4.1 Choroby zakaźne - gruzlica

Question 1

Gruzlica

- grupy zwiększonego ryzyka

Answer 1

• AIDS
• Alkoholicy, Narkomani
• Przewlekle niedożywieni
• Bezdomni
• Po 65 rż
• Cukrzyca
• HL
• Przewlekłe choroby płuc, przewlekła niewydolność nerek
• Immunosupresja

Question 2

Gruzlica

drobnoustroje

Answer 2

1) M tuberculosis (droga kropelkowa)
2) M bovis ( droga pokarmowa)
3) M avis i intracellularis (przy obniżonej odporności)

Question 3

Gruzlica

- drogi zakażenia

Answer 3

• Kropelkowa
• Pokarmowa
• Skóra
• Spojówki
• Drogi moczowo-płciowe
• Łożysko

Question 4

Gruzlica

GRUŹLICA PIERWOTNA

Answer 4

= TBC PRIMARIA
- u osób wcześniej nie zarażonych nieuczulonych na prątki.

• NAJCZESCIEJ w płucach

Question 5

tuberculosis primaria progressiva

- u kogo, co sie wytwarza

Answer 5

= progresja pierwotnych zmian gruźliczych

- rzadko (5%- małe dzieci i immunosupresja) 
=> tworzeniem:
1) rozległych ognisk serowacenia
2) jam gruźliczych
3) gruźliczego zapalenia płuc 
4) gruźlicy prosowatej

Question 6

tbc miliaris

Answer 6

gruźlica prosowata

Question 7

tbc cavernosa

Answer 7

jamy gruźlicze

Question 8

Patogeneza (pierwotne zakazenie)

Answer 8

i. do 3 tyg bakterie namnażają się w fagosomach, blokuja fuzję z lizosomami makrofagów płucnych,
powodują bakteriemię
ii. rozsiewają się do różnych narządów (bezobjawowo/ objawy grypopodobne).

iii. po 3 tyg APC do w.chl. stymulują LTh1 (przez IL-12)
iv. LTh1 -> IFN-g
v. ziarniniaki gruźlicze i martwica serowata

Question 9

Gruźlica pierwotna

zmiany w naczyniach, wezlach

Answer 9

1) w miejscu osiedlania się prątków zapalenie wysiękowe – pierwotne ognisko gruźlicze
2) zmiany w węzłach oraz naczyniach
3) wysiew prątków do krwi – (bez odczynowo)
>3tg -> odp. komórkowa + serowacenie

Question 10

Zmiany pierwotne

Answer 10

1) ognisko, zespol Ghona, Ranke
2) scrophulosis
3) tuberculum anatomicum
4) tabes mesarrhaica

Question 11

ognisko Ghona

Answer 11

Zmiany pierwotne *W PLUCACH
= ognisko pierwotne (focus primarius tuberculosis)
- w częściach dobrze upowietrznionych (nad lub pod szczeliną między płatem górnym i dolnym tuż pod opłucną

Question 12

zespół Ghona

Answer 12

Zmiany pierwotne *W PLUCACH
= zespół pierwotny (complexus primarius tuberculosis) = - ognisko pierwotne+ zmienione węzły chłonne + naczynia limfatyczne.

Question 13

zespół Ranke

Answer 13

Zmiany pierwotne *W PLUCACH

- Zespół Ghona ktory ulegl stopniowemu włóknieniu i wapnieniu

Question 14

scrophulosis

Answer 14

Zmiany pierwotne
= zołzy
- pakiety, ktore sa utworzone przez w. chł. podżuchwowe (powiększone i zserowacone

Question 15

tuberculum anatomicum

Answer 15

Zmiany pierwotne
= zgrubienie
*gdy prątki wnikają do organizmu przez uszkodzoną skórę -> odczyn zapalny skory

Question 16

tabes mesarrhaica

Answer 16

Zmiany pierwotne
*zwykle nie widać ognisk pierwotnego, ponieważ prątki przenikają przez błonę śluzową nie wywołując w niej odczynu zapalnego

= suchoty krezkowe
- powiększenie węzłow chłonnych krezkowych (+serowacenie)

Question 17

Gruźlica wtórna (popierwotna)
typy (2)
skad “moze sie wziac”?

Answer 17

I. odosobniona (narządową)
II. uogólniona (krwiopochodną - prosowatą)
- wszystkie zmiany gruźlicze powstające po przebyciu zespołu pierwotnego

1) prątki z zewnątrz - zakażenie dodatkowe
2) już istniejących zmian gruźliczych - reaktywacja utajonych zmian gruźliczych powstałych w czasie zakażenia pierwotnego

Question 18

nadkażenie

Answer 18

• osoba z dodatnim odczynem tuberkulinowym zakażona dodatkowo z zewnątrz

Question 19

reinfekcja zewnątrzpochodna

Answer 19

• do reinfekcji dochodzi u osób z obniżoną odpornością,

Question 20

Występowanie gruźlicy wtórnej

-ogniska zapalne

Answer 20

o Płuca (90%)
o układzie moczowo-płciowym,
o obwodowych węzłach chłonnych,
o układzie kostnym

Question 21

GRUZLICA WTORNA

- zmiany plucne

Answer 21

• zmiany najczęściej dotyczą szczytów płuc. Reaktywacja zmian w płucach -> naciek Assmana

Question 22

Do wtórnej gruźlicy płuc zaliczamy…

Answer 22

1) tuberculosis cavernosa
2) tuberculoma
3) tuberculosis miliaris
4) pneumonia caseosa
5) tuberculosis nodoso-acinosa

Question 23

tuberculosis cavernosa

gdzie, mechanizm powstawania, dlaczego grozne?

Answer 23

Gruźlica wtórna
= Gruźlica jamista
*górne płaty -> ziarniny gruźlicza -> serowacenie –> odksztusza sie -> jamy gruźlicze (sciany z tkanki włóknistej), często bez swoistej ziarniny

JAMY:
- w świetle przebiegają naczynia -> pęknięcie takiego naczynia -> pneumorrhagia

-> zakazenie powtorne dla chorego/ ZAGROZENIE DLA OTOCZENIA

Question 24

tuberculoma

co, gdzie, budowa

Answer 24

Gruźlica wtórna
= gruźliczaki
GDZIE: górny płat płuca
CO: pojedynczy twór guzowaty o budowie warstwowej, cebulastej

cz. centralna = serowate masy martwicze (~uwapnione)
otoczka = szkliwiejącą tk. włóknista + naciek zapalny

Question 25

pneumonia caseosa

co to, fazy

Answer 25

Gruźlica wtórna
= gruźlicze serowate zapalenie płuc
“galopuje suchote”, gdyż w krótkim czasie doprowadzało do śmierci chorego

Fazy:

1) nawału
2) zapalenia galaretowatego
3) stłuszczenia wewnątrzpęcherzykowego
4) zwątrobienia
5) serowacenia

Question 26

tuberculosis nodoso-acinosa

Answer 26

Gruźlica wtórna
= gruźlica guzkowozrazikowa
GDZIE: w płucach
CO: rozsiane ogniski ziarniny (jak liście koniczyny) -> włóknieją lub serowacieją

LAGODNE

Question 27

tuberculosis miliaris

Answer 27

Gruźlica wtórna
= gruźlica prosówkowa, UOGOLNIONA
rezultat posocznicy prątkowej
najczesciej - SMIERC (rozsiew prątków z krwią)

W narzadach (pl+inne) powstają mnogie, drobne rozsiane ogniska ziarniny gruźliczej ulegającej w centrum serowaceniu.

Question 28

gruźlica uogólniona

gdzie wystepuje najczesciej

Answer 28

1) płuca (obvy)
2) opony mózgowe
3) wątroba i śledziona
4) szpik kostny

Question 29

gruźlica uogólniona

>zakazenie opon mozgowych -> skutki

Answer 29

1) opony miękkie -zielonkawe („wojłokowate”) masy o galaretowatym wyglądzie+gruzelki
==> X przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego -> okluzyjne wodogłowie.
2) gruźliczak (tuberculoma)

Question 30

Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa

mechanizm powstawania, narzady

Answer 30

krew, prątki -> narzady -> utajone zakazenie przez lata
GDZIE: 
1) jądra
2) gruczol krokowy
3) jajowody
4) nerki+nadnercza
5) sutek 
6) kości

Question 31

Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa
1. Gruźlica skóry
typy

Answer 31

1) luposa
2) verrucosa

wszedzie - grzuzelki, serowacenie, ~+wapnienie, zwloknienie (podobne makroskopowo do raka)

Question 32

Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa
1.1 tbc luposa
co, gdzie, obraz makroskopowy

Answer 32

= gruźlica toczniowa
CO: skupiska gruzełkow zlanych
GDZIE: we wszystkich warstwach skóry

MAKRO:
1) włókna sprężyste, naczynia -> zniszczenie
2) gruzełki otoczone są wąskim pasmem
limfocytów

Question 33

Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa
1.2 tbc verrucosa
co, gdzie, obraz makroskopowy

Answer 33

= gruźlica brodawkowata

MAKRO:

1) pojedyncze male gruzelki (rzadko serowaciejące)
2) “brodawkowate i akantotyczne rozrosty naskórka”

Question 34

Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa
2. tbc intestinalis
objawy

Answer 34

= gruźlica jelit
o Pierwotna/wtórna
o W gruźlicy popierwotnej - okrężne OWRZODZENIA, o nieregularnym kształcie,
w dnie martwica serowata -> blizny

Question 35

Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa

3. tbc renis, phthisis renis, nerka kitowata

Answer 35

= gruźlica nerek
miąższ - zniscz. przez ogniska martwicy serowatej z tworzeniem jam (phthisis renis)

*** Nerka kitowata –
kora - prawie zupełny zanik
miąższ - masy serowate, zwykle bez ziarniny, zanik tętnic

Question 36

Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa
4. tbc glandularum suprarenalium
co jest gl. skutkiem?

Answer 36

= gruźlica nadnerczy

*Jest główną przyczyną choroby ADDISONA!

Question 37

Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa
5. epidydymitis tuberculosa
do czego podobne, skutki

Answer 37

= gruźlicze zapalenie najądrza
*może przejść na jądro (orchitis tuberculosa)

!!!imitowuje złośliwy nowotwór

Question 38

Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa

6. prostatitis tuberculosa

Answer 38

= gruźlicze zapalenie gruczołu krokowego
*Najczęstsza postać gruźlicy męskiego układu płciowego
~+ zwapnienia, włóknienie => twardy (przyczyna błędnie rozpoznanego raka)

Question 39

Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa
7. salpingitis tuberculosa
u kogo, wystepuje lacznie z czym?

Answer 39

= gruźlicze zapalenie jajowodu

• zwykle u młodych kobiet (=> NIEPLODNOSC)
• W większości przypadków występuje łącznie z zapaleniem endometrium

Question 40

gruźlica narządowa

8. tbc mammae

Answer 40

= gruźlica sutka
o Makro: tworzy guz o nierównych brzegach (wymaga różnicowania z rakiem sutka
poprzez BAC)

Question 41

gruźlica narządowa

9. tbc ossium

Answer 41

= gruźlica kości
!! Najczęściej - w trzonach kręgów/k. palców, śródręcza/k. długie

1) choroba Potta
2) abscessus frigidus ()
3) spina ventosa
4) amyloidosis (narz. wewn.)

Question 42

gruźlica narządowa

9.1 choroba Potta

Answer 42

= gruźlica kręgosłupa
serowacenie -> niszczą trzony -> złamanie kręgosłupa z następowym garbem
(gibbus) -> trwałe kalectwo

Question 43

gruźlica narządowa

9.2 abscessus frigidus

Answer 43

= ropień opadowy / ropień zimny
= Masy serowate+martwaki kostne -> spływajace wzdłuż m. szkieletowych –> pod skórę, gdzie NIE wywołują ostrego odczynu zapalnego

Question 44

gruźlica narządowa

9.3 spina ventosa

Answer 44

GDZIE: trzony kosci palcow i srodrecza
CO: duża ilość ziarniny gruźliczej -> rzecionowate rozdęcie

Question 45

gruźlica narządowa

9.4 amyloidosis

Answer 45

skutek przewlekłej gruźlicy kości -> skrobiawica narządów wewnętrznych

Question 46

Gruźlica u chorych z AIDS

Answer 46

• w dolnym/środkowym płacie płuca
• RZADKO - JAMY
  ! Prątki stwierdza się w plwocinie ok. 30-80% chorych natomiast tylko u 1/3 wystepuje (+) odczyn tuberkulinowy
• częściej występują szczepy lekooporne