3-WtF Systeem Wenen Flashcards
Wat had Lord Acton tegen nationalisme?
Hij vond dat de wereld na de Franse Rev overspoeld werd met subversieve doctrines:
- leer van soc gelijkheid (Rousseau en Babeuf)
- communisme
- gevaarlijkste: nationalisme. Eist voll congruentie van staat en natie en is daarmee de most powerful auxiliary of revolution.
- -> ontmanteling gevestigde multinationale staten. Juist diversiteit in een staat waarborgt vrijheid en algemeen welzijn, nu opgeofferd aan streven naar nationale eenheid. A retrograde step in history.
Afwijzen Fr Rev en haar idealen = fundament van conservatisme als moderne pol stroming (Burke, 1791)
p166 + wb4
Oude vorstendommen en multinationale rijken (poly-etnisch) verdwenen, staten obv nationale principe (minderheid = anomalie) ontstonden. Wat had dat tot gevolg?
Nieuwe tegenstellingen:
- verscherpt besef tav vreemden en buitenlanders
- een minderheidsprobleem in eigen natiestaat
- streven naar homogeniteit roept tegenreactie minderheden op
- diverse oorlogen en burgerconflicten
p166
Wat was het gevolg voor nationalistische sentimenten in Europa na de Napoleontische overheersing (1815)?
Nationalistische propaganda eerst weinig effect, pas na val Napoleon in Rusland gezien.
Riep weerstand en daadw verzet op, appel op loyaliteit bevolking aan staat
NB: gevoel van eenheid meer ingegeven voor haat tegen Fransen en gevoel van lotsverbondenheid.
Eng: Vele vrijwilligers gerecruteerd; grote respons want angst voor invasie groter dan onvrede met maatsch verhoudingen –> Engelse vaderland realiteit geworden voor lagere bevolkingsgroepen; patriot ongeacht rang of stand –> hoop op hervorming gewekt.
Vooral: 1812-1814 cruciaal moment in ontwikk nationale bewegingen: oorlogsvoering werd zaak van volk en groeide besef dat een andere pol en maatsch orde tot de mogelijkheden behoorde.
p167 + wb4
Wat waren de effecten van de guerrilla-oorlog in Spanje (1808)?
- nationalistische propaganda, in heel Europa bekend
- overwinning voor Spanje op Napoleon
p168
Hoe pakte Oostenrijk het verzet tegen Frankrijk aan (1808) en hoe liep dat af?
Levee en masse: nationalistische propaganda om het volk op te roepen te strijden (in die mate een novum; nodig om overmacht Fr te weerstaan). De zaak van Oostenrijk was een zaak van Duitsers: samen met O’rijk zelfstandig en gelukkig zijn.
Effect beperkt, stedelijke bevolking en boeren afwachtend. O’rijk had zich niet van Pruisische en Engelse steun verzekerd –> geen partij voor militair genie Bonaparte.
Ook Pruisen dacht (na de pijnlijke nederlaag van de koning) na over regeneratie –> levee en masse (‘reactionair’ nationalisme)
p168
studiedag1 / dec12
Wat was de consequentie van de nationalistische propaganda tegen Frankrijk in Duitsland?
Vrijwilligerseenheden stonden op, naast het beroepsleger. Geen Volkskrieg, want hun rol was beperkt + ook Duitsers die tegen Duitsers vochten.
Belangrijk gevolg: appel aan natie en nat agitatie cruciaal, want strijd werd zaak van het volk.
Ook in Dtsl verwachtingen gewekt tav pol en maatsch orde.
p169
Wat is het Verdrag van Parijs (1814)?
L XVIII obv charte koning geworden. Territorium 1792 behouden en iets uitgebreid.
–> Eur machtsevenwicht van voor 1789 herstellen en ressentiment onder Fr bevolking voorkomen
p169
Wat wordt onder het systeem van Wenen verstaan (1814)?
De nieuwe pentarchie (Fr + geall grootmachten Eng, Rusl, O’rijk) zocht legitimiteit (wederz erkenning volgens regels van intl publiekrecht) en herstel intl verhoudingen van voor Fr Rev.
- herstel vorstenhuizen en staten
- vorming nieuwe koninkrijken
- maatregelen om toek Franse expansie te beteugelen –> complexe herschikkingen van Eur statenstelsel
= dus zeer conservatieve staatk herordening
= verstrekkende repressieve gevolgen voor progressieve pol krachten.
VERGELIJK KAART I MET II
Eigen agenda’s:
- Talleyrand/Fr wilde aan tafel als grote mogendheid.
- Eng: bestaande machtsverhoudingen intact laten –> verdeeld Dtsl en sterk Fr nodig
- tegen Rus tsaar en Pruisische gezanten met territoriale wensen.
p171 + wb5
Speelde het nationale principe een rol in de besluitvorming van het Congres?
Nee, behalve voor zover verbonden met dynastieke legitimiteit.
Volgens meesten was nat beginsel zelfde als revolutie en democratie.
Maar: itt legitimiteitsbeginsel veel koehandel van bevolkingen/zielen.
p171
Welke problemen ontstonden door het nationale beginsel bij de onderhandelingen?
Polen: Russ invloedssfeer verkleinde het land itt beloften, werd koninkrijk olv tsaar.
Italie: status pro ante - door O’rijk gedomineerde onafh vorstendommen in noorden, gerestaureerde huis Bourbon in zuiden.
Duitsland: zoeken naar herstel Heilige Roomse Rijk maar Pruisische expansiedrift en aanspraken Standesherren.
p171-172
Wat was de uitkomst van het Congres van Wenen voor Duitsland?
Duitse Bond: een los federatief verband van 39 soevereine staten en vrije steden.
Bondsdag voorgezeten door O’rijk, maar Pruisen machtigst. Ook vorsten Eng, Nl en Dk lid. Maar: grote delen Pruisen en Habsb rijk niet –> voorkoming eenwording Dtsl.
KAART p173
p172
Had de ontsnapping van Napoleon van Elba en het vertrek van L XVIII gevolgen voor de uitkomst van het CvW?
Nee. En volgend Gentz droegen de uitkomsten van het CvWde kiem van toekomstige conflicten in zich en was het geen garantie voor een duurzaam evenwicht. Men had zich door het verleden laten leiden (ook: Zamoyski).
p174
Wat is de Heilige Alliantie en had deze succes?
Tsaar Alexander wilde initiatief nemen een blijvende vrede te garanderen door jaarlijkse bijeenkomsten van gekroonde hoofden (1818-1822).
Olv Metternich. Spoedig een verbond van grote mogendheden, om liberale, democratische en nationalistische bewegingen de kop in te drukken.
Stopte met de dood van de tsaar (1825).
p174-175
Wat was een opvallende uitkomst van de Heilige Alliantie?
- Eerste poging om Europese kwesties via permanent overleg tussen grote mogendheden te regelen
- Weense pentarchie gecontinueerd in HA; was repressief jegens liberalisme en nationalisme
- Domineerden politieke landschap in Eur vele decennia
- Pax Europae (drie decennia)
- Eindigde pas met Krimoorlog (eerste moderne oorlog, 1853-1856)
p175
Waren CvW en HA een garantie voor vrede?
Nee:
- revoltes in Spanje en Napels
- Griekse onafhankelijkheidsstrijd –> 1829 eigen staat
- Belgie onafhankelijk
- Polen geannexeerd
- bloedige burgerstrijd Spanje en Portugal
- 1848 Parijs revolutionaire aardbeving, met sterke nationalistische sentimenten.
- Italie: onafhankelijkheidsoorlog O’rijk
- Hongarije: opstand tegen centrale gezag Wenen
–> eigenlijk allemaal een regionaal karakter. Orde van Wenen bleef intact (tot Krimoorlog 1853/56); tot dat moment conflicten tussen grote mogendheden voorkomen.
p175
