4.1 Choroby zakaźne - gruzlica Flashcards

1
Q

Gruzlica

- grupy zwiększonego ryzyka

A
  • AIDS
  • Alkoholicy, Narkomani
  • Przewlekle niedożywieni
  • Bezdomni
  • Po 65 rż
  • Cukrzyca
  • HL
  • Przewlekłe choroby płuc, przewlekła niewydolność nerek
  • Immunosupresja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Gruzlica

drobnoustroje

A

1) M tuberculosis (droga kropelkowa)
2) M bovis ( droga pokarmowa)
3) M avis i intracellularis (przy obniżonej odporności)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Gruzlica

- drogi zakażenia

A
  • Kropelkowa
  • Pokarmowa
  • Skóra
  • Spojówki
  • Drogi moczowo-płciowe
  • Łożysko
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Gruzlica

GRUŹLICA PIERWOTNA

A

= TBC PRIMARIA
- u osób wcześniej nie zarażonych nieuczulonych na prątki.

  • NAJCZESCIEJ w płucach
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

tuberculosis primaria progressiva

- u kogo, co sie wytwarza

A

= progresja pierwotnych zmian gruźliczych

- rzadko (5%- małe dzieci i immunosupresja) 
=> tworzeniem:
1) rozległych ognisk serowacenia
2) jam gruźliczych
3) gruźliczego zapalenia płuc 
4) gruźlicy prosowatej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

tbc miliaris

A

gruźlica prosowata

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

tbc cavernosa

A

jamy gruźlicze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Patogeneza (pierwotne zakazenie)

A

i. do 3 tyg bakterie namnażają się w fagosomach, blokuja fuzję z lizosomami makrofagów płucnych,
powodują bakteriemię
ii. rozsiewają się do różnych narządów (bezobjawowo/ objawy grypopodobne).

iii. po 3 tyg APC do w.chl. stymulują LTh1 (przez IL-12)
iv. LTh1 -> IFN-g
v. ziarniniaki gruźlicze i martwica serowata

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Gruźlica pierwotna

zmiany w naczyniach, wezlach

A

1) w miejscu osiedlania się prątków zapalenie wysiękowe – pierwotne ognisko gruźlicze
2) zmiany w węzłach oraz naczyniach
3) wysiew prątków do krwi – (bez odczynowo)
>3tg -> odp. komórkowa + serowacenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Zmiany pierwotne

A

1) ognisko, zespol Ghona, Ranke
2) scrophulosis
3) tuberculum anatomicum
4) tabes mesarrhaica

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

ognisko Ghona

A

Zmiany pierwotne *W PLUCACH
= ognisko pierwotne (focus primarius tuberculosis)
- w częściach dobrze upowietrznionych (nad lub pod szczeliną między płatem górnym i dolnym tuż pod opłucną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

zespół Ghona

A

Zmiany pierwotne *W PLUCACH
= zespół pierwotny (complexus primarius tuberculosis) = - ognisko pierwotne+ zmienione węzły chłonne + naczynia limfatyczne.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

zespół Ranke

A

Zmiany pierwotne *W PLUCACH

- Zespół Ghona ktory ulegl stopniowemu włóknieniu i wapnieniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

scrophulosis

A

Zmiany pierwotne
= zołzy
- pakiety, ktore sa utworzone przez w. chł. podżuchwowe (powiększone i zserowacone

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

tuberculum anatomicum

A

Zmiany pierwotne
= zgrubienie
*gdy prątki wnikają do organizmu przez uszkodzoną skórę -> odczyn zapalny skory

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

tabes mesarrhaica

A

Zmiany pierwotne
*zwykle nie widać ognisk pierwotnego, ponieważ prątki przenikają przez błonę śluzową nie wywołując w niej odczynu zapalnego

= suchoty krezkowe
- powiększenie węzłow chłonnych krezkowych (+serowacenie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Gruźlica wtórna (popierwotna)
typy (2)
skad “moze sie wziac”?

A

I. odosobniona (narządową)
II. uogólniona (krwiopochodną - prosowatą)
- wszystkie zmiany gruźlicze powstające po przebyciu zespołu pierwotnego

1) prątki z zewnątrz - zakażenie dodatkowe
2) już istniejących zmian gruźliczych - reaktywacja utajonych zmian gruźliczych powstałych w czasie zakażenia pierwotnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

nadkażenie

A
  • osoba z dodatnim odczynem tuberkulinowym zakażona dodatkowo z zewnątrz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

reinfekcja zewnątrzpochodna

A
  • do reinfekcji dochodzi u osób z obniżoną odpornością,
20
Q

Występowanie gruźlicy wtórnej

-ogniska zapalne

A

o Płuca (90%)
o układzie moczowo-płciowym,
o obwodowych węzłach chłonnych,
o układzie kostnym

21
Q

GRUZLICA WTORNA

- zmiany plucne

A
  • zmiany najczęściej dotyczą szczytów płuc. Reaktywacja zmian w płucach -> naciek Assmana
22
Q

Do wtórnej gruźlicy płuc zaliczamy…

A

1) tuberculosis cavernosa
2) tuberculoma
3) tuberculosis miliaris
4) pneumonia caseosa
5) tuberculosis nodoso-acinosa

23
Q

tuberculosis cavernosa

gdzie, mechanizm powstawania, dlaczego grozne?

A

Gruźlica wtórna
= Gruźlica jamista
*górne płaty -> ziarniny gruźlicza -> serowacenie –> odksztusza sie -> jamy gruźlicze (sciany z tkanki włóknistej), często bez swoistej ziarniny

JAMY:
- w świetle przebiegają naczynia -> pęknięcie takiego naczynia -> pneumorrhagia

-> zakazenie powtorne dla chorego/ ZAGROZENIE DLA OTOCZENIA

24
Q

tuberculoma

co, gdzie, budowa

A

Gruźlica wtórna
= gruźliczaki
GDZIE: górny płat płuca
CO: pojedynczy twór guzowaty o budowie warstwowej, cebulastej

cz. centralna = serowate masy martwicze (~uwapnione)
otoczka = szkliwiejącą tk. włóknista + naciek zapalny

25
pneumonia caseosa | co to, fazy
Gruźlica wtórna = gruźlicze serowate zapalenie płuc "galopuje suchote", gdyż w krótkim czasie doprowadzało do śmierci chorego Fazy: 1) nawału 2) zapalenia galaretowatego 3) stłuszczenia wewnątrzpęcherzykowego 4) zwątrobienia 5) serowacenia
26
tuberculosis nodoso-acinosa
Gruźlica wtórna = gruźlica guzkowozrazikowa GDZIE: w płucach CO: rozsiane ogniski ziarniny (jak liście koniczyny) -> włóknieją lub serowacieją LAGODNE
27
tuberculosis miliaris
Gruźlica wtórna = gruźlica prosówkowa, UOGOLNIONA rezultat posocznicy prątkowej najczesciej - SMIERC (rozsiew prątków z krwią) W narzadach (pl+inne) powstają mnogie, drobne rozsiane ogniska ziarniny gruźliczej ulegającej w centrum serowaceniu.
28
gruźlica uogólniona | gdzie wystepuje najczesciej
1) płuca (obvy) 2) opony mózgowe 3) wątroba i śledziona 4) szpik kostny
29
gruźlica uogólniona | >zakazenie opon mozgowych -> skutki
1) opony miękkie -zielonkawe („wojłokowate”) masy o galaretowatym wyglądzie+gruzelki ==> X przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego -> okluzyjne wodogłowie. 2) gruźliczak (tuberculoma)
30
Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa | mechanizm powstawania, narzady
``` krew, prątki -> narzady -> utajone zakazenie przez lata GDZIE: 1) jądra 2) gruczol krokowy 3) jajowody 4) nerki+nadnercza 5) sutek 6) kości ```
31
Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa 1. Gruźlica skóry typy
1) luposa 2) verrucosa wszedzie - grzuzelki, serowacenie, ~+wapnienie, zwloknienie (podobne makroskopowo do raka)
32
Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa 1.1 tbc luposa co, gdzie, obraz makroskopowy
= gruźlica toczniowa CO: skupiska gruzełkow zlanych GDZIE: we wszystkich warstwach skóry MAKRO: 1) włókna sprężyste, naczynia -> zniszczenie 2) gruzełki otoczone są wąskim pasmem limfocytów
33
Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa 1.2 tbc verrucosa co, gdzie, obraz makroskopowy
= gruźlica brodawkowata MAKRO: 1) pojedyncze male gruzelki (rzadko serowaciejące) 2) "brodawkowate i akantotyczne rozrosty naskórka"
34
Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa 2. tbc intestinalis objawy
= gruźlica jelit o Pierwotna/wtórna o W gruźlicy popierwotnej - okrężne OWRZODZENIA, o nieregularnym kształcie, w dnie martwica serowata -> blizny
35
Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa | 3. tbc renis, phthisis renis, nerka kitowata
= gruźlica nerek miąższ - zniscz. przez ogniska martwicy serowatej z tworzeniem jam (phthisis renis) *** Nerka kitowata – kora - prawie zupełny zanik miąższ - masy serowate, zwykle bez ziarniny, zanik tętnic
36
Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa 4. tbc glandularum suprarenalium co jest gl. skutkiem?
= gruźlica nadnerczy | *Jest główną przyczyną choroby ADDISONA!
37
Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa 5. epidydymitis tuberculosa do czego podobne, skutki
= gruźlicze zapalenie najądrza *może przejść na jądro (orchitis tuberculosa) !!!imitowuje złośliwy nowotwór
38
Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa | 6. prostatitis tuberculosa
= gruźlicze zapalenie gruczołu krokowego *Najczęstsza postać gruźlicy męskiego układu płciowego ~+ zwapnienia, włóknienie => twardy (przyczyna błędnie rozpoznanego raka)
39
Pozapłucna, odosobniona gruźlica narządowa 7. salpingitis tuberculosa u kogo, wystepuje lacznie z czym?
= gruźlicze zapalenie jajowodu * zwykle u młodych kobiet (=> NIEPLODNOSC) * W większości przypadków występuje łącznie z zapaleniem endometrium
40
gruźlica narządowa | 8. tbc mammae
= gruźlica sutka o Makro: tworzy guz o nierównych brzegach (wymaga różnicowania z rakiem sutka poprzez BAC)
41
gruźlica narządowa | 9. tbc ossium
= gruźlica kości !! Najczęściej - w trzonach kręgów/k. palców, śródręcza/k. długie 1) choroba Potta 2) abscessus frigidus () 3) spina ventosa 4) amyloidosis (narz. wewn.)
42
gruźlica narządowa | 9.1 choroba Potta
= gruźlica kręgosłupa serowacenie -> niszczą trzony -> złamanie kręgosłupa z następowym garbem (gibbus) -> trwałe kalectwo
43
gruźlica narządowa | 9.2 abscessus frigidus
= ropień opadowy / ropień zimny = Masy serowate+martwaki kostne -> spływajace wzdłuż m. szkieletowych --> pod skórę, gdzie NIE wywołują ostrego odczynu zapalnego
44
gruźlica narządowa | 9.3 spina ventosa
GDZIE: trzony kosci palcow i srodrecza CO: duża ilość ziarniny gruźliczej -> rzecionowate rozdęcie
45
gruźlica narządowa | 9.4 amyloidosis
skutek przewlekłej gruźlicy kości -> skrobiawica narządów wewnętrznych
46
Gruźlica u chorych z AIDS
- w dolnym/środkowym płacie płuca - RZADKO - JAMY ! Prątki stwierdza się w plwocinie ok. 30-80% chorych natomiast tylko u 1/3 wystepuje (+) odczyn tuberkulinowy - częściej występują szczepy lekooporne