21 Portugal Flashcards
Hoeveel port wordt er in Nederland gedronken? En hoeveel Portugese wijn?
20 miljoen flessen port
1 miljoen flessen wijn
Hoe ziet de bodem van Portugal eruit?
* geologisch zeer oud (tot 245 miljoen jaar)
* Meseta
* leisteen (Douro) + graniet (Vinho Verde en Dao) + vulkanisch (Madeira en Azoren)
Waar komt port vandaan?
Douro
Welke 3 klimaatinvloeden kan je onderscheiden voor Portugal?
Atlantisch, Mediterraan, Continentaal
Welke klimaatkenmerken gelden voor de DOC gebieden bij Lissabon?
* Bucelas - tamelijk koude winters en gematigde temperaturen in de zomer
* Colares - ligging aan zee, harde wind, schermen van riet en bos, eilandwijnen
Wat zijn eilandwijnen in Portugal?
wijnen van Madeira en de Azoren, die niet in klimaatzones ingedeeld kunnen worden.
Noem 9 autochtone witte druivenrassen van Portugal
- Alvarinho: (noordelijke gebieden, Vinho Verde) is een van de belangrijkste witte druivenrassen, kwaliteitswijnen
- Antão vaz: (Alentejo) is een ras dat zeer hittebestendig is, kwaliteitswijnen
- Bical: (in Bairrada), veel zuren, mousserende wijn.
- Encruzado: (belangrijkste druif uit de Dão), hoge kwaliteit. In andere gebieden komen we dit ras nauwelijks tegen.
- Fernao Pires: een van de meest aangeplante witte druivenrassen in Portugal.
- Loureiro: (uitsluitend in het Vinho Verde gebied), jong drinken
- Malvasia fina (=boal): heeft diverse variëteiten, de mooiste kwaliteit komt uit het centrale deel en het noorden. In Madeira kennen we dit ras als boal, de zoete versterkte wijn van het eiland.
- Moscatel: (langs de Middellandse Zee), moscatel de setúbal is de bekendste.
- Síria: (binnenland, Beira en Alentejo)
Noem het belangrijkste blauwe druivenras van Portugal?
Touriga nacional
Rode wijnen met een diepe kleur, fruittonen en intense aroma’s
Hoe wordt port gevinifieerd?
- Pluk
- Wel/niet ontstelen
- Druiven worden in een lagar gedaan. Dit is een vierkante vorm van 0,8 meter hoog en als regel een inhoud van 15 pijpen, ongeveer 7500 liter.
- De eerste fase heet corte do lagar (snijden van de lagar) de druiven worden geperst door de voeten van mannen. Dit duurt ongeveer 2 uur, de schillen geven veel kleur en smaak aan de most. De tweede fase heet pisa livre (vrij treden) hierbij wordt er nog 3 uur door de most gelopen.
- Most laat men een nacht rusten in de lagars. In de ochtend gaat het werk door, afwisselend drie uur treden en 2 uur rust. De rust is belangrijk zodat de gisten de alcoholische fermentatie in gang kunnen zetten. De suikers worden dan omgezet in alcohol. De schilletjes komen aan de oppervlakte en vormen een hoed, de manta.
- De derde fase is aangebroken: trabalhar do lagar (bewerken van de lagar). De schillen worden door de most geroerd om nog meer kleur te onttrekken. De wijnmaker controleert het suikergehalte en bepaald wanneer de wijnalcohol toegevoegd moet worden. Als de most ongeveer 5-7% alcohol heeft wordt de wijn afgetapt naar een vat van 550 liter. Hier wordt de aguardente (wijnalcohol) van 77% toegevoegd, het resultaat is een natuurlijke zoete wijn met de volgende kenmerken:
- geconcentreerde kleur met restsuiker van 80-120 gram per liter
- 19-20% alcohol.
Hoe is het portgebied geclassificeerd?
Portgebied is ingedeeld in zes categorieën.
De eerste of A-classificatie levert de hoogste kwaliteit druiven en de zesde of laagste F-classificatie de minste.
De bepaling van de cat. is ingewikkeld en vindt plaats op basis van een puntensysteem waarbij ligging, opbrengst en snoeiwijze belangrijk zijn.
Jaarlijks wordt door het Casa DO Douro de hoeveelheid oogst vastgesteld die tot port mag worden verwerkt, aan de hand van een puntensysteem. Dit heeft tot gevolg dat een klein deel van de oogst recht heeft op de naam port. Dit deel wordt beneficio genoemd.
Wat is benificio (port)?
Het jaarlijks door het Casa DO Douro vastgestelde percentage oogst, dat mag worden verwerkt tot port (aan de hand van een puntensysteem).
Dit heeft tot gevolg dat een klein deel van de oogst recht heeft op de naam port. Dit deel wordt beneficio genoemd.
Wat kan je vertellen over Vino Verde? En wat over Vinhos Maduros?
Vinho Verde (groene wijn) heeft niets met de kleur te maken, maar alles met de noodzaak om hem jong te drinken.
Tegenovergestelde is de Vinhos Maduros (rijpe wijnen).
Hoe worden wijnstokken in de Alto Douro aangeplant?
De wijngaarden liggen op terrassen, socalcos genaamd, omdat het er zo steil is. Douro heeft een heel ander landschap (ook al ligt het direct naast het Vinho Verde gebied). Het aanplanten van een wijngaard in Alto Douro is een karwei dat moeilijk en kostbaar is door de steile hellingen waarop de stokken verbouwd worden.
Van welke geleidingssystemen maakt men gebruik in Portugal?
Portugal heeft een zeer gevarieerd landschap waardoor wijnbouw op verschillende manieren plaatsvindt.
De Atlantische oceaan heeft grote invloed op het Minho en Vinho Verde gebied (noordwesten aan de grens met Spanje). Het is een nat gebied met veel neerslag. Men maakt hier gebruikt van veel verschillende geleidingssystemen.
- Uveiras = wijnstok in een boom laten groeien.
- Arjões = ijzerdraad aan bomen tot 6 meter daarlangs groeien de wijnstokken.
- Ramadas = Wijnstokken worden als het ware als een boog over ruimtes gespannen, als een soort dak. Onder deze ruimtes vindt vaak nog andere landbouw plaats.
- Bardo = een soort heg van wijnstokken.
- Curzeta = ‘het kruisje’ een geleidingssysteem van aaneengesloten wijnstokken.
Welke stijlen port kan je onderscheiden?
flesgerijpt: Ruby stijl
Intens rode kleur, jonge fruitige wijn. In deze cat. horen gerangschikt naar kwaliteit:
- Ruby
- Ruby Reserva
- Late bottelde vintage (LBV), hoge kwaliteit, mengeling ports uit 1 oogstjaar,
- Vintage (ruby) uitzonderlijke kwaliteit, 1 oogstjaar, 2 jaar op hout gerijpt
De hoogste kwaliteit, vooral vintage en in mindere mate LBV, kunnen worden bewaard, doordat ze zich in de fles goed ontwikkelen.
houtgerijpt (geoxideerd): Tawny stijl
De kleur toont een ontwikkeling van lichtrood tot oranje en doorzichtig. De aroma’s doen denken aan gedroogde vruchten en hout. Rijpere tonen. In deze cat. horen gerangschikt naar kwaliteit:
- Tawny
- Tawny Reserva
- Old Tawny met leeftijdaanduiding (10 - 40)
- Colheita (hoge kwaliteit, 1 oogstjaar, colheita = oogst)
Branco (wit): Witte port
presenteert zich in verschillende stijlen.
Hoe worden de verschillende typen port geëtiketterd? En wat houden die benamingen in?
* Vintage (RUBY) = een wijn van hoge kwaliteit, afkomstig de beste wijngaarden en van 1 oogstjaar. Hij moet tussen het 2e en 3e jaar ongefilterd gebotteld worden. Door veroudering op de fles wordt hij zacht en en elegant. Na enige jaren rijping op de fles krijgt de wijn gebrande aroma’s.
* L.B.V. (RUBY) = een wijn van uitzonderlijke kwaliteit, afkomstig van een oogstjaar. Het gaat om een portwijn die niet als Vintage is erkend, maar die zich op vat uitstekend blijkt te ontwikkelen. Hij moet tussen het 4e en 6e jaar gebotteld worden. Vaak minder vol dan een vintage uit hetzelfde jaar. Binnen deze classificatie is er ook de ‘envelhecido em garrafa’, wijn moet minimaal 3 jaar op de fles gerijpt zijn en wordt er een depot gevormd.
* Crusted (RUBY) = blend van meerdere oogsten, heeft depot
* Colheita (TAWNY) = een wijn van uitzonderlijke kwaliteit, afkomstig van 1 oogstjaar. Hij rijpt op hout en heeft een rijping van minimaal 7 jaar. Lichtbruine kleur met gebrande aroma’s.
* Old Tawny = Dit is een port met leeftijdaanduiding van 10 - 40 jaar oud. Het is een wijn samengesteld uit wijnen van verschillende oogstjaren. Het etiket moet corresponderen met de gemiddelde leeftijd waaruit hij is samengesteld.
* Reserva - Reserva Ruby - Reserva Tawny = Ruby (2 jaar) of Tawny (minimale houtrijping van 7 jaar).
* Single Quinta = druiven van 1 wijngoed
Rosé Port - White Reserve (Branco Reserva) = witte port met een minimale houtrijping van 7 jaar.
Vinificatie van Madeira (2 soorten)
Twee verschillende productiemethodes:
1. Estufa (broeikas)
Hierbij wordt de wijn opgeslagen in rvs en met verwarmingselementen langzaam verwarmd tot 45-50 graden in een periode van 3-5 maanden, op deze manier vindt de veroudering sneller plaats. De “Vinho de estufagem” mag pas 12 mnd na de estufagem op de markt komen maar nooit voor 31 okt van het tweede jaar na de oogst.
2. Canteiro (schraag)
Vaatjes met wijn (casco’s) worden op twee balken boven de vloer geplaatst. De periode van verwarming en afkoeling van de wijn duurt 6 maanden. Dit systeem is een kostbare methode. Risico’s op oxidatie en azijnsteek zijn groter, daarnaast is er meer verdamping. De “Vinho de canteiro” is pas geschikt voor botteling of export 36 maanden na de laatste toevoeging van alcohol.
Welke aanduidingen hebben betrekking op de ouderdom van Madeira?
- Vintage, Garrafeira of Frasqueira moet 20 jaar in hout en 24 maanden op fles ouderen
- Reserva Velha: 5 jaar
- Colheita: 7 jaar
- Muito Velho: 10 jaar
- Seleccionado: 36 maanden
- Solera: De botteling kan pas na 5 jaar in casco’s (wijnvaatjes) plaatsvinden. verhitting via canteiro-methode. zeer exclusief.
Waarom wordt madeira staand gelagerd?
Madeira wordt op fles staande gelagerd vanwege de hoge aciditeit. Het zuurgehalte zou de kurk snel doen beschadigen.
Waar komt madeira vandaan?
Madeira is net als port een versterkte wijn en is afkomstig van het gelijknamige eiland dat ligt in de Atlantische Oceaan. Belangrijkste productiegebieden zijn:
- Campanario
- Porto Do Prago
- Estreito
- Camara do Lobos
Welke 5 soorten madeira (genoemd naar de soort druiven) zijn er?
- Sercial
Noorden, droogste wijn, amberkleurig, sinaasappel.
- Verdelho
Noorden, minder droog dan Sercial, amberkleurig/geelachtig, amandelsmaak
- Terrantez
Eerder geoogst dan de andere druivenrassen, halfdroog of halfzoet
- Boal of Bual
Zuiden, op een na zoetste madeira en veel aroma/smaak
- Malmsey of Malvasia
Zuiden, zoet en heel aromatisch, >60g/l
Portugal: Minho of Vinho Verde
* het meest noordelijk gelegen wijnbouwgebied van Portugal. Het grenst aan Spanje aan de Rias Baixas.
* Provincie Minho is het meest regenachtige gebied van Portugal.
* Belangrijkste DOC’s
DOC Vinho Verde, rood en wit,
DOC Vinho Verde Espumante + DOC Vinho Verde Alvarinho Espumante. (9 mnd lagering verplicht = heel Portugal)
* Witte druivenras = Loureiro / Alvarinho
* Rode wijn is wrang en soms wreed zuur en vooral bestemd voor Brazilië, witte wijn is een frisse lichte wijn, sprankelend en laag in alcohol met 8-10%.
Portugal: Trás-os-Montes
Belangrijkste gebied zijn de wijngaarden ten noorden van de Douro vallei die de druiven leveren voor de Mateus rosé. Hier leven meer ezels dan mensen. Het is een onherbergzaam gebied in het uiterste noordoosten van Portugal. Wijnbouw is niet eenvoudig door het extreme klimaat.
Douro
Bij Douro denkt men gelijk aan port, toch maakt dit maar 40% van de productie uit. Bekend gebied voor witte wijn ligt rond Lamego en Ruega. Er wordt in dit gebied een kleine hoeveelheid Moscatel aangeplant dat recht heeft op DOC Moscatel do Douro. Deze wijn heeft een verplichte lagering van 18 mnd.
Bairrada
bodem
soort wijn
belangrijkste druivenras
bekend om zijn .. wijnen
In Bairrada, waar veel klei, zand en kalk voorkomt, wordt veel rode wijn gemaakt. DOC is zowel voor rood, wit en mousserende wijn. Het gebied ligt ten zuiden van Porto. De rode wijnen zijn vooral krachtig met een diep rode kleur die uitstekend kunnen ouderen.
Het belangrijkste blauwe druivenras in dit gebied is de baga, dit ras geldt als een van de meest tanninerijke ter wereld. Verplichte tijd van flesrijping voor de Bairrada is voor jonge wijn, ofwel clarete, 8 mnd en voor normale DOC Bairrada 12 mnd.
De witte wijnen uit dit gebied zijn ook stevig, daarnaast heeft dit gebied een grote reputatie wat betreft mousserende wijnen.
Dao en Beiras, kwaliteitsindeling
De grote wijngebieden Dao en Beiras liggen in Beira Alta, het hart van Portugal, ten oosten van Bairrada. Bodem bestaat voornamelijk uit graniet, door de ligging tussen het omsloten gebergte is er een ideaal klimaat.
Kwaliteitsindeling:
- Dao novo/Jovem; jonge wijn 6 mnd na de oogst verkrijgbaar
- Dao clarete; wijn die geen houtopvoeding heeft gehad, lagering op rvs.
- Dao Garrafeira; Rood = 36 mnd waarvan 24 + 12 op fles. Wit = 18 mnd waarvan 8 op fles.
- Dao Reserva Rood = 42 mnd op hout en Wit = 12 mnd op hout
- Dao Nobre Rood = 15% touriga en 36 mnd hout. Wit = 15% encruzado en 12 mnd hout
- Dao Nobre Garrafeira Rood = 48 mnd hout waarvan 18 op fles. Wit = 18 mnd hout en 9 op fles
Ribatejo
De kwaliteit van de witte wijnen en met name de wijnen die van de fernão-pires druif zijn het meest interessant.
Lisboa (Voorheen Estremadura)
Hier komen nog steeds makkelijk drinkbare rode en witte wijnen vandaan die in z.g. garrafoes ofwel flessen met een inhoud van 5 liter hun weg vinden naar de restaurants. Aantal gebieden hebben een DOC status.
Bucelas
Dit kleine gebied ligt zo’n 25 km ten noorden van Lissabon. Men produceert hier uitsluitend witte DOC Bucelas die voor tenminste 75% van de arinto druif afkomstig moet zijn.
Mag port van 1 druivenras gemaakt zijn? en DOP Douro?
Neen, voor de productie van port (DOP port) en DOP Douro zijn tientallen druivenrassen toegestaan, waarvan 29 aanbevolen.
DOP Douro mag wel van 1 druivenras gemaakt zijn.
Hoe groot is het percentage van de portproductie ten opzichte van de wijnproductie in de Douro?
40% port - 60% tafelwijn
