24 - Moralność Flashcards
- Co jest naturalną podstawą moralności i jakie eksperymenty o tym świadczą?
Za podstawę moralnego zachowania uznaje się empatię, zdolność do rozumienia stanów umysłów, a także przekonań i odczuć innych ludzi. Świadczyć o tym mogą eksperymenty zajmujące się badaniem neuronów lustrzanych, które odgrywają kluczową rolę w zdolności współodczuwania, empatii.
- Dlaczego “złota reguła” nie jest wystarczająca podstawą moralności?
Złota reguła brzmi: nie czyń drugiemu co tobie nie miłe.
Nie jest ona dobrym rozwiązaniem, ponieważ już w pewien sposób narzuca regułę myślenia. To ja w tym wypadku decyduję, co jest dla mnie miłe bądź nie. A to w przypadku np. osób z zaburzeniami mogłoby się wiązać z czymś złym.
- W jakiej sytuacji zasada maksymalnego dobra może być szkodliwa?
Na przykład: Jeśli maksymalizujemy dobro to czemu nie zabić jednego zdrowego człowieka, skoro przeszczepienie jego organów wewnętrznych pozwoli uratować życie kilku innym osobom? Kłóci się to z zasadą lojalności w stosunku do swojej grupy, rodziny, kraju. Problem polega na znalezieniu odpowiedniego kompromisu pomiędzy egoizmem i altruizmem.
- Dlaczego tradycyjne rozważania na temat dobra i zła nie mają większego sensu?
Tradycyjnie etyka zajmowała się budowaniem teorii uzasadniających decyzje moralne, a więc decyzje, które można oceniać w kategoriach dobra i zła. Rozważania na temat pochodzenia zła prowadzili teolodzy, jednak były one zupełnie oderwane od obserwacji rzeczywistych ludzkich zachowań. Zło i dobro, natura ludzka, moralność, dają się zdefiniować w kontekście społecznym i ewolucyjnym.
- Jakie aspekty moralnych zachowań rozpatruje się w teorii moralnych postaw?
Fundament troski/krzywdy - dzięki niemu pomagamy słabszym i sami możemy na taką pomoc liczyć gdy nasz stan się pogorszy
Fundament sprawiedliwości/oszustwa - zapewnia nam gwarancję wzajemnej współpracy, bez ryzyka bycia wykorzystanym
Fundament lojalności/zdrady - pozwala tworzyć stałe i efektywnie działające grupy
Fundament autorytetu/buntu - dzięki niemu możliwe jest powstanie stabilnych hierarchii
Fundament świętości/upodlenia - zapewnia ochronę przed różnego rodzaju patogenami i zanieczyszczeniami szkodliwymi dla naszego ciała
- Jakie zasady ustalono w badaniach nad dylematami moralnymi?
- Zasada intencjonalności: szkoda jako środek do celu jest moralnie gorsza niż szkoda będąca efektem ubocznym tego celu.
- Zasada działania: szkoda wywołana przez działanie postrzegana jest jako moralnie bardziej naganna niż szkoda wywołana przez zaniechanie.
- Zasada kontaktu: szkoda wywołana przez bezpośredni kontakt fizyczny jest oceniana gorzej niż szkoda wywołana przez pośrednie działanie.
- Jak różni się podejście do moralności w różnych kulturach?
Prawda jest taka, że nie istnieje coś takiego jak uniwersalne normy moralne. Badania różnych społeczeństw pokazują nam jak bardzo różnią się zachowania osób z różnych sfer. Np. w kulturach plemion żyjących na nizinach Ameryki Południowej przez to, że na tych terenach była wysoka śmiertelność mężczyzn to powszechne jest „ojcostwo dzielone”, które oparte jest na przekonaniu, że sperma różnych mężczyzn pozwala dziecku na lepszy rozwój w okresie płodowym.
Podejście do moralności różni się w znaczącym stopniu pomiędzy kulturami. Można zauważyć to w wynikach testów dylematów moralnych gdzie wyłania się tendencja poszczególnych społeczności do odmiennego wartościowania życia różnych typów ludzi oraz zwierząt.
- Dlaczego mamy psychopatów?
Psychopatia może wiązać się z brakiem zdolności do empatii. Osoby psychopatyczne nie mają problemów z teorią umysłu, potrafią udawać emocje i zainteresowanie, jednak nie odczuwają empatii, nie zachowują się więc moralnie. Wyraźne zmiany stwierdzono w aktywności kory oczodołowej i przedniej brzusznej części kory skroniowej.
- Jakie obszary mózgu są zaangażowane w ocenach moralnych?
Mechanizm decyzji moralnych jest wynikiem współpracy licznych obszarów mózgu: rozumowania i emocji. Kluczową rolę pełni tu kora przedczołowa i kora wyspy, która pomaga w integracji sygnałów z różnych zmysłów i analizuje reakcje emocjonalne.
- Kiedy empatia może nie być dobrą postawą?
W przypadku, gdy u człowieka wystąpi nadmierne pobudzenie empatyczne, powodującym u niego zbyt silne współodczuwanie bólu ofiary. Taka osoba zaczyna wtedy również cierpieć, co w efekcie często prowadzi do ucieczki przez utratę empatii i zobojętnienie, czyli popadnięcie ze skrajności w skrajność.
- Na czym polega diadyczna teoria moralności?
To podejście opiera się na relacjach pomiędzy jednostką działającą intencjonalnie, krzywdząc inną jednostkę. Mamy więc dwie strony: intencjonalnie działającą i zdolną do refleksji jednostkę, oraz pokrzywdzony podmiot. Różnice kulturowe w postrzeganiu co nam zagraża są więc znaczne, zależą od społeczeństwa.
- Jakie praktyczne zastosowania ma badanie postaw moralnych?
- Skąd mogę wiedzieć, jak się zachowam w ekstremalnych sytuacjach?
Nie wiemy, jak byśmy się zachowali w ekstremalnych sytuacjach. Tyle o sobie wiemy, ile nas sprawdzono.
- Jakie są korelaty różnych rodzajów miłości.
Korelaty miłości romantycznej można znaleźć w specyficznych aktywacjach różnych obszarów mózgu. Skanowano za pomocą fMRI mózgi osób zakochanych pokazując im zdjęcia przyjaciół i zdjęcia ukochanych osób. Różnice aktywacji w tych dwóch sytuacjach pokazują pobudzenia ośrodków zaangażowanych w analizę i ekspresję emocji. Pomaga w tym wysoki poziom neuroprzekaźników.
- Jakie procesy w mózgu odpowiadają za miłość matczyną a jakie za romantyczną?
Miłość matczyna wiąże się z podwyższoną aktywnością obszarów rozpoznawania twarzy, oraz brakiem aktywności podwzgórza, które jest silnie pobudzone w przypadku miłości romantycznej i aktywności seksualnej.
