5) RZS - leki biologiczne Flashcards
Leki biologiczne - grupy
- działają szybciej niż klasyczne
- hamują cytokiny albo bezpośrednio komórki zapalne
- zwiększają podatność na zakażenia (!)
- P-WSKAZANIE: czynne zakażenia
1) ↓ TNFα
2) ↓ IL-β
3) inne p-cytokinowe
4) inh. kostymulacji
Leki ↓ TNFα - ogólnie (kiedy/N)
Podskórnie (oprócz infliksymabu)
kiedy? - RZS (gdy klasyczne nie działają) - ZZSK, łuszczyca stawowa - Leśniowski-Crohn ................... N: 1) ↑ zakażeń związanych z MF (gruźlica!) 2) reakcje autoimmunologiczne
3) ↓ WBC, zapalenia naczyń
4) Zespoły demielinizacyjne, zapalenie n. wzrokowego
Leki ↓ TNFα - wymienić + sposób działania
1) Infliksymab (anty TNFα), iv
2) Adalimumab (anty TNFα)
3) Golimumab (anty TNFα)
4) Etanercept (białko fuzyjne przeciw receptorowi)
5) Cetrolizumab pegol (Fab przeciw TNFα)
Leki ↓ TNFα - p-wskazania
1) Ciąża
2) utajona/czynna gruźlica
3) aktywne - ospa, półpasiec, grzybki
4) zak. wirusowe GDO
5) niewydolność krążenia
6) ch. demielinizacyjne
↓ działanie IL-1β
RZS oporny na leczenie
1) Anakinra (przeciw receptorowi dla IL-1β)
2) Rylonacept (białko fuzyjne przeciw IL-1β)
………………
- nie w ciąży
- nie łączyć z lekami ↓ TNFα
- ↑ podatność na zakażenia, rzadko ↓NEU
Tocylizumab - działanie + N
Ig przeciw receptorowi dla IL-6
- monoterapia albo z METOTREKSATEM
N:
1) ↑ zakażeń
2) ↓ NEU
3) wątroba
4) zaburzenia lipodogramu (↑ LDL, HDL, TAG)
Tofacytynid
Inh. kinazy JAK (↓ szlak JAK-STAT, istotny w zapaleniu)
- monoterapia
N:
1) ↑ zakażeń
2) wątroba
3) hipertriglicerydemia
Inh. kostymulacji
↓ aktywację LT przez blokowanie kostymulacji
egzogenne białko CTLA-4 + Fc
1) Abatacept
2) Belatacept (różni się tylko 2 aminokwasami)
N: podatność na zakażenia, reakcje w miejscu wstrzyknięcia, chłoniaki
…………………………
Mechanizm działania CTLA-4:
CD80/86 CD28 = aktywacja LT
CD80/86 CTLA-4 = hamowanie LT
Rytuksymab - ogólnie
IgG1 przeciw CD20 (LB)
IgG1+CD20 -> aktywacja dopełniacza -> liza komórki
- w RZS z METOTREKSATEM
- rutynowo razem z PARACETAMOLEM i środkami p-histaminowymi
Rytuksymab - N
Częstość N spada po kolejnych użyciach
1) Zespół uwalniania cytokin (ok 2h od wstrzyknięcia):
- dreszcze, gorączka, nudności
- uszkodzenie płuc,
- obrzęk naczynioruchowy, pokrzywka
2) Skurcz oskrzeli
3) ↓ CTK
4) nasilenie ch. wieńcowej i niewydolności serca
5) zatrzymanie krążenia
Rytuksymab - p-wskazania
1) uczulenie na białko mysie
2) czynne zakażenia
3) ciężka niewydolność serca
4) ciężki niedobór odporności