5.4 Neurologische oorzaken van duizeligheid Flashcards
(17 cards)
Hoe komen verschillende mensen met duizeligheid bij de dokter?
- Vertigo of draaiduizeligheid -> Perifeer of centraal vestibulair
- Instabiliteit of disbalans zonder draaisensatie -> Met name klachten bij bewegen sensomotorische afwijkingen, polyneuropathie, Parkinson(isme), perifere uitval
- Gevoel flauw te vallen -> Cardiale ritme stoornis, hypoglykemie, hypoxie
- Licht gevoel in het hoofd -> Hyperventilatie, angst- en paniekstoornissen
Wat is de definitie van Vertigo?
‘Hebt u het idee dat, terwijl u stilstaat, de wereld om u heen beweegt?’
Kan verschillend zijn zoals:
- Draaien (‘Als in een mallemolen’)
- Wiebelen (‘Als op een schip’)
Hoe gaat de anamnese voor duizeligheid?
Niet teveel aandacht geven aan de karakter van duizeligheid
Aandacht voor timing:
- Acuut, chronisch
- Continue of episodisch
Duur:
- Minder dan een minuut
- Minuten tot uren
- Uren tot dagen
Triggers:
- Houdingsverandering
- Medicatie
Hoe zit het met duizeligheid als bijwerking?
40% van de middelen in het farmacotherapeutisch kompas heeft duizeligheid als bijwerking
Bijvoorbeeld:
- Anti-epileptica
- NSAID
- Diuretica
- Sedativa
- Antidepressiva
Wat zijn de neurologische oorzaken van (Sub)acute duizeligheid?
Perifeer (75%) onder andere:
- Neuritis vestibularis
- Labyrinthitis (Binnenoor)
- Fractuur os petrosum
- Ruimte innemend proces
- (BPPD)
- (Morbus Menière)
Centraal (25%) onder andere:
- 80% herseninfarct/hersenbloeding
- Multiple sclerose
- Arnold Chiari malformatie
- Ruimte innemend proces
- Vestibulaire migraine
Wat zijn de kenmerken van een centrale functiestoornis als oorzaak van de duizeligheid?
- Diplopie
- Dysarthrie
- Dysfagie
- Dysfonie
- Dysmetrie
- Dysesthesie
- Drop attacks (Plotseling vallen zonder syncope)
- Down-up distorsies (Tilt illusies)
Wat zijn de kenmerken van nystagmus bij een perifere functiestoornis?
Nystagmus verschijnt of neemt toe bij wegnemen van fixatie:
- Frentzelbril
- Head-shaking nystagmus
Gemengd horizontaal-rotatoire nystagmus is karakteristiek voor unilateraal functieverlies
Kiepproef volgens Dix-Hallpike
Wat zijn de kenmerken van nystagmus bij een centrale functiestoornis?
- Geen nystagmus
- Fixatie heeft weinig effect op nystagmus
- Pure horizontale, verticale of rotatoire nystagmus
- Omkeren van de nystagmus (Blikrichtingsnystagmus)
Wat zijn de HINTS testen?
- Kan worden gebruikt om het functieverlies te lokaliseren (Centraal of perifeer)
- HINTS -> Head Impulse Nystagmus Test of Skew
- Test of Skew (Als 1 oog wordt afgedekt gaat het andere oog bewegen). Bij een positief test is het een centraal probleem
- Head Impulse Test (Patiënt fixeert op het neus van de arts, arts beweegt dan het hoofd snel van links naar rechts. Oog schiet dan het neus voorbij en spat weer terug naar de neus). Als het positief is, is het perifeer
Wat zijn de lokalisaties van een herseninfarct?
- Cerebellum
- Hersenstam
- Thalamus
- Basilaris trombose (!)
Wat zijn de symptomen van een herseninfarct of bloeding?
- Duizeligheid
- Misselijkheid
- Braken
- Ganinstabiliteit
- Hoofdpijn
Wat is de etiologie van een herseninfarct of bloeding?
- Embolisch
- Microvasculair
- Dissectie (CAVE -> Geen CVRF, soms trauma/nekpijn)
Wat zijn de kenmerken van Multiple sclerose en vertigo?
- Meest voorkomende ontstekingsziekte van het centrale zenuwstelsel
- 5% presenteert met vertigo
- Vertigo en/of onvast ter been is veel voorkomend (15%) -> Problemen balans en evenwicht
- Nabijheid laesie vestibulaire kernen aan het vierde ventrikel en entry-zone CN IX/mediale vestibulaire kern
- Houdings- of bewegingsafhankelijkheid sluit een centrale etiologie niet uit
Wat is een centrale positionele vertigo?
Liggend op de rug, draaiduizeligheid en puur rotatoire nystagmus enkele seconden na het draaien van het hoofd naar links. Persisteert 1 minuut en verdwijnt weer
Uitputting na enkele herhaling van de positie
Wat is de kiepproef volgens Dix-Hallpike?
- Iemand wordt expres duizeligheid gemaakt
- Er zou een nystagmus moeten ontstaan. Dit wijst op een BPPD
Wat zijn de kenmerken van BPPD?
Otolieten in de endolymfe vestibulaire apparaat (BPPD ontstaat door verplaatste oorkristallen (Otolieten) in het binnenoor)
- Incidentie is 1.6% in de algemene populatie
- Hoofdletsel en immobilisatie risicofactoren
- Met name posterieure kanaal
Afwijkende Dix-Hallpike:
- Latentie van nystagmus
- Upbeat torsioneel
- Neemt af na 10-20 seconde, veelal weg na 30-40 seconde, niet langer dan 60 seconde
- Uitputbaar
Reageert op Epley Manoeuvre
Wat zijn de kwaadaardige oorzaken van de perifere duizeligheid?
- Acousticus neurimnoom/schwannoom goedaardige tumor op vervelende plek
- Mono-radiculitis CN9 als uiting van inflammatoire ziekte
- Denk bij multiple hersenzenuwuitval aan andere ethologiën
