2_PHP kafli 38, önnur boðefni Flashcards
Um hvaða efni er talað í þessum kafla? (6)
1) Noradrenalín
2) Dópamín
3) Serotonin
4) Ach
5) Púrín
6) Histamín
(Melatonin og NO)
hvar eru noradrenalín cell bodies? (2)
í pons og medullu
hvar er locus coeruleus?
í pons
hvernig eru adrenergískir viðtakar?
G-prótein viðtakar
hvað sjá alfa1 viðtakar um í heilanum? (2)
Blóðþrýstings stjórn, og verkjastillingu
Hvaða lyf leggjast á beta adrenerga viðtaka í heilanum?
Þunglyndislyf
Hvar er uppruni mestrar noradrenalín losunar í heilanum?
LC (locus coeruleus)
Hvenær eru LC taugar virkar óg óvirkar?
Virkar í vöku og óvirkar í svefni
í hvaða sjúkdómum er galli í dópamin brautum? (3)
Parkinson, geðklofa og athyglisbresti
hvar í heilanum er mest af dópamíni? (4)
1) Corpus striatum
2) Frontal cortex
3) Limbic system
4) Hypothalamus
hvað sér corpus striatum um?
samhæfingu hreyfinga
hvaða ensím búa til dópamín? (2)
1) monoamine oxidase
2) catechol-O-methyl transferase
Hverjar eru fjórar megin dópamín brautir í heilanum?
1) Mesolimbic pathway
2) Mesocortical pathway
3) Nigrostriatal pathway
4) Tuberohypophyseal system
Hvaða braut hefur 75% dópamíns í heilanum?
Nigrostriatal brautin
á milli hvaða stöðva liggur nigrostriatal brautin?
milli substantia nigra og corpus striatum
á milli hvaða stöðva liggur mesolimbic brautin?
milli VTA (Ventral tagmental area) og substantia nigra
á milli hvaða stöðva liggur mesocortical brautin?
milli VTA og frontal cortex
á milli hvaða stöðva liggur tuberohypophyseal brautin?
frá hypothalamus til pituitary gland
hvernig er virkni dópamín brauta skipt niður? (3)
1) Motor stjórn
2) Hegðun
3) Innkirtla stjórnun
Hvernig er virknin í nigrostriatal brautinni?
Motor stjórn
Hvernig er virknin í mesolimbic og mesocortical brautunum?
Hegðun
Hvernig er virknin í tuberopypophysesal system?
Innkirtla stjórn
Hvernig virkar LSD?
5-HT antagonisti
Úr hvaða efni er serotonin myndað?
Tryptophani
Hvernig er ferlið frá tryptophani að serotonin?
1) tryptophan er tekið upp í taugar
2) breytt í 5-hydroxytryptophan með tryptophan hydroxylasa
3) decarboxylerað í 5-HT
Hvað gera SSRI?
Hindra endurupptöku serotonins
Hvað gera tricyclic þunglyndislyf?
hindra endurupptöku catecholamina og líka serotonin
hvernig er serotonin brotið niður?
brotið niður með monoamine oxidasa, að lokum losað út með þvagi
hvar eru serotonin cell bodies og hvað kallast svæðið?
í pons og medulla, svæðið er kallað Raphe nclei
hvert fara serotonin containing taugarnar í heilanum? (5)
1) Til berks
2) hippocampus
3) basal ganglia
4) limbic system
5) hypothalamus
Hvað heita serotonin viðtakarnir?
5-HT 1 upp í 7
Hvernig er 5-HT1 viðtakinn? (2)
1) Aðallega til hömlunar
2) Skotmark fyrir þunglyndislyf
Hvernig er 5-HT2 viðtakinn? (3)
1) Bæði hömlun og örvun
2) Geta aukið losun bæði glutamats og GABA
3) skotmark þunglyndis- og ofskynjunarefna
Hvað er talið að valdi ofskynjunum?
Skortur á hömlun í heilaberkinum
Hverju valda 5-HT2A viðtakaantagonistar?
ofskynjun
hverju veldur skaði í raphe nuclei sem leiðir til niðurbrots á 5-HT?
Svefnleysi
Hverju veldur innsprautun á serotonin í heilastofninn?
Svefni
Hvaða boðefni stjórna skapi? (2)
Serotonin og noradrenaline
Hvernig tengjast 5-HT viðtaka lyf matarlyst? (3)
1) 5-HT1 agonistar - aukin matarlyst
2) 5-HT2 antagonistar - aukin matarlyst.
3) SSRI lyf - minnkuð matarlyst
hæfnin til að hunsa ómerkileg skynboð þarfnast..?
serotonin boðleiða
Hvernig breytast viðbrögð við skynboðum í dýrum sem missa raphe nuclei með 5-HT?
Hræðast auðveldar, byrja að forðast ýmis áreiti
Hvar er Ach í heilanum?
Alls staðar, en í litlu magni í cerebellum
á hvaða viðtaka virkar Ach í CNS?
muskarínska og nicotiniska
Hvaða starfsemi tengist helst Ach viðtökum? (3)
1) Minni
2) Læra
3) Motor stýring
Viðtakar adenósíns?
A1,A2a,A2b,A3
Hvað gera adenósin í MTK?
Virka hindrandi á boðskipti taugafrumna
3 tilgátur um ástæður mígreni?
1) Aukið blóðflæði
2) Taugavefsuppruni
3) Ónæmisviðbrögð
