2.4 Publieke gezondheid Flashcards
Wat is de primaire, secundaire en overstijgende of afgeleide rol van de arts?
Primair:
- Diagnose
- Behandelplan
- Prognose en preventie
Secundair:
- Regie en wegwijs maken in het zorgstelsel
- Begeleiding en ondersteuning
Overstijgend of afgeleid:
- Beïnvloeding op wet- en regelgeving, beleid, organisatie
- Wetenschap en bestuur
Wat zijn maatschappelijke ontwikkelingen sinds 2020?
- Zelfredzaamheid en participatie
- Onrust op de volgende vlakken -> Economisch, politiek, internationaal, milieu, oorlog
- Demografie -> Vergrijzing, ontgroening, verkleuring
- Technologische ontwikkelingen
Nederland:
- Individualisering en digitalisering
- Lokaal en gebiedsgericht werken
- Verzakelijking welzijnssector -> Vraaggerichte diensten en kosteneffectiviteit
- Van behandelen naar preventie -> IZA/GALA/WOZO
- Pandemie
Wat is de definitie van gezondheid?
Een toestand van compleet welbevinden op fysiek, mentaal en sociaal niveau en niet alleen afwezigheid van ziekte (WHO 1948)
De definitie is aangepast:
Als het vermogen om aan te passen en eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, mentale en fysieke uitdagingen van het leven -> Positieve gezondheid
Wat is de doelgroep van de publieke gezondheidszorg?
- De burgers
- De kwetsbaren:
-> Financieel
-> Fysiek en/of psychisch
-> Verstandelijk
-> Taal
-> Materieel
-> Opleidingsniveau
Wat zijn de kenmerken van de bewoners van Rotterdam in 2023?
670.000 bewoners, 193 nationaliteiten, relatief jonge bevolking, maar:
- Minder gezond dan de rest van Nederland
- 30% volwassenen heeft moeite met rondkomen
- Toenemend aantal daklozen
- Ongeveer 40% eenzaam
- 3.5% ervaart huiselijk geweld
- 14% Westerse en 40% Niet-Westerse migratie achtergrond
- Ongeveer 20% Maakt gebruik van WMO-voorzieningen
Wat is het doel van het gezondheidsbeleid in Public Health?
Gezonde bewoners door:
1) Opsporen en preventie van ziekten of gezondheidsrisico’s
2) Signaleren van ontwikkelingen in gezondheid of determinanten (Onderzoek)
3) Gezondheidsbevordering
4) Gezondheidsbescherming
5) Geneeskundige hulp bij en preventie van rampen (Vooral GGZ)
6) Integraal gezondheidsbeleid
7) Innovatie
8) Kwaliteitsborging (Voldoende SEH’s bijvoorbeeld)
9) Toegang tot de zorg borgen
Wat zijn de kenmerken van de gemeente Rotterdam?
Publieke gezondheid wordt hier via het politieke bestuur van de burgemeester en wethouders georganiseerd en gecontroleerd door de gemeenteraad (Duaal stelter)
Organisatorisch 5 clusters te onderscheiden:
- Maatschappelijke ondersteuning (Verantwoordelijk voor publieke gezondheid)
- Stadsontwikkeling
- Stadsbeheer
- Werk en inkomen
- Dienstverlening
De uitvoering vindt plaats op verschillende afdelingen en door de hele stad
Afhankelijk van de wettelijke verplichtingen, vertaald in verordeningen, werkt de gemeente samen met organisaties van lokaal tot landelijk of internationaal
Wat zijn relevante wetten in het zorgstelsel?
- Wet Publieke Gezondheid (WPG)
- Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO 2015)
- Jeugdwet
- Zorgverzekeringswet (ZvW)
- Wet Langdurige Zorg (WLZ)
Wat zijn randvoorwaarden en doelen van wetten in het sociale domein?
Elke wet in het sociale domein heeft als randvoorwaarden:
- Veilig
- Doeltreffend
- Doelmatig en cliëntgericht zijn
Doel:
- Herstel klinisch
- Functioneel
- Persoonlijk en/of maatschappelijk
Wat is de Wet Publieke Gezondheid?
Gemeenten zijn verplicht:
- Een Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) in stand te houden
- Deskundigen van verschillende aard in dienst te hebben (O.a. arts maatschappij en gezondheid)
Doel is om 1 GGD te hebben per veiligheidsregio
De directeur van de GGD is ook directeur van de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR) en hiermee de enige adviseur over publieke gezondheidsrisico’s binnen de rampenbestrijding
Wat is de GGD Rotterdam Rijnmond?
Een Gemeenschappelijk (WPG) regeling, vallend onder een mandaat voor de gemeente Rotterdam
Voor 13 gemeenten in de regio met meer dan 1.3 miljoen inwoners
Wat zijn wettelijke taken van de Wet Publieke Gezondheid?
- Collectieve en selectieve preventie in brede zin
- Toegang tot zorg bewaken/regie voeren
- Infectieziekte bestrijding
- Medische milieukunde
- Jeugdgezondheidszorg (CJG Rijnmond) -> Geen onderdeel van de GGD
- Ouderenzorg
- Onderzoek
- Gezondheidsbescherming
- Gezondheidsbeleid (O.a. nota PG)
Wat is de Nota Publieke Gezondheid 2024-2028 in Rotterdam?
Gezonder 010 -> Het akkoord dat elke Rotterdammer een stap dichter bij een gezonde leefstijl is
De Nota PG Rotterdam geeft 4 actielijnen met doelstellingen en maatregelen:
- Spoor I: Houding en vaardigheden (Stabiele bestaanszekerheid)
- Spoor II: Gezonde omgeving (Duurzame en stevige sociale basis)
- Spoor III: Wijkpreventieketen
- Spoor IV: Gezonde basis (Voor preventie)
Samenhang met inhoudelijke thema’s:
1) Gezond gewicht, voeding en bewegen (Gezondere fysieke leef- en woonomgeving)
2) Middelen gebruik, roken, alcohol, drugs, roken en gokken
3) Mentale gezondheid en seksuele gezondheid
4) Gezondheidsbescherming (Goede basisvaardigheden en gezonde leefstijl)
5) eHealth
Welke wetten hebben te maken met preventie in het zorgstelsel?
- Wet Publieke Gezondheid (WPG) (Universele preventie)
- Jeugdwet (JW) (Universele preventie)
- Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) (Geïndiceerde preventie en zorg, zorggerelateerde preventie)
- Zorgverzekeringwet (ZvW) (Geïndiceerde preventie en zorg)
- Wet Langdurige Zorg (WLZ) (Zorggerelateerde preventie)
Wat is de WPG?
Wettelijke meldingsplicht
Waarvoor is de wettelijke meldingsplicht in het kader van de WPG?
Wettelijke meldingsplicht voor:
1) Artsen en Laboratoria
- A, B1, B2 en C-ziekten (In totaal 48 infectieziekten) en clusters
2) Voor Artikel 26 instellingen (Kinderdagverblijf, Verpleeghuizen)
- Verschijnselen van infectieziekten (Bij potentieel gevaar)
Meldingen aan GGD waar infectieziekte wordt waargenomen
Hoe zit het met de meldings- en informatieplicht voor artsen na vermoeden en na vaststellen?
Melden bij vermoeden:
- Bij vermoeden (Of vaststelling) van een patiënt met MERS, pokken, polio, SARS of virale hemorragische koorts (3 soorten) dient dit direct gemeld te worden aan de GGD in het werkgebied
Melden na vaststellen:
- Alle overige ziekten (Rest van Groep B1, B2 en C) dient na vaststelling binnen een werkdag gemeld te worden aan de arts infectieziektebestrijding van de GGD in het werkgebied
- Clusters van MRSA infecties zijn alleen meldingsplichtig wanneer de bron buiten het ziekenhuis of verpleeghuis ligt
- Voedselinfecties zijn meldingsplichtig voor zover vastgesteld bij 2 of meer patiënten met een onderlinge relatie wijzend op voedsel als bron
Hoe zit het met het melden van ongewone verheffingen in de praktijk?
Als een arts voor de praktijk een ongewoon aantal gevallen vaststelt van een infectieziekte niet behorend tot groep A, B of C, maar die wel een gevaar kan vormen voor de volksgezondheid dient deze verheffing binnen een werkdag te worden gemeld aan de GGD in het werkgebied
Wat zijn maatregelen die genomen worden na een melding?
1) GGD onderhoudt Surveillance (Bewaking en voorkomen infectieziekten)
- Landelijke database bij RIVM
2) Leidt eventueel tot maatregelen zoals:
- Bron- of contactopsporing, vaccinatie en/of antibioticaprofylaxe, voorlichting, hygiënemaatregelen of beroepsverbod, weren van besmettelijke leerlingen en in uiterste gevallen isolatie of quarantaine
NB: Elke arts heeft signalerende en adviserende rol naar eigen patiënt over preventie
Wat is de Jeugdwet?
Is gericht op het voorkomen van en hulp leveren bij opgroei- en opvoedproblemen en psychische problemen en uitvoering van kinderbescherming en jeugdreclassering
- Regelt de organisatie van de jeugdhulp
- Toegang wordt verkregen via een aanvraag bij de gemeente
- Procedure is in eerste instantie een keukentafelgesprek.
- Indien daarna nodig kan een individuele voorziening, zoals gespecialiseerde jeugdhulp worden toegewezen
NB: Kinderpsychiatrie valt onder Jeugdwet in plaats van ZvW
Hoe zit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) in elkaar?
Regelt dat mensen met een beperking zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen
Gemeenten zorgen voor een passende ondersteuning en/of zorg:
- Voor mensen met een beperking of chronische, psychische of psychosociale problemen die:
-> Onvoldoende in staat zijn om volledig deel te kunnen nemen aan de maatschappij
-> Afgeleid hiervan wordt ook ondersteuning van mantelzorg georganiseerd
- Toegang wordt verkregen via een aanvraag bij de gemeente die een keukentafelgesprek regelt. Indien daarna nodig kan een individuele voorziening toegewezen worden
Hoe zit het met de werkwijze van WMO in Rotterdam?
1) Ondersteuning burger naar eigen kracht
- Vraagverheldering
- Ondersteuningsplan (1 huishouden, 1 plan, 1 regisseur)
- 1e lijn ondersteuning zoals Schulddienstverlening en Jongerenloket
2) Voorbereiden indicaties en besluiten voor toegang producten 2e lijn
3) Meervoudige problematiek wordt doorgezet naar Sociaal Wijkteam (Integrale samenwerking). Expertiseteam is 3e lijn
Digitaal Mijn Loket -> Burger kan zelf aanvraag regelen
Wat zijn de voorzieningen van WMO in de 2e lijn?
- Woonaanpassingen
- Vervoer
- Verplaatsing
- Huishoudelijke hulp -> Overnemen, ondersteunen, zorgvoorbereiding
- Begeleiding -> Ondersteunend en/of activerend
Wat is de Wet Langdurige Zorg (WLZ)?
- Verplichte verzekering
- Wonend in Nederland of loonbelasting betalen
- Doelgroep -> Blijvend de hele dag zorg dichtbij of permanent toezicht nodig hebbend
- Toegang via een indicatie van het CIZ
- Eigen bijdrage verplicht (10% van inkomen)
- Specifieke doelgroepen -> Terminaal zieken, kinderen met ernstige handicap
- Voorzieningen -> Verblijf, persoonlijke verzorging, behandeling, mobiliteit
