28 - Neuropsychologia Flashcards
- Na czym polega nowa klasyfikacja zaburzeń psychicznych?
Oparte jest na fenomice; odwołuje się do zaburzeń działania 5 dużych systemów odpowiedzialnych w mózgu za analizę:
- wartości negatywnych (strach, lęk, utrata, frustracja, awersja)
- wartości pozytywnych (reakcje na nagrody, antycypację, chęć i preferencje działania, tendencje i hedonistyczne nawyki)
- mechanizmów poznawczych (uwagi, percepcji, pamięci deklaratywnej i roboczej, języka, kontroli i planowania działania
- relacji społecznych (przywiązania, sprawstwa, komunikacji, samowiedzy, rozumienia siebie)
- mechanizmów regulacyjnych i pobudzających (rytmów okołodobowych, pobudliwości, przytomności)
- Co to jest fenomika neuropsychiatryczna?
zajmuje się szczegółowym opisem zaburzeń psychicznych na wielu poziomach. Istotne są tutaj poziomy od genów poprzez ścieżki sygnałowe i struktury białkowe, a także neurony, sieci neuronów, obszary realizujące funkcje i określone zadania aż do całych konstruktów psychologicznych opisujących mechanizmy poznawcze, a także ich wspomniane już wyżej zaburzenia.
- Jakie 6 sieci rozległych aktywacji mózgu uwzględniono w badawczych kryteriach domenowych NIMH?
- Wartości negatywnych (strach, lęk, utrata, frustracja, awersja).
- Wartości pozytywnych (reakcje na nagrody, antycypację, chęć i preferencje działania, tendencje i hedonistyczne nawyki).
- Mechanizmów poznawczych (uwagi, percepcji, pamięci deklaratywnej i roboczej, języka, kontroli i planowania działania)
- Relacji społecznych (przywiązania, sprawstwa, komunikacji, samowiedzy, rozumienia siebie)
- Mechanizmów regulacyjnych i pobudzających (rytmów okołodobowych, pobudliwości, przytomności).
- Systemów sensomotorycznych (odpowiedzialnych za planowanie działań, ruch, nawyki, odruchy, poczucie sprawstwa).
- Jak zachowują się osoby z uszkodzeniami kory przedczołowej w sytuacji dylematów moralnych? Podaj konkretny przykład.
Na skutek uszkodzenia kory przedczołowej może się zmienić zachowanie na tle emocjonalnym i moralnym. Osoby z takimi uszkodzeniami, odpowiadali na pytania czy byliby skłonni np. „Zabić żołnierza złapanego w pułapkę by nic nie powiedział wrogowi” bardziej za, niż osoby bez uszkodzeń, czy z uszkodzeniami innych obszarów.
- Z jakimi uszkodzeniami mózgu wiąże się nabyta socjopatia?
Uszkodzenia Kory przedczołowej (PFC) prowadzą do nabytej socjopatii.
- Możliwe mechanizmy odpowiedzialne za zaburzenia spektrum autyzmu.
Przyczyny autyzmu nie są całkowicie znane, ale za jeden z głównych czynników uznaje się genetykę.
Możliwe mechanizmy (jest ponad 20 różnych teorii autyzmu które większość myli objawy z przyczynami) np.
- brak zdolności do zabawy na poziomie symbolicznym, wyobraźni;
- niedorozwój teorii umysłu, pozwalającej zrozumieć różnicę pomiędzy istotami żywymi i obiektami martwymi, świadomość obecności “ja” i innych “ja”, co utrudnia rozwój kompetencji językowych;
- źle działający system neuronów lustrzanych.
- Możliwe mechanizmy odpowiedzialne za padaczkę.
Padaczka wiąże się z silnym pobudzeniem neuronów, które nie jest wyhamowywane przez interneurony, więc całe obszary mózgu silnie pobudzone nie wykonują swoich funkcji a ich aktywność może być interpretowana wewnętrznie na różny sposób. Napady padaczkowe mogą być wynikiem bardzo wielu czynników i obejmować obszary całego mózgu (padaczka grand mall), lub być zlokalizowane pewnych obszarach - np. padaczka hakowa czy padaczka skroniowa, wywołujące halucynacje wzrokowe, słuchowe, węchowe i smakowe.
- Czemu stymulacja nerwu błędnego jest pomocna?
Stymulacja nerwu błędneggo to nieinwazyjna droga do regulacji wielu funkcji organizmu i dlatego znajduje coraz szersze zastosowania w leczeniu ponad 30 chorób i zaburzeń, od autyzmu i uzależnienia alkoholowego, po udary mózgu.
- Rodzaje agnozji.
- Agnozja wzrokowa
- Agnozja słuchowa
- Agnozja kolorów
- Prozopagnozja
- Agnozja dotykowa
- Z czego wynika agnozja kolorów i czym się różni od anomii kolorów?
Agnozja kolorów – objawia się niezdolnością do poprawnego nazywania/identyfikowania barw, przy jednoczesnym zachowaniu zdolności do rozróżniania barw i odcieni. Spowodowane jest to zaburzeniem koneksji pomiędzy dwoma półkulami (prawej, która odpowiada za percepcję barw i lewej, która odpowiada za funkcje werbalne).
Anomia kolorów – to zaburzenie polegające na pogorszeniu pamięci barw co oznacza, że osoba dotknięta tym zaburzeniem prawidłowo odbiera kolory, poprawnie kopiuje wielobarwne rysunki, ale nie jest w stanie prawidłowo nazwać kolorów jakie postrzega ze względu na deficyty pamięciowe w tym zakresie.
- Zespół nieuwagi stronnej w mózgu.
Zespół nieuwagi stronnej, czyli zespół pomijania stronnego, lub jednostronne zaniedbanie występuje gdy pacjenci pomijają połowę pola widzenia (zwykle lewą), nie wyobrażają sobie tego, co jest po zaniedbywanej stronie. Dla osób o dominacji lewej półkuli w realizacji funkcji językowych prawy płat ciemieniowy zaangażowany jest w przetwarzanie informacji o relacjach pomiędzy obiektami w lewym polu widzenia, a więc po lewej stronie przestrzeni.
- Dlaczego możliwa jest aleksja bez agrafii?
Efekty wynikające z zaburzenia przepływu informacji przez mózg mogą spowodować aleksję bez agrafii, gdzie to czytanie przebiega sprawnie, ale powtarzanie czy mówienie samemu nie. Czytanie może być sprawne, ale próba zapisu przeczytanego wyrazu już nie, bo myli się kolejność liter. Informacja wzrokowa z prawej nieuszkodzonej kory wzrokowej nie może zostać przekazana do zakrętu kątowego w lewej półkuli, odpowiedzialnego między innymi za znaczeniową interpretację bodźców wzrokowych.
- Jak możliwa jest anozognozja?
Anozognozja polega na zaprzeczaniu istnienia poważnego problemu, np. utraty wzroku lub paraliżu.
Objawy mają podłoże neurologiczne związane z uszkodzeniem prawej części kory mózgowej znanej jako kora somatosensoryczna.
- Czemu psychoterpia może być skuteczna?
Przyczyną skuteczności psychoterapii jest neuroplastyczność. Pacjenci chcą się zmienić, wiedzą, jacy chcą być lub też nie być, wiec kierunek ich zmian jest wytyczony. By dokonać zmian, wymagana jest zwiększona plastyczności mózgu, a to gwarantują emocje, które trzeba wywołać i można to robić na różne sposoby.
- Jaki jest mechanizm działania medytacji?
- Mózg zużywa około 20% całej energii organizmu.
- Znaczna część tej energii zużywana jest niepotrzebnie na procesy lokalne, pojawiające się jako przelotne myśli na różne tematy, stany emocjonalne, martwienie się z niepotrzebnych powodów itd.
- Te “pasożytnicze procesy tła” są w większości nieuświadamiane, ale cały czas konkurują z tymi, które są w danym momencie treścią świadomości i od czasu do czasu pojawiają się spontanicznie.
- Takie “pasożytnicze” procesy angażują obszary mózgu nie pozwalając na skupienie się w pełni, czy to nad przeżywaniem jakiegoś wrażenia, czy rozwiązywaniem jakiegoś problemu.
- Różne metody koncentracji, przez intensywne skupianie się nad jakimś problemem, przez śledzenie oddechu czy powtarzanie mantr lub modlitw obniżają aktywność procesów tła tak, że mogą one całkowicie zaniknąć.
- Wiele metod wiąże się z regulacją oddechu, a to może przyczynić się do lepszego dotlenienia mózgu i bardziej intensywnej pracy pobudzonych obszarów.
- W efekcie jest więcej “energii mentalnej” czyli energii związanej z aktywacją obszarów mózgu potrzebnych w danej chwili, co stwarza wrażenie większej czujności, sprawności działania.
