Choroby zakaźne - HBV, HCV, HAV, HIV (chorzow 4 rok) Flashcards
Rozpoznanie HBV
- DNA HBV - po 12 tyg od zakazenia
- HBsAg - 1 marker serologiczny, 1-4 tyg po DNA
- HbeAg - wskaźnik aktywnej replikacji
- Przeciwciała anty-HBc - okres objawów
- Przeciwciała anty-HBe, anty- HBs
- Podwyższony AspAt, ALAT nawet do 1000u/l (nie zawsze)
- Hiperbilirubinemia
Leczenie HBV
- leki przeciwwirusowe
- Lamiwudyna (stara)
- Entakawir (najbardziej skuteczny)
- Alafenamid tenofowiru - Małopłytkowośc
- cykloamina - Profilaktyka nadcisnienia wrotnego
- B bloker (propranolol, karwediolol) - Marskość zdekompensowana
- dieta, diuretyki, albuminy
- hepatoprotekcyjne leki np fosfatydylocholina
- wit K - Transplantacja
- Interferon alfa - najwyższa serokonwersja (najskuteczniejszy ale czesto sa przeciwskazania)
Najgroźniejsze powikłanie HBV
SBZO - spontaniczne bakteryjne zapalenie otrzewnej
Leukocyty > 500/ml
Piorunujące zapalenie wątroby
HCV rozpoznanie
- RNA HCV - 1-3tyg po zakazeniu
- Przeciwciała anty- HCV (4-10 tyg po zakazeniu) - podstawa rozpoznania
- ALT >10x norma
HCV leczenie
Sofosbuwir + velpatasvir
Grazoprevir + elbasvir
Rybawiryna
Nalezy stosowac antykoncepcje podczas leczenia
Terapia 8-16 tyg
Dziala na wszystkie genotypy, we wszystkich stadiach włóknienia
HCV ocena leczenia
SVR 95-100%
Utrwalona odpowiedź wirusologiczna
Ocena czy replikacja wirusa została zahamowana 12 tyg od zakończenia leczenia
Skale oceniające marskość wątroby
Child-Pugh
-Skala oceniająca kliniczne zaawansowanie marskości
-Uwzględnia bilirubine, albumie, wodobrzusze, protrombiny, encefalopatie
-Za każdy czynnik 1-3 pkt, łącznie 15
-Klasa A 5-6 pkt, Klasa B 7-9pkt, Klasa C 10-15 pkt
MELD
-Model of end-stage liver disease
-na podstawie bilirubiny, INR, Kreatyniny
-Ocenia szanse przeżycia w perspektywie 3-6 miesięcy
-Ocena pilności przeszczepienia wątroby
Objawy i powikłania marskości wątroby
OBJAWY
Początkowo
-zmęczenie, dekoncentracja
-utrata masy ciała, brak łaknienia, nudnosci
Ogólne
-Wodobrzusze (zakażenia bakteryjne płynu puchlinowego)
-Żylaki przełyku (krwotoki), odbytnicy
-Gastropatia wrotna (przewlekłą utrata krwi, niedokrwistość z niedoboru żelaza)
-Powiększona śledziona (trombocytopenia)
-Skórne pajączki naczyniowe, zaczerwienienie kłębów dłoni, rumień, zółtaczka
-Zwiększone ryzyko infekcji bakteryjnej
-Zwiększone ryzyko zespołu DIC
-zaburzone wchłanianie jelitowe lipidów i witamin ADEK (zmniejszenie puli kwasów żółciowych)
-Hiperglikemia
-Encefalopatia wrotna
-Zespół wątrobowo-nerkowy (ostra niewydolność czynnościowa nerek)
-Zespół wątrobowo-płucny (hipoksemia)
-Kardimiopatia wrotna
-rak wątrobowokomórkowy
SZCZEKLIK Zanik masy miesniowej/ ciało kasztanowego ludzika/ wzdzecia/wymioty/wygładzenie języja/ obrzek ślinianek przyusznych Zanik jąder/ Zanik miesiączki/ Feminizacja/
POWIKŁANIA
OGÓLNIE - Nadciśnienie wrotne a ono prowadzi do :
1. Krwawienie z żylaków przelyku
2. Wodobrzusze - Zakazenia bakteryjne płynu puchlinowego, samoistnego bakteryjnego zapalenia otrzewnej
3. Zespol watrobowo-nerkowy
4. Pierwotny rak wątroby
5. Zespol watrobowo-plucny
Żylaki przełyku
To powikłanie krążenia obocznego w marskości wątroby
Są to odcinkowo poszerzone żyły błony podśluzowej przełyku
- Wypełniają się krwią z okołoprzełykowych naczyn zylnych za pośrednictwem zyl przeszywających miesniowke przelyku
- Okoloprzełykowe - pomost miedzy żyła wrotna a nieparzysta ( u osob z marskoscia jest poszerzona)
-Krew plynie w kierunku doglowowym
Zwiekszone ryzyko krwotoku
-umiejscowienie w klatce (nizsze cisnienie niz atmosfery)
-duze zylaki, czerwone znamiona
-Obfity posiłek
-Wysiłek fizyczny
-Napady kaszlu
-Dożylna podaż duzej obj plynow. osocza, krwi
Leczenie
-leki zmniejszajace doplyw krwi do ukladu wrotnego
-wazopresyna, somatostatyna. Badrenloityki
Nadcisnienie wrotne
Stan w ktorym ciśnienie w zyle wrotnej przekracza wartosci fizjo >2-5mmHg. Spowodowana marskością wątroby
Ciśnienie wrotne - zalezy od Naczyniowego oporu wątrobowego R oraz PF - przepływu krwi w zyle wrotnej
Mechanizm powstania
-Wzrost przeplywu krwi w zyle wrotnej PF - poszerzenie arteoli trzewnych, zwiększony rzut lewej komory serca i zwiększona wolemia
-Wzros oporu wątrobowego R - rozrost tkanki wloknistej , zmniejsza pojemnosc i podatnosc naczyń + ucisk przez guzki regeneracyjne + kom gwiaździste w stanie skurczu
Konsekwencje
-Rozwój wrotno- układowego krążenia obocznego
-Ponad połowa krwi z naczyniowego obszaru trzenwego trafia do krążenia systemowego z pominięciem wątroby
Skutki
-Odbarczenie układu wrotnego
-Żylaki przełyku
-Przenikanie toksyn do krazenia systemowego
-Encefalopatia watrobowa
Ostra niewydolność wątroby
ONW to zespół objawów będący konsekwencją upośledzenia większości funkcji wątroby charakteryzujące się wystąpieniem żółtaczki, osoczowych zaburzeń krzepnięcia INR>1,5 oraz encefalopatii wątrobowej
Postać piorunująca -encefalopatia wątroba rozwija się do 8 tygodnia od pierwszych objawów choroby
Postać opóźniona -encefalopatia pojawia się 8-24 tyg po wystąpieniu żółtaczki
OBJAWY
1.Encefalopatia wątrobowa (zaburzenia neurologiczno-psychiczne)
2.Hiperbilirubinemia
3.Skazy krwotoczne (krwawienia z dziąseł, nosa, wybroczyny skórne, krwawienie do czaszki
4.Hipoglikemia (zużycie zapasów glikogenu z wątroby i niewydolnośc glukoneogenezy)
5.Nadcisnienie wrotne
6.Niewydolność sercowo plucna
7.Niewydolnosc nerek (zespol watrobowo nerkowy)
8.Zaburzenia elektrolitowe
9.Bakteryjne i grzybicze zakażenia (ukł moczowy i płuc)
10. Wodobrzusze
11. Napady padaczkowe - uszkodzenie mozgu przez te same czynniki co encefalopatia / zwiekszone cisnienie
HIV - jakie komorki atakuje
CD4+ limfocyty
jego cykl rozwojowy to 2 dni
Ile czasu jest na wdrozenie leczenia po zakazeniu HIV
Najlepiej do 4h
Maksymalnie 48h ( jest w regionalnych wezlach chlonnych a po tym czasie niszczy limf cd4+ i rozsiewa sie)
Czasem podaja 72h
Dajemy 3 leki po ekspozycji
Ile czasu po zakazeniu sprawdzamy czy doszlo do zakazenia
6 miesiescy (2,4,6 mies wizyta)
Rodzaje HIV
HIV 1- kraje rozwiniete, najczesciej
HIV 2 - Afryka, endemiczny
Stadia HIV
- Ostra choroba retrowirusowa - wysoka wiremia
- Stadium bezobjawowe
- Limfadenopatia - powiększenie węzłów chłonnych >1 cm przez 3 mies
- Stadium objawowe
- AIDS
Choroby oportunistyczne przy zakazeniu HIV
- Półpasiec
- leukoplakia włochata (białe zmiany na jezyku)
- angiomatoza bakteryjna
- kandydoza
- zapalenia płuc pneumocystis jiroveci
- zakażenia : Cytomegalowirus, kryptokokoza, HSV
- Gruźlica
- Histoplazmoza
- Toksoplazmoza
- Bakteriemia krwi
- Mięsak Kaposiego
- Chłoniaki
- nowotwory HPV
Leczenie HIV
Terapia 3 lekowa, do konca zycia, adherencja pacjenta >95%
Po 6 miesiacach cel - < 50 kopi/ml
- Nukleotydowe/nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy np zydowudyna, lamiwudyna
- Nie - nukelozydowe inhibitory odwrotnej transkryptacy - efawirenz
- Inhibitory proteazy - atazanawir
- Inhibitory integrazy - Biktegrawil (najnowszy, skutecznosc >85%)
- Inhibitory wejscia - marawirok
Kiedy kobiety ciezarne zarazaja
Jakie cele by nie zarazaly
Zarazenie dziecka gdy HIV RNA > 100tys/ml kopi
W 3 trymestrze by nie zarazalo probujemy osiagnac <50kopi
Koronawirus - leczenie
- Remdesivir - zaczynamy od dawki 200mg, potem 100 mg 5-10 dni
- Paxlovid
- Molnupirawir
HEV - 2 typy *
- Epidemiczny - genotyp HEV 1 i 2
- skażona woda pitna
- nieodpowiednie standardy sanitarne - Sporadyczny - genotyp HEV 2,3,4
- nieodpowiednio utylizowane ścieki z hodowli świn
- wieprzowina, dziczyzna, owoce morza bez obrobki cieplnej
HEV objawy
HEV 1,2
- glownie mlodzi mezczyzni
- do 80% bezobjawowo
- zoltaczka, czasem ostre wzw
HEV 3,4
- mezczyzni w srednim i podeszlym wieku
- lagodny przebieg
- pozawatrobowo -Guillian Barre, zespol Parsonage, Turner, zapalenie mozgu
- choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi
Okres wylegania 15-65 dni
Rozpoznanie HEV
- anty - HEV w klasie IgM - wskazuja na niedawne zakazenie, zanikaja w ciagu 4-5 mies
- anty - HEV IgG - po IgM
- anty HEV antygen w surowicy i w moczu
- RNA HEV wykrywany 2-6 tyg od zakazenia i utrzymuje sie kolejne 2-4tyg
RNA HEV> 6 mies - zapalenie przewlekle
Leczenie HEV
U chorych bez niedoboru odpornosci
- tylko leczenie objawowe
U osob z przewleklym zakazeniem po przeszczepach
- zmniejszenie dawki lekow immunosupres.
- zmniejszenie takrolimusa
u osob z HEV 3 u ktorych nie mozna zmniejszyc dawki/ u osob z niepowodzeniem modyfikacji leczenia immunosupresyjnego
- Rybawiryna 3 miesiace 300-500mg x2 dziennie
- przy braku efektow terapia kolejne 24tyg
- przy braku osiagniecia SVR po transplantacji > rybawiryna + PEG- IFN alfa
