je hierover ervaart. Dat is bij alle drie hetzelfde, alleen bij anorexia betreft het een hevige controle.

Question 20

Lichaamsbeeld bij Anorexia Nervosa - wat ontbreekt?

Answer 20

Self-service-body image bias ontbreekt

High symptomatic (wat is negatief)
- Even (on)aantrekkelijk
- Maar altijd dikker
 Vergelijken ten nadele van zelf

Vs

Low symptomatic (wat is positief)
- Zelf aantrekkelijker ten opzichte van anderen
- Ander niet dikker

Question 21

Voorbeschikkende factoren
Individuele factoren

Answer 21

• Persoonlijkheid: perfectionisme en dwangmatigheid
• Zelfwaardering
• Reactie op dieet houden
• Volhouden als doelen specifiek zijn en moeilijk te bereiken
• Groot commitment en gevoel van ’’in control’’
• Fase van ontwikkeling
• Rol van psychiatrsiche comorbiditeit
• Biologische factoren

Question 22

Gezinsfactoren

Answer 22

• Geen typisch anorectische gezinnen
• Verhoogde uiting van emoties (EE) geeft slechtere prognose behandeling
• Hogere incidentie gewichtsproblemen en eetstoornissen in gezinnen maar ook ziektes, affectieve stoornissen, OCD en alcholisme
• Stress in gezin vergelijkbaar met andere ernstige ziektes van kinderen

Question 23

Vervolg
Culturele factoren

Answer 23

• Slankheidideaal
• Risico gegrepen: ballet, bepaalde sporten, modellen
• Westerse cultuur
• Ook bij allochtone meisjes en vrouwen komen eetstoornissen voor na migratie naar westerse geïndustrialiseerde landen
• Obesogene maatschappij

Question 24

Uitlokkende factoren

Answer 24

• Opmerkingen over uiterlijk
• Voorlichting voor gezonde voeding
• Pesten
• Vervelende/traumatisch gebeurtenis
• Spanningen in gezin
• Veranderend lichaam
• Etc.

Question 25

Behandelingen - multidisciplinair team

Answer 25

• Ambulant sociotherapeut
• Dietist
• Psycholoog/Orthopedagoog/SPV
• GZ-psycholoog/Klinische psycholoog
• Systeemtherapeut
• K&J psychiayter
• Kinderarts

Question 26

setting behandeling

Answer 26

• Ziekenhuis
• Kliniek (gesloten of open)
• Dagkliniek (deeltijd)
• Poliklinisch

Question 27

Behandeling - eten is je medicijn

Answer 27

1) Lichamelijk herstel
2) Normaliseren van eetpatroon, beweging en ander compensatiegedrag
3) Resocialisatie
4) Comorbiditeit behandelen
5) Terugvalpreventie

Question 28

Behandeling – hoe?

Answer 28

1. Psycho-educatie
2. Motivering (waar doe je het voor, hoe zie jij het zelf)
3. Eetmanagement (gewoon weer leren eten, hoe smeer je brood en dergelijke)
4. Cognitieve gedragstherapie (kan ook gaan over onderliggende problematiek zoals een depressie of een negatief zelfbeeld)
5. Gezinstherapie (het kan stress geven in een gezin, dat je weer een manier vindt om te kunnen communiceren en dat de eetstoornis niet meer een dominante plek inneemt)
6. Non-verbale therapie (leren voelen en communiceren met derest van je lichaam bijvoorbeeld mindfullness of muziektherapie of paardentherapie)

Over het algemeen als iemand wordt opgenomen, beseffen ze zichzelf pas hoe ziek ze zijn en dat het serieus is en dat er iets moet veranderen.

Question 29

Slank willen blijven kent twee aspecten die het psychisch functioneren van een
kind/adolescent kunnen beïnvloeden:

Answer 29

• Een gedragsaspect: iemand die niet slank is maar die toch aan de norm wil voldoen
  gaat lijnen en meer bewegen.
• Een cognitief aspect: opvattingen en cognities over slankheid zorgen ervoor dat een
  persoon vindt dat hij of zij niet voldoet aan de slankheidsnorm

Question 30

Drie kenmerken die bij alle eetstoornissen terugkeren:

Answer 30

1. abnormaal eetgedrag
2. negatief zelfbeeld
3. al dan niet succesvolle pogingen om gewicht te verliezen

Question 31

Meisjes in de puberteit moeten zich goed voorbereiden op lichamelijke veranderingen

Answer 31

als ze dit niet doen lopen ze een verhoogd risico voor het oplopen van anorexia of boulimia

Question 32

Obesitas:

Answer 32

ernstig overgewicht ten gevolge van een teveel aan lichaamsvet. Geen eetstoornis binnen de DSM-5.

Question 33

Wel veel aandacht voor preventie van obesitas omdat:

Answer 33

• Obesitas op jonge leeftijd is een risicofactor voor veel lichamelijke problemen
• Obesitas kan praktisch ongemak en psychische problemen veroorzaken
• Obesitas is moeilijk succesvol te behandelen bij adolescenten en volwassenen

Question 34

Hoe wordt eetbuienstoornis gekenmerkt

Answer 34

door het eten van een te grote hoeveelheid voedsel in een korte tijd, vaak in hoog tempo en veel meer dan wat normaal is. Geen controle over de situatie en voelt zich daarna schuldig, schaamt zich en walgt.

Question 35

Verschil BED en Boulimia

Answer 35

Bij BED is het compensatiegedrag afwezig (bv overgeven). Hierdoor kunnen mensen met BED ook obesitas hebben, alleen bij obesitas verliest iemand niet de controle.

Question 36

De grootste moeilijkheid bij het vaststellen van eetstoornissen is de interne diagnostiek:

Answer 36

het beantwoorden van de vraag om welke specifieke eetstoornis het gaat.

Question 37

Wat kan een grote rol spelen bij eetstoornissen?

Answer 37

culturele en maatschappelijke normen.

Overvloed aan eten is bv een maatschappelijke factor en het slankheidideaal wordt beïnvloed door cultuur. Ouderlijk gedrag speelt een rol bij het ontstaan of het voorkomen van eetstoornissen bij kinderen: ouders zijn model en geven voorbeeldgedrag.

Question 38

Risicofactoren niveau kind

Answer 38

Niveau van het kind:
- Genetische kwetsbaarheid voor het ontwikkelen van obesitas
- Prenatale programmering
- Snelheid van aankomen tussen 2e
en 7e
levensjaar
- Verkeerde eetstijl
- Weinig lichamelijke activiteit
- Psychische stoornissen
- Diverse persoonlijkheidskenmerken

Question 39

Risicofactoren niveau ouders en gezin

Answer 39

• Verkeerde gezinseetstijl
• Verkeerde en verkeerd gehanteerde regels
• Modelgedrag van de ouders
• Seksueel misbruik van het kind

Question 40

Risicofactoren niveau omgeving

Answer 40

• Opgroeien in een obesogene omgeving
• Slechte relaties met leeftijdsgenoten: gepest worden en stress
• Onderdeel zijn van een cultuur waarin dikte nagestreefd wordt
• Lage SES van het gezin

Question 41

Beschermingsfactoren

Answer 41

• Goede en liefdevolle relatie tussen ouder en kind
• Ouders, leerkrachten en andere opvoeders die een oog hebben voor de problematiek
• Aandacht voor het welbevinden en de sociaal-emotionele ontwikkeling van de
  kinderen en adolescenten
• Een omgeving waar ‘volslank’ als schoonheidsideaal getolereerd wordt
• Een autoritaire opvoedingsstijl
• Gezamenlijke maaltijden met hele gezin met aandacht voor elkaar en een prettige
  sfeer