Artikel Vermande et al. (2011) Flashcards
Wat is pesten?
Pesten is een weloverwogen manier van de dader om initiatief toe te nemen om agressief gedrag te vertonen, zonder dat er sprake is van uitlokking.
Welke 3 kenmerken hebben de meeste definities van pesten?
- De dader heeft de bedoeling iemand leed te berokkenen.
- Het pesten vindt herhaaldelijk en over een langere periode plaats.
- Er is een verschil in macht tussen dader en slachtoffer.
Welke 5 vormen van pesten zijn er en wat houden deze vormen in?
- Fysiek pesten: slaan, schoppen, duwen, knijpen
- Verbaal pesten: schelden, beledigen, belachelijk maken, dreigen
- Materieel pesten: spullen opeisen, afpakken of kapotmaken
- Indirect/relationeel/sociaal pesten: roddelen, anderen buitensluiten of bewust negeren
- Cyberpesten/digitaal pesten/digipesten: pesten d.m.v. elektronische communicatiemiddelen zoals e-mail, mobiele telefoon en internet.
Wat is de invloed van sekse op pesten?
Jongens gebruiken meer vormen van pesten en pesten over het algemeen meer.
Meisjes pesten vooral indirect/relationeel/sociaal.
Wanneer wordt er het meest gepest?
Pesten neemt vaak (tijdelijk) toe bij de overgang naar de middelbare school, reden: er komen veel nieuwe kinderen bij elkaar in de klas en de sociale hiërarchie moet opnieuw worden vastgesteld.
Wat zijn ‘de gevolgen’ van pesten? (Slachtoffer, dader & getuige)
- Slachtoffers lopen meer risico op internaliserende problemen en problemen met sociale relaties.
- Daders lopen meer risico op externaliserende problemen, later agressief, antisociaal en crimineel gedrag. Niet geliefd door klasgenoten, maar ook niet eenzaam.
- Getuige zijn van pesten kan leiden toch gevoelens van angst.
Hoe speelt de school een rol bij pesten?
- Materiële schoolkenmerken maken niet (veel) uit.
Wat er wel toe doet is: - Toezicht op het schoolplein/bij vrije activiteiten
- Het schoolklimaat/de schoolcultuur: (kwaliteit v.d. organisatie, tevredenheid van leerkrachten, samenwerking tussen leerkrachten, hun autoriteit bij leerlingen, gerichtheid op leren en het bevorderen van goede sociale relaties)
- Autonomie van leerlingen
- Bij een positief schoolklimaat is de kans op pesten kleiner. Pesten op school schept een klimaat waarin leerlingen zich niet veilig voelen.
Hoe speelt de groep of klas een rol bij pesten?
De relatie van de leerkracht met de klas en de houding van de leerkracht tegenover pesten is een belangrijke factor.
Wat zijn de 6 verschillende rollen die leerlingen aan kunnen nemen in pestsituaties?
- Initiatiefnemende dader: begint met pesten.
- Meeloper: helpt de dader met pesten.
- Aanmoediger: pest niet zelf, maar moedigt de dader aan.
- Slachtoffer: wordt gepest
- Verdediger: helpt en troost het slachtoffer.
- Buitenstaander: negeert het pesten en houdt zich er buiten
Wat zijn kenmerken van daders? (5 dingen)
- Minder empathie en schuldgevoelens dan andere kinderen
- Hechten veel waarde aan macht en status en beschouwen agressie als een effectieve manier om hun doelen te bereiken
- Normale tot goede sociale intelligentie (terwijl anderen denken dat daders een tekort aan sociale vaardigheden hebben)
- Kunnen zich goed een beeld vormen van wat een ander ziet, voelt of denkt
- Goed in het manipuleren van anderen.
Ze zijn niet geliefd, maar hebben wel vrienden (worden beschouwd als populair, cool, machtig) 🡪 dus in het licht van deze informatie juist sociaal competent.
Wat zijn kenmerken van slachtoffers? (5 dingen)
- Hebben vaak internaliserende problemen, en internaliserende problematiek is een risicofactor voor slachtofferschap > vicieuze cirkel > mogelijke verklaring voor de lange duur en hoge stabiliteit van slachtofferschap.
- Reageren met non-assertief gedrag (bijv. huilen) of agressief gedrag (bijv. woedeuitbarstingen) > minder effectief dan negeren of hulp zoeken
- Vertellen niemand over het pesten
- Hebben vaak sociale problemen
- Wijken af van de norm (bijv. handicap, leerproblemen, homoseksualiteit, allochtoon)
Waar kiest een dader een slachtoffer op uit? (dyade)
De dader zal een slachtoffer zoeken die zwakker is of een lagere sociale status heeft.
Daders worden daarom ook wel effectieve agressors genoemd. “Effectief” omdat dader-slachtofferrelaties met een groot verschil in macht een grotere kans lopen om over langere tijd te blijven bestaan.
Welke methoden worden vooral gebruikt in wetenschappelijk onderzoek naar pesten?
zelfrapportages en oordelen van medeleerlingen.
Wat zijn de 5 W’s van effectonderzoek?
- Wat: waaruit bestaat de interventie?
- Werkt: welke gewenste/ongewenste effecten heeft de interventie?
- Wanneer: onder welke omstandigheden treden die effecten het sterkst op? (individuele- of groepsbijeenkomsten, ouder- of kindcursussen, of een combinatie van typen?)
- Voor Wie: bij welke deelnemers treden de effecten het sterkst op? (welke leeftijd, jongens/meisjes?)
- Waarom: welke processen veranderen door de interventie? Wordt het pesten minder door de risico’s te verminderen en beschermende factoren te versterken?
Wat is het PRIMA-pakket?
Het is een antipestbeleid voor op scholen. De PRIMA-methode richt zich op leerlingen in het reguliere basisonderwijs. Het doel is het verminderen en voorkomen van pesten op de basisschool.
Scholen worden minimaal twee jaar ondersteund door een getrainde begeleider.
