20 - Inteligencja, geniusz, kreatywność i irracjonalne myślenie. Flashcards
- Jakie cechy mózgu korelują się pozytywnie z inteligencją.
Rozmiary mózgu - słabo.
Szybkość przewodzenia sygnałów nerwowych.
Czasy latencji i szybkość reakcji; dla cyfr; dla rozróżnienia liter.
Zużycie energii przez mózg jest odwrotnie proporcjonalne do jego kompetencji: im mniej tym większe IQ.
Różne aspekty EEG i potencjałów wywołanych.
Pojemność pamięci roboczej, trzeba utrzymać w umyśle kilka myśli by je skojarzyć.
- Kreatywność i jej korelaty biologiczne.
Kreatywność jest niezależna od inteligencji, związana jest bardziej z produktywnością i krytyczną oceną.
Kreatywność wymaga tworzenia wielu idei i odrzucania słabych pomysłów, to główny czynnik wyróżniający kreatywne osoby. Kreatywność to zdolność do tworzenia rozwiązań które są nowe i interesujące. Kreatywność wymaga wiedzy, na której może się oprzeć, oraz aktywnego szukania w przestrzeni skojarzeń, które w oparciu o tą wiedzę mogą się utworzyć.
Inteligencja i kreatywność są z sobą słabo skorelowane, gdyż inteligencja nie wymaga tworzenia nowych rozwiązań, ale wymaga by istniały ścieżki skojarzeń. Kreatywność wymaga tworzenia nowych ścieżek, bierze w tym większy udział prawa półkula mózgu.
- Jakie procesy mogą być odpowiedzialne za talent artystyczny?
Spekulacje: podstawową rolę wydaje się tu grać wyobraźnia. Wyobraźnia jest zdolnością pobudzenia skojarzonych z danym kontekstem lub powstających spontanicznie wrażeń, wspomnień i skojarzeń. Są mocne dowody na to, że wyobrażenia przywołują podobny stan mózgu jak percepcja. Wyobraźnia może funkcjonować doskonale w obszarze abstrakcyjnych pojęć czy słowotwórstwa, ale nie wizualnym czy muzycznym.
Mozart słyszał wewnętrznie melodie, po prostu spisywał to, co wytwarzał jego mózg; jest to wbrew pozorom dość częste u kreatywnych ludzi. Nie każdy potrafi przypomnieć sobie szczegółowo jakiś obiekt, przechowując w pamięci np. wyobrażenie melodii, lub znajomej twarzy. Trudności w odtworzeniu jak i wyobrażeniu sobie w szczegółach nowych obiektów (wizualnych, dźwiękowych, ruchowych) mogą wynikać z niedostatecznie silnych pobudzeń wstecznych kory zmysłowej.
- Jakie trzy obszary w mózgu związane są z humorem?
- Poznawcze: kora przedczołowa, pozwala zrozumieć sens żartu.
- Ruchowe: śmiech inicjowany jest przez dodatkowe pole ruchowe.
- Afektywne: jądro półleżące zaangażowane jest w ekspresję emocji.
- Czym się różni inteligencja płynna i skrystalizowana.
Inteligencja płynna - zdeterminowana przez czynnik biologiczny, genetyczny. Jest utożsamiana z wrodzoną inteligencją, inteligencją niewyuczoną, osiąga swoje maksimum pod koniec okresu dojrzewania.
Inteligencja skrystalizowana - związana jest z wyuczonym doświadczeniem, umiejętnościami jednostki i nakłada się na inteligencję płynną. Pojemność pamięci roboczej jest pozytywnie skorelowana z inteligencją płynną ale nie z skrystalizowaną. Ulega zmianom także po osiągnięciu wieku dojrzałości, kumulując się przez całe życie człowieka.
- Na czym polega teoria kreatywności Campbella?
Według Campbella kreatywność jest niezależna od inteligencji. Jest ona związana bardziej z produktywnością i krytyczną oceną. Kreatywność wymaga tworzenia wielu idei i odrzucania słabych pomysłów, ten czynnik wyróżnia głównie kreatywne osoby.
BVSR to wyrażenie wprowadzone przez Donalda Campbella jako sposób opisania najbardziej fundamentalnej zasady leżącej u podstaw ewolucji darwinowskiej. Formuła BVSR może być rozumiana jako podsumowanie trzech niezależnych zasad: ślepej zmienności, asymetrycznych przejść i selektywnej retencji. Druga zasada jest zawarta w „ślepej zmienności i selektywnej retencji”, ponieważ zapewnia, że konfiguracje wytworzone przez ślepą zmienność mogą dokonać przejścia do stabilności, tj. selektywnej retencji. To, że nie jest to oczywiste, pokazuje mechanika klasyczna, w której konfiguracje niestabilne lub zmienne z konieczności pozostają niestabilne.
- Czy geniusze cierpią zwykle na zaburzenia psychiczne?
Istnieje korelacja pomiędzy geniuszem a szaleństwem. Aż 80% wśród najbardziej uznanych pisarzy cierpi z powodu zaburzeń emocjonalnych i zaburzeń nastroju.
Procent zaburzeń psychopatologicznych w ciągu całego życia pośród dużej grupy osób uznawanych za kreatywne jest mniejszy, niż w przypadkowo wybranej grupie osób o tej same liczebności. Z drugiej strony wśród osób, które w ciągu swojego życia stworzyły bardzo wiele wybitnych dzieł proporcja takich zaburzeń jest znacznie wyższa niż przeciętna. Takich osób jest jednak bardzo mało i w ogólnej statyce osób kreatywnych nie będą miały wielkiego wpływu.
- Jakie czynniki powodują, że działamy nieracjonalnie?
- Uwzględnianie czynników robiących największe wrażenie - np. katastrofy samolotów wywołują strach przed lataniem, wypadki samochodowe dużo mniejszy.
- Uwzględnianie czynników najczęściej spotykanych - np. nakręcanie tematu w TV, np. katastrof lotniczych czy rekinów-ludojadów.
- Błąd dostępności - ocena w oparciu o pierwszą myśl kojarzącą się z daną sytuacją.
- Pierwsze wrażenie, wstępne pobudzenie (“priming”) umysłu, zmienia skojarzenia
- Co to jest “efekt kwaśnych winogron”?
Jest to mechanizm obronny, w wyniku którego obinżamy swoje wartości celów nieosiągalnych, nierealnych. Pomniejszamy znaczenie tego, czego nie udało się nam zdobyć.
Odwrotnością mechanizmu „są słodkie cytryny” - zaczynamy traktować negatywne zjawiska w życiu jako pozytywne, podwyższamy ich wartość.
- Co to jest “efekt aureoli”?
Jeśli dana osoba wywarła na nas ogólnie pierwsze pozytywne wrażenie to już będziemy myśleć o niej jak o osobie złotej. Będziemy przypisywać jej już same dobre cechy, pomijając przy tym te negatywne. Mamy tu do czynienia z błedem na poziomie poznania i tworzenia wrażenia.
Najważniejsze czynniki wpływające na nasze spostrzeżenie:
- wygląd zewnętrzy
- atrakcyjność fizyczna
- inteligencja
- Na czym polega dylemat stabilności i plastyczności koniecznej do nauki.
Dzięki ewolucyjnej korzyści przepowiadania przyszłości wykształciliśmy mechanizm pozytywnego reagowania na hipotetyczne odkrycia. Stąd jedno odkrycie, które być może jest tylko wyjątkiem, zostaje przez nas zbyt szybko uogólnione. Ten sam mechanizm odpowiada za skrzywione spojrzenie na rzeczywistość, wiara w przesądy, mylenie przypadkowych korelacji itd.
- Dlaczego korelacje nie wystarczają do ustalenia związków przyczynowych?
Gdyż nauka opiera się na systematycznych obserwacjach, doszukując się prawdziwych przyczyn, a nie naiwnie uznaje przypadkowe korelacje za związki przyczynowe.
- Podaj 3 przykłady korelacji, które nie świadczą o związkach przyczynowych.
- Dworcowy zegar wybijający godzinę trzynastej jest silnie skorelowany z odjazdem pociągu o tej godzinie jednak nie wpływa on na ruch pociągu.
- Występuje również korelacja pomiędzy sprzedażą lodów a ilością utonięć jednak nie są one ze sobą powiązane jednak na oba te zdarzenia wpływa temperatura lata. Podczas gorącego lata wzrasta sprzedaż lodów oraz ilość osób uczęszczających na kąpieliska.
- Co to jest transhumanizm?
Transhumanizm jest to ruch intelektualny, kulturowy oraz polityczny postulujący możliwość i potrzebę (ale nie konieczność) wykorzystania nauki i techniki, w szczególności neurotechnologii, biotechnologii i nanotechnologii, do przezwyciężenia ludzkich ograniczeń i poprawy jakości życia kondycji ludzkiej. Niektórzy uważają to za kolejny krok w ewolucji człowieka.
Zasady Transhumanizmu:
- Nieograniczona ekspansja: inteligencji, mądrości, sprawności, długości życia, usuwanie psychologicznych, politycznych, kulturalnych i biologicznych ograniczeń aktualizacji potencjału człowieka.
- Autotransformacja: krytyczne myślenie, odpowiedzialność osobistą, szukanie nowych rozwiązań, w tym neurologicznych i biologicznych metod rozwoju
- Dynamiczny optymizm: racjonalny optymizm oparty na działaniu, przeciwstawiający się ślepej wierze i stagnacji pesymistów.
- Inteligentna technologia: nauka i technologia powinna pozwolić na przekroczenie “naturalnych” granic związanych z naszą budową biologiczną, kulturą i środowiskiem, w którym się wychowaliśmy.
- Spontaniczny porządek, zdecentralizowana koordynacja procesów społecznych, docenianie różnorodności, tolerancja, wolność i odpowiedzialność osobista
