4.3 De neonaat Flashcards
Nagekeken
Wat zijn de observatiepunten bij de neonaat?
Waarom belangrijk?
Eerst de algemene indruk, daarna onderzoek van kop tot teen
1. Kleur
2. Ademhaling
3. Tonus
4. Huid
5. Hoofd
6. Ogen
7. Oren
8. Neus
9. Mond
10. Hals
11. Thorax
12. Buik
13. Genitaliën
14. Anus
15. Rug en wervelkolom
16. Armen en benen
17. Neurologisch onderzoek
Opsporen congenitale afwijkingen of aandoeningen
Wat gaan we observeren op vlak van kleur?
Lichtroze = ok
Blauwe extremiteiten = ok
Bleke kleur = niet ok
Wat gaan we observeren op vlak van ademhaling?
Huilen: krachtig en helder
Ademhaling mag onregelmatig zijn
40-60/min
Afwijkend: kreunen, dyspneu, tachypneu, neusvleugelen, stridor…
Wat gaan we observeren op vlak van tonus? Afwijkend?
- Armen & benen: flexie & adductie
- Bewegingen zijn afwisselend
Afwijkend: armen en benen laten hangen of verzetten en strekken (hypotoon of hypertoon)
Wat gaan we observeren op vlak van huid?
- Vervellen kan
- Vernix in liezen, oksels en rug
- Preterm: lanugohaartjes
- Turgor
- Milia, ooievaarsbeet, wijnvlek, mongolenvlek, petechiën?
Hoe test je de turgor bij een neonaat?
Huidplooi bij de buik nemen.
Na loslaten moet het weer vlot glad trekken
Wat gaan we observeren op vlak van hoofd?
- Gelaatsuitdrukking
- Symmetrie
- Fontanellen
- Caput succedaneum?
- Cefaal hematoom?
Wat gaan we observeren op vlak van ogen?
Oogjes open krijgen: op pink laten zuigen of handen om het hoofdje vouwen. Geen fel licht
- Witte sclera
- Subconjuctivale bloeding is niet erg
- Groot oog met veel tranen? Glaucoom > doorverwijzen!
- Vorm, grootte, stand en afstand ertussen
- Pupil reageert op licht & is helder
Wat gaan we observeren op vlak van oren?
- Vorm, grootte & compleetheid
- Lage inplanting? Afwijkend
- Reageert de baby op harde geluiden?
Wat gaan we observeren op vlak van neus?
Doorgankelijk?
Neusvleugelen > dyspneu?
Wat gaan we observeren op vlak van mond?
Lippen, tong slijmvlies blauw?
Uitwendig
- Lippen: mooi roze? gesloten?
- Onderkaak
- Zoek/zuigreflex testen
Inwendig
- Kaak
- Gehemelte: schisis?
- Epstein pareltjes?
Centrale cyanose!! > te lage arteriële zuurstofspanning
Wat gaan we observeren op vlak van hals?
- Webbed neck > syndroom van Turner
- Recht op romp > torticollis: hoofd schuin
Wat gaan we observeren op vlak van thorax?
- Symmetrische bewegingen
- Gezwollen mammae?
- Gebroken clavicula?
- Goed ademgeruis van longen?
- Intercostale intrekkingen > Afwijkend!
- Aantal tepels
Wat gaan we observeren op vlak van buik?
- Ton? Mag niet ingevallen zijn
- Diastase van buikspieren is normaal
- Peristaltiek van darmen hoorbaar
Wat gaan we observeren op vlak van genitaliën?
Jongens:
- Fimose normaal
- Groot, gegroefd scrotum
- Testes ingedaald?
- Urethra in midden of epispadie/hypospadie?
Meisjes:
- Clitoris bedekt door labia
- Bloederige slijmafscheiding normaal
- Hymenslijmvlies kan naar buiten uitsteken
Wat gaan we observeren op vlak van anus?
Doorgankelijk?
Wat gaan we observeren op vlak van rug en wervelkolom?
- Rug, wervelkolom & wervelbogen af tasten
- Kuiltje in midden sacrum is normaal
Alert zijn voor:
- Abnormale pigmentatie
- Putjes buiten middellijn
- Zwellingen
- Ongewone haarpartijen met een kuiltje in de mediaanlijn
> vb. spina bifida occulta
Wat gaan we observeren op vlak van armen en benen?
- 10 vingers/tenen?
- Verhouding oké?
- Diepe groeven in hand/voet > afwijkend: Down?
- Klompvoet?
- Syndactylie
- Polydactylie
Wat gaan we observeren op vlak van neurologisch onderzoek?
- Grijpreflex
- Hap-zoekreflex
- Mororeflex
Zwak, afwezig of assymetrisch > afwijkend!
Verdwijnen tijdens eerste levensjaar
Welke eerste zorgen dienen we toe aan de neonaat?
- Warmte
- Navelstrengklem plaatsen & inkorten
- Gewicht
- Lengte
- Schedelomtrek
- Temperatuur
- Vit K
- Oogindruppeling
Eerste zorg: warmte. Leg uit?
- Droog en warm houden
- Zeker het hoofd
- Beste: skin-to-skin
- Koud > veel energie > gewichtsverlies
Eerste zorg: navelstreng. Leg uit?
- 2cm ns, klem, 1cm ns
- Observeren: 2 arteriën en 1 vene?
- Droge zorg
Eerste zorg: gewicht. Leg uit?
- Gemiddeld +/- 3,350kg
- Grote variaties mogelijk
- Onderhevig aan tal van factoren
Eerste zorg: lengte. Leg uit?
- Gemiddeld 51cm
- 46-56cm normaal
- Van vertex tot aan hiel
Eerste zorg: schedelomtrek. Leg uit?
- Gemiddeld 34-35
- Normaal: 33-37cm
- Meten > halfzittend, rustig, na verdwijnen van moulage
Eerste zorg: temperatuur. Leg uit?
- 36,5-37,5°C
Eerste zorg: vitK. Leg uit?
- Ouders informeren over gevolgen van vitK defficiëntie
- Toedienen IM of oraal bij toestemming
Waarom vitamine K toedienen?
Nodig voor de synthese van stollingsfactoren.
Neonaat heeft geen voorraad in de lever en de darmen zijn onvoldoende rijp om het zelf te produceren.
Risico op bloedingen
Wie heeft een hoger risico op bloedingen door vitamine K defficiëntie?
- Exclusief BV
- Premature neonaten
- Sectio
- Neonatale pathologie
- Anticonvulsiva, anticoagulantia, tuberculostatica of cefalosporines tijdens zws
- Inadequate BV eerste dagen
Wat zijn klinische symptomen van een mogelijke bloeding tgv vit K defficiëntie?
- Spontane kneuzingen
- Neus- of navelbloedingen
- Langdurige geelzucht
- Bleke stoelgang
- Donkere urine
Eerste zorg: oogindruppeling. Leg uit?
- Methode van +100j oud om oogontsteking tegen te gaan
- Lokale AB > Geen wetenschappelijk bewijs dat het nuttig is
- Goede HH is even belangrijk!
- Toch toedienen > wachten tot 1u na geboorte
