23. Psychiatrische stoornissen met algemeen-medische oorzaken Flashcards
Delier/delirium
Acuut ontstaand psychiatrisch toestandsbeeld, waarin een bewustzijnsstoornis in combinatie met aandachtsstoornissen op de voorgrond staan.
- omgeving wordt minder helder waargenomen
- verschijnselen wisselen sterk
- lichamelijke functies kunnen ontregeld raken.
- ontstaan door somatische aandoening of gebruik van bepaalde middelen
- vooral oudere mensen
Behandeling: gericht op bestrijding primaire lichamelijke aandoening.
Verdwijnt na enkele dagen/weken.
Dementie
- vergeetachtigheid
- abstracte denken raakt ontregeld.
- decorumverlies
- apraxie
- agnosie
- persoonlijkheidsverandering
- vooral oudere mensen: progressief verloop
- belangrijkste oorzaken: ziekte van Alzheimer en bloedvatvernauwing in de hersenen (vasculaire dementie)
- ook: hersenschade, hypothyreoïdie, aids, middelengebruik
Dementie vs depressie: objectief aantoonbare cognitieve verval vs overwegend subjectieve klachten.
Dementie vs delier: ontbreken van aandachts- en beustzijnsstoornissen.
Dementie van het Alzheimertype
Progressieve ziekte op basis van uitval van hersencellen, die in de loop van een aantal jaren leidt tot een ernstig verval van de hogere cognitieve functies, daardoor tot een volstrekte hulpeloosheid en uiteindelijk de dood.
- secundaire gedragsstoornissen
- geen oorzaak bekend
- chromosoom 19 en 21
Vasculaire dementie
Stoornissen in de bloedvoorziening van de hersenen die ontstaan door bloedvatvernauwing.
- functieverlies is sprongsgewijs
- verlammingsverschijnselen, afasie, reflexveranderingen, vermindering van het gezichtsvermogen, aantasting van het handelingsvermogen, emotionele ontregelingen en tijdelijke verwardheid.
Dementie als gevolg van andere somatische aandoeningen
- frontotemporale dementie
- ziekte van Pick
- Lewy-body-dementie
- erfelijke ziekte van Huntington
- aids
Dementie als gevolg van middelengebruik
Langdurig excessief alcoholgebruik is de derde belangrijkste oorzaak van dementering.
Behandeling dementie
Is niet echt mogelijk, omdat de oorzaken van dementie nog niet bestreden kunnen worden.
Amnestische stoornis
Dezelfde geheugenstoornissen als dementie, maar het abstracte denken, het oordeelsvermogen en andere hogere cerebrale functies zijn intact.
- confabulaties (geheugenleemten worden gefantaseerde herinneringen)
- oorzaak: lokale beschadiging van diep in de hersenen gelegen structuren, hippocampus. Komt door chronisch tekort aan vitamine B1 of thiamine. (Korsakov)
- behandeling: meestal niet mogelijk
Kakatone stoornis door een somatische aandoening
- bewegingsstoornis
- onbeweeglijkheid
- aannemen van bepaalde ongewone houdingen (stupor)
- mutisme
- negativisme
- zeldzaam: echolalie, echopraxie, automatische gehoorzaamheid.
- stereotypieën
- maniërismen
- grimasseren
- ambitendentie
- benzodiazepinen
Persoonlijkheidsverandering door een somatische ziekte
- plotselinge stemmingswisselingen
- agressieve ontladingen
- ontremd en onaangepast sociaal gedrag
- paranoïde trekken
- vervlakt, apathisch en onverschillig gedrag
- temporale en frontale kwabben
- niet echt te behandelen
