6.1 Hemopatologia Flashcards

1
Q

powiekszone wezły

  • odsetek prz. nienowotworowych
  • u dzieci, doroslych
  • najcz. przyczyny nienowotworowe (5)
A

~80% - przyczyny nienowotworowe
dzieci: z reguły choroby zakazne
dorosli po 50 rz: (++) przyczyn nowotworowych

najczestsze przyczyny (nienowotworowe):
▪	infekcje wirusowe (EBV, CMV, HIV)
▪	inne infekcje (toksoplazmoza)
▪	"kolagenozy", szczególnie SLE i RZS
▪	reakcje polekowe (zwłaszcza leki p. padaczkowe)
▪	nadczynnosc tarczycy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

lymphoma

A
= chłoniak
-  nowotwór limfocytów 
GDZIE:
- pierwotnie narządy POZAszpikowe
- najcz. narządy limfatyczne: węzły chłonne, chlonka prz. pokarmowego, grasica
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

leukemia

- co to, co ma wspolnego z chloniakami

A

= białaczka
- choroby, wywodzą się z układu krwiotwórczego
GDZIE: szpik kostny + na tyle intensywne zajęcie krwi, że komórki nowotworowe można wykryć w rutynowym badaniu cytologicznym.

  • Część białaczek histogenetycznie nie ma niczego wspólnego z chłoniakami
  • Część białaczek z kolei to nowotwory limfocytów czyli de facto chłoniaki, tyle że o szczególnej prezentacji klinicznej.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Szpiczaki

A

= plasma cell myeloma, plasmacytoma
- nowotwory wykazujące zaawansowane różnicowanie plazmocytarne - mimo że wywodzą się z limfocytów, zwyczajowo nie są określane mianem „chłoniaków”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

MZL

A

= Marginal Zone Cell Lymphoma (Chłoniaki strefy brzeznej)

1) Pozawezłowy chłoniak z komórek B strefy brzeznej tkanki chłonnej zwiazanej z błonami sluzowymi (chłoniak MALT; MALToma)
2) Wezłowy chłoniak z komórek strefy brzeznej
3) Sledzionowy chłoniak z komórek strefy brzeznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

MALToma

- jak czesty, co to

A

!najczęstszy

- Pozawezłowy INDOLENTNY(niezairniaczy) chłoniak składajacy sie z morfologicznie zróznicowanych limfocytów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

MALT-oma

  • gdzie najczesciej
  • cechy specyficzne (2)
A

GDZIE: najcz. żołądek, ślinianki przyuszne

  • SPECYFIKA: zależność rozrostu nowotworowego od stałego oddziaływania bodźca zapalnego (ktory byl przyczyna rozrostu) = regresja po usunieciu infekcji
  • może ulec progresji do DLBCL (na drodze analogicznej do zespołu Richtera w CLL/SLL)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

SLL/CLL

- u kogo, prognoza

A

Small lymphocytic lymphoma/Chronic lymphocytic leukemia (chłoniak z drobnych limfocytów B/Przewlekła białaczka limfocytarna z komórek B)

U KOGO: - starsi (60lat), 2/3 M
*nieuleczalna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

SLL/CLL

- roznice pomedzy SLL a CLL

A

CLL - częstsze, prezentacja białaczkowa

SLL - rzadkie, bez zajęcia/z minimalnym zajęciem szpiku i krwi (SLL z reguły szybko ewoluuje do CLL)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

SLL/CLL

- objawy

A

typowo:
1) asymptomatyczna

~~2) objawowa
- meczliwosc, infekcje
- anemia autoimmunohemolityczna (najczęstsza znana przyczyna)
- hepato/splenomegalia/powiekszenie wezłów
!!! utrzymująca się długo limfocytoza powyżej 15000 jest niemal patognomoniczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

zespol Richtera w SLL/CLL

- co to, prognoza

A
  • lite guzy w śledzionie/wątrobie/narządach pozawęzłowych
    LUB gwałtowne powiększenie się jednej grupy węzłów
    = transformację CLL/SLL do chłoniaka o wyższym stopniu złośliwości
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

MCL

A

= Mantle Cell Lymphoma (Chłoniak z komórek płaszcza)
- monotonna proliferacja komórkek płaszcza - k. LB

*nie wystepuje u dzieci
M > K min 2:1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

MCL

  • cechy charakterystyczne
  • markery
A

Brak komórek stransformowanych (centroblastów) i centrów proliferacyjnych

MARKERY: ekspresja cykliny D1, CD5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

FL

- co to, jakie komorki, czestosc

A

= Follicular lymphoma (Chłoniaki grudkowe)
- komórki B ośrodków rozmnażania (=centrocyty/ centroblasty) -> grudki

· To obok DLBCL i CLL/SLL najliczniejsza grupa nowotworów limfocytarnych

*moze wystepowac u dzieci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

podstawa oceny stopnia złośliwości w FL

A

· ilość centroblastów (im +, tym gorzej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

DLBCL

  • co to
  • kalsyfikacja WHO
  • u kogo czesciej (K/M)
A

= Diffuse Large B-cell Lymphoma (Chłoniak rozlany z duzych limfocytów B)

chłoniaki NIEZIARNICZE które:

1) Wywodzą się z obwodowych LB
2) rozlany typ wzrostu
3) złożona populacja limfocytów dużych

  • rozlany rozrost duzych nowotworowych limfocytów B,

*wystepuja tez u dzieci
M > K

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

DLBCL

  • czesty w jakich chorobach
  • najcz. ognisko pierwotne
A

1) czesty w wypadkach AIDS, immunosupresji, wrodzone zespoły niedoborowe
2) 60-70% - pierwotnie wezły chłonne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Źle rokują DLBC złożone z …

A

plazmoblastów (bo podłoże immunosupresyjne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

BL

- co to, cechy specyficzne

A

= Burkitt lymphoma (chłoniak Burkitta)
- nieziarniczy, POZAWEZLOWY, wywodzi się z obwodowych limfocytów B ośrodków rozmnażania

SPECYFIKA:

  • izolowana translokacja genu C-MYC
  • niezwykle wysoka frakcja proliferacyjna (99% - PROLIFERUJA) -> ZGON w ciągu kilku tygodn- (najbardziej agresywny nowotwór)
    ale: wyleczalnosc – 90%
20
Q

BL

  • jak agresywny jest, czy wysteouje u dzieci (jak czesto?)
  • z jakimi innycmi chorobami jest zwiazany
  • z czym zwazane rokowanie?
  • co czesto zajmuje nielazenie od podtypu?
A
• bardzo agresywny
- tendencja do zajmowania CNS
• zwiazany z immunosupresja, najczesciej - AIDS
- CZESTO - dzieci  
- rokowanie ściśle koreluje z wiekiem
21
Q

BL

- podtypy

A

1) Endemiczna: Afryka (Powiązanie z malarią)
2) Sporadyczna
(dwa szczyty zachorowań: w dzieciństwie i wieku podeszłym)
* Typowe jest umiejscowienie śródbrzusze, zwłaszcza z zajęciem przewodu pokarmowego
3) Związana z immunosupresją

22
Q

BL

- patologia mikroskopowa

A
  • komórki nowotworu równocześnie obumierają -> resztki są fagocytowane przezMAKROFAGI, rozsiane wśród komórek chłoniaka (obraz
    „gwiaździstego nieba”)
  • poza siecią naczyń, makrofagi te stanowią praktycznie JEDYNA domieszkę nienowotworową w masie guza => odróżnia BL od innych chłoniaków.
24
Q

1

A
1classical Hodgkin lymphoma
(CHL)
•	95% HLs; 15-30% wszystkich chłoniaków
•	15-35 lat; starszy wiek (powyzej 60)
•	wezłowy; szyjne (75%), sródpiersiowe, pachowe, przyaortalne
•	powyzej 60% - I/II
•	20% - zajecie sledziony, szpik – 5%
•	40% - objawy B; czasem – ból po alkoholu
•	komórki nowotworowe – 0,1 – 10%.
•	EBV
•	wyleczalnosc powyzej 85%

Peripheral lymphocyte-derived non-Hodgkin lymphomas

• DLBCL, CLL/SLL, MCL, FL,
MZL-MALT-lymphoma, Burkitt’s lymphoma (BL),
•MF, AITL, PTCL-U, ALCL, NK/T-cell (nasal type)

25
1
1
26
1
1
27
1
1
28
MM
plasma cell myeloma (multiple myeloma), MM • szkielet osiowy + przyległosci • bóle kostne, osłabienie (anemia), infekcje, powikłania hiperkalcemii, uszkodzenie nerek • organomegalia rzadko (amyloid, naciek przy duzym zaawansowaniu) • białko M – najczesciej IgG (ponad 50%), IgA (20%); same łancuchy lekkie – 20% (białko Bence-Jonesa) • elektroforetycznie – moze byc trudno stwierdzic obecnosc M, gdy IgA, IgE, tylko łancuchy lekkie; objawem moze byc hipogammaglobulinemia • anemia 2/3; ponizej 20% - leukopenia, trombocytopenia • hiperkalcemia 20%; wzrost kreatyniny 20-30% plasma cell myeloma • niekorzystne prognostycznie: delecja 13, aneuploidia, t(4:14), delecja 17p13 • korzystne – brak niekorzystnych; hiperdiploidia, t(11;14), t (6;14) • srednie przezycia 3-4 lata; od <6miesiecy do >10 lat • rokowanie zalezne od zaawansowania (Durie-Salmon) – poziom białka M, wapnia, Hb, obecnosc/nasilenie zmian kostnych Szpiczak plazmatycznokomórkowy · Plasma cell myeloma/Plasmacytoma · To nowotworowy rozrost komórek plazmatycznych rozwijający się pierwotnie w szpiku kostnym o W przeważającej większości przypadków w chwili diagnozy nowotwór jest wieloogniskowy (szpiczak mnogi – myeloma multiplex) à ale nie ma zwykle wtedy białaczkowego obrazu krwi obwodowej !! o Sporadycznie spotykamy się z pojedynczymi guzami kostno-szpikowymi złożonymi z nowotworowych plazmocytów (myeloma solitera) o Zgodnie z nazewnictwem klasyfikacji WHO: § postacie mnogie to plasma cell myeloma, § zaś odosobnione – plasmacytoma · Tradycyjnie nowotwory te nie są zaliczane do chłoniaków · stanowi około 10% nowotworów pochodzących z komórek krwiotwórczych · Ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem · Etiologia szpiczaka nie jest poznana · Najczęstsze objawy szpiczaka: o Objawy osteolityczne § Najczęstsza skarga to bóle krzyża § Następstwem mogą być złamania patologiczne § Charakterystyczny obraz RTG „kości wyjedzonej przez mole” § Nasilone zniszczenie kości może doprowadzić do hiperkalcemii i odwodnienia, co przyczynia się do spotykanej w szpiczaku niewydolności nerek § Nowotwór ten stosunkowo rzadko zajmuje narządy pozaszpikowe o Objawy wynikające z utraty normalnej funkcji krwiotwórczej szpiku, zwykle w postaci anemii i umiarkowanie podniesionej skłonności do zakażeń o Niewydolność nerek bo § Hiperkalcemia, odwodnienie, zagęszczenie krwi przez polimery Iga lub IgM § Bezpośrednie nefrotyczne oddziaływanie paraprotein § Amyloidoza § Naciekanie nerek przez komórki nowotworowe · Przy szpiczaku komórki nowotworowe zachowują zdolność do produkcji i wydzielania paraprotein, czyli monoklinalnych immunoglobulin lub wyłącznie ich łańcuchów lekkich à gammapatia monoklonalna najczęstsza i najbardziej intensywna jest właśnie w szpiczaku · Bardzo rzadka odmiana szpiczaka mnogiego (plazmocytowego) jest zespół POEMS o Polineuropatia o Organomegalia dotycząca na ogół wątroby o Endokrynopatia (typowo to impotencja, powiększenie sutków i zaburzenia tolerancji glukozy) o Gammapatia Monokl0nalna o Zmiany Skórne ( zwykle pod postacią nadmiernej pigmentacji, nadmiernego wzrostu włosów – hypertrichosis i nadmiernej potliwości (hyperhydrosis) o Występuje u młodych pacjentów · Patologia mikroskopowa o Pod względem cech cytologicznych wyróżniamy następujące typy szpiczaka: § Marschalko (złożony z morfologicznie normalnych plazmocytów, bardzo rzadki) © Copyright by $taś V4b - 14 - § Drobnokomórkowy § O jądrach wciętych (cleaved, rzadki) § Asynchroniczny (asynchronia jądrowo-cytoplazmatyczna oaznacza obecność niedojrzałego jądra w komórce o dojrzałej cytoplazmie; typ częsty) § Polimorficzny (najczęstszy obok asynchronicznego) § Blastyczny (z nasiloną atypią) · Czynniki rokownicze o Mimo leczenia przeżycie w okolicach 30-36 miesięcy, a tylko około 40% pacjentów przeżywa 5 lat o Przyczynami zgonu są najczęściej niewydolność nerek lub infekcje o Niekorzystne czynniki prognostyczne stwierdzane w momencie diagnozy: § Typ blastyczny § Masywne zajęcie szpiku § Białaczka plazmatycznokomórkowa § Hipoalbuminemia § Klinicznie jawne zaburzenia funkcji nerek
29
1
1
30
1
1
31
1
1
32
1
1
33
1
1
34
1
1
35
1
PTCL, NOS (peripheral T-cell lymphoma, not otherwise specified) • okk. 30% PTCLs; dorosli; ekstremalnie rzadkko dzieci; M:F 2:1 • najczesscciej wezły; tez – pozzawezzłłowo – sskkóóra, przzewód pokarmowy, płłuca, ssllinianki, CSN – wtedy: koniecznie wwyykklluuczyc iinne PPTCCLs • wezłowwe – czesto z prezentacja uogólniona, z zajjecciieem sszzpiku, wwaatroby, sledziony, innych narzadów (Ann Arbor III/IV); biiałaczkowy obraz kkrrwi – rzadko; wiekksszzosc – objjawy B • sszzerokie spekkttrum morfologiczne – mono-/polimorfiicczzny naciek, małe, ssrednie, duze limfoccyty; obecne lub nie komórki odczynowe – plazmocyty, histiiocyty, eozynofile • cczzesciej CD4+/CD8-; utrata co najmniej jednego T-komórkowweego antygenu (CD2, CCDD33, CD5, CD7, CCDD552); byywaja CCDD330+ • zzwwyykkle – agressywne; rokowanie złe – 5-letnie 20-30%; zła odpowiedz na terapiiee warianty PTCL, NOS •lymphoepithelioid (Lennert lymphoma) •follicular •T-zone – wydaje sie byc mniej agresywny
36
1
1
37
11
1
38
1
2
39
1
angioimmunoblastic T-cell lymphoma (AITL) • ok. 15-20% PTCLs; sredni wiek/staarrszy; M=F • zwiazek z latentna infekcja EBV • wezłowy, zwykle – uogólniona limfaaddenopatia, czeste zajecie szpiku, sledziony, watroby, skóry • czesto – wysypka skórna ze swiadem, płyn w jamach opłucnowych, wooddoobbrrzusze, zapalenie stawów; poliklonalna hipergammaglobulinemia, krioglobulinemia • wczesne fazy – zachowane hiperplastyczne grudki; zmiany niewielkie - strefa parakortykalna; • CD4+ zwykle, aallee + liczne, odczynowe CD8+; czasem CD10+ • czesto – rozrosty grudkowych komórek ddeennddrrytycznych • w badaniach molekularnych: klonalnosc T – 75-90%; B – 25-30% (proliferacja EBV-zalezna limfocytów B) • srednie przezycie do 3 lat; mozliwosc rozwoju drugiego B-komóórkowego chłoniaka (czesto – EBV+)
40
1
1
41
1
1
42
1
1
43
1
1
44
1
1
45
1
1
46
1
1