18 Italië Flashcards
1
Q
Hoe groot was het wijngaard areaal van Italië in 2015?
A
682.000 ha en dat aandeel slinkt.
2
Q
Waarom is Italië een uniek wijnland?
A
Italië heeft veel gebieden met een bijzonder terroir en er is een enorme diversiteit aan inheemse druivenrassen.
3
Q
Wat zijn de belangrijkste exportmarkten voor Italiaanse wijn?
A
Duitsland,
Groot-Brittannië
en de VS
4
Q
Wat is de Mezzogiorno?
A
Het gebied ten zuiden van de scheidslijn Rome-Ancona, waaronder ook Sicilië en Sardinië.
Van oudsher is dit een arm gebied.
5
Q
Waar is het percentage DOC(G)’s hoger in Italië?
A
In het noorden, komt door klimaat en mentaliteit.
6
Q
Wat zijn belangrijke factoren voor het succes van Italiaanse wijn?
A
- Opleidingsinstituten en universiteiten
- de populariteit van de Italiaanse gastronomie.
7
Q
Hoe is de wijnbouw in Italië ontstaan?
A
Via de Phoeniciërs, Egyptenaren, Grieken en Etrusken.
- De oude Grieken gaven via oude kolonies de eerste aanzet tot wijnbouw in Zuid-Italië en Sicilië.
- De Etrusken verbreiden de wijnbouw naar Midden-Italië en Toscane
- 7e en 6e eeuw voor Chr. Romeinen spelen een cruciale rol in de ontwikkeling van wijn als cultuurproduct (tot ver in Europa)
8
Q
Wat was het centrum van de wijnproductie- en handel in de Romeinse tijd?
Wanneer eindigde dat en waarom?
A
Pompeï
Handel was mogelijk vanaf het moment dat wijnen vervoerd konden worden (amforen eerst, later houten fusten) Uitbarsting van de Vesuvius 79 na Chr.
9
Q
Wat is Oenotria?
A
- Zo werd een groot deel van het zuiden van Italië genoemd door de Grieken en de Romeinen.
- Stok waarlangs wijnranken geleid werden.
10
Q
Welke beroemde wijndynastiën kwamen op in de 14e en 15e eeuw?
A
Antinori, Frescobaldi, Ricasoli, Della Gherardesca en Guicciardini Strozzi.
11
Q
Wat is de beruchte mezzadria?
Wat had het voor invloed op de wijnbouw?
Wanneer is de mezzadria afgeschaft?
A
Grootgrondbezitters eisten een pachtsom die bestond uit de helft van de opbrengst van het land.
Daardoor ontbrak elk initiatief tot kwaliteitsverbetering. En ook de mogelijkheden tot andere regio’s verkennen (andere wijnen leren kennen).
Afgeschaft in 1945
12
Q
Wat is de rinascimento?
Wanneer werd die in gang gezet?
A
De wedergeboorte van de wijn, een wijnrevolutie, (in 20 jaar tijd: 1975-1995) in gang gezet door de toetreding van Italië tot de EU in 1963.
13
Q
Wat is tipicità in de Italiaanse wijnbouw?
A
Kenmerkende, typische eigenschappen waarmee men zich duidelijk kan onderscheiden: authentieke druivenrassen en terroir en techniek: micro-oxidatie, omgekeerde osmose en barriques toepassen als middel en niet als doel.
14
Q
Wie was Giacomo Tachis (1933-2016)?
A
Een Italiaanse oenoloog die baanbrekend werk verrichtte en die als vader van de moderne Italiaanse wijn wordt beschouwd.
15
Q
Wat is het bekendste verbeteringsprogramma in de moderne Italiaanse wijnbouw?
A
Chianti Classico 2000, in 1987 door het Consorzio Chianti Classico geïnitieerd. Het resultaat is een substantiële renovatie van de wijngaarden.
16
Q
Door welke 4 zeeën wordt Italië omringd?
A
Thyrrheense zee, Middellandse zee, Ionische zee en Adriatische zee.
17
Q
Waar liggen de Italiaanse wijngaarden (graden)?
A
Tussen de 47e en 37e graad noorderbreedte.
18
Q
Waardoor is er een groot verschil tussen het westen en het oosten van Italië?
A
De op elkaar aansluitende Alpen en Apennijnen snijden Italië van noord tot zuid middendoor. IJstijden speelden een rol bij de vorming van het landschap en de bodemtypen.
19
Q
Welke bodemtypen zijn dominant in gebieden waar kwaliteitswijn wordt geproduceerd in Italië?
A
- Vulkanische bodems (Sicilië, Campanië, Castelli Romani en Soave)
- Kalk- en mergelrijke bodems (Piemonte, Friuli, Toscane en Salento, Veneto - Valpollicella.
20
Q
Wat betekent het als wijngaarden colli of colline in hun naam hebben?
A
Dat ze op hellingen liggen of in elk geval relatief hoog.
21
Q
Uit welk gesteente bestaan de centrale Alpen?
A
gneis, graniet en leisteen (hard gesteente)
22
Q
Uit welk gesteente bestaan de Dolomieten?
A
magnesiumkalk (zachter gesteente, verstening van koraalriffen met een laag van kalkskeletten van microscopische diertjes) klei en zand.
23
Q
Uit welk gesteente bestaan de zuidelijke Alpen?
A
zacht kalksteen
24
Q
Uit welk gesteente bestaan de Apennijnen?
A
Marmer, zandsteen en kalksteen
25
Uit welk gesteente bestaan de vulkanische gebieden?
basalt, tufsteen
26
Wat zijn de bekendste vulkanen in Italië?
Vulture (Basilicata),
Vesuvius (Campanië),
Stromboli (Thyrrheense zee),
Etna (Sicilië)
27
Is er een cru-systeem in Italië?
Neen, nog steeds niet. Men was lang onverschillig ten aanzien van terroir en specifieke herkomst.
28
Wat zijn MGA's in Italië?
**Menzione Geografica Aggiunitiva** (te onderscheiden wijngaarden) uit Barolo en Barbaresco
29
Wat is de invloed van de Apennijnen op het klimaat in Italië?
Het oostelijk deel is beschut tegen de grillige invloed van de wind uit het westen. Hierdoor verschillen de wijnoogsten in het oosten minder in volume en zuurgehalte dan die uit het westen.
30
Wordt het in Italië van het noorden naar het zuiden alsmaar warmer?
Neen, Umbrië is bijv. iets koeler dan Toscane.
De afstand tot de zee, hoogte en wijngaardexpositie zijn belangrijke factoren voor het klimaat.
31
Welke **5 klimaatzones** (Ratti) kent Italië?
1. het noorden (vini pedemontani)
2. het centrale deel (vini centrali)
3. het westen (vini tirrenici)
4. het oosten (vini adriatici)
5. de eilanden (vini meditteranei)
32
Aan de hand van welke **6 kenmerken** bepaalde Ratti de klimaatzones van Italië?
De specifieke kenmerken van de wijngaarden zijn bepalend:
1. de bodem,
2. de hellingshoek,
3. de watertoevoer voor de wijnstok,
4. de ligging ten opzichte van de zon,
5. de hoogte,
6. de luchtvochtigheid.
33
vini pedemontani = Klimaatzone 1: het noorden
Wijngebieden die omsloten worden door bergketens Alpen en Dolomieten (noorden) en Apennijnen (zuiden).
Povlakte, zachte winters,
**Landklimaat**, **zure bodems**,
de druiven bevatten **meer zuren** dan suikers.
Van west naar oost: Aostadal, Piemonte, Lombardije, Trentino-Alto Adige, Veneto, Friuli-Venezia Giulia
34
vini centrali = Klimaatzone 2: het centrale deel
regio Emilia-Romagna,
invloed Adriatische zee
vruchtbare en minder zure grond
lichtgestructureerde wijnen met een matig alcoholgehalte.
35
vini tirrenici = Klimaatzone 3: het westen
21 graden gemiddeld,
glooiend heuvellandschap langs de Thyrrheense Zee (Middellandse Zee)
Zuidwesthellingen (**met uitzondering van Toscane**)
minder zure bodems die rijk zijn aan organisch materiaal.
Evenwichtige wijnen met rijpingspotentieel
Ligurië, Toscane, Umbrië, Latium, Campanië, Basilicata, Calabrië
36
vini adriatici = Klimaatzone 4: het oosten
overwegend droog en warm.
oostwaarts gerichte hellingen
hoge temperaturen
grond rijk aan organisch materiaal
**milde** wijnen met een **laag** **zuurgehalte** en **hoog** **alcoholgehalte**
Marken Abruzzen Molise Apulië
37
vini meditteranei = Klimaatzone 5: de eilanden
Overvloedige zonnewarmte
druiven **rijk aan suikers** waardoor **hoog alcoholgehalte**,
Rijk aan kleur, fors van structuur en soms lang houdbaar.
Beter: koelere hoger gelegen wijngaarden
**Sicilië** en **Sardinië**
38
Wat zijn de 10 meest aangeplante druivenrassen van Italië?
1. **Sangiovese (B)**
2. Trebbiano (W)
3. **Montepulciano (B)**
4. Catarrato (W)
5. **Merlot (B)**
6. **Barbera (B)**
7. Chardonnay (W)
8. Glera (W)
9. Pinot Grigio (W)
10. **Nero d'Avola (B)**
39
Albana
witte druivenras
niet heel aromatisch
aanwezigheid van tannine in de pitten
geschikt voor drogen
zoete wijn **Albana di Romagna** = eerste Italiaanse DOCG voor witte wijn.
40
Wat was de eerste Italiaanse DOCG voor witte wijn?
**Albana di Romagna** (is een witte wijn)
41
Arneis
witte druivenras
laag rendement,
rijpt vroeg
aroma's subtiel fruitig (tropische vruchten, meloen, peer), accenten van hooi, citrusfruit, anijs, munt, amandel
lage zuurgraad
**Roero en Langhe, Piemonte**
42
Catarratto
witte druivenras
Fruitig karakter met soms florale tonen
zuurgraad laag tot gemiddeld,
soms veel alcohol
**Sicilië**
43
Cortèse
witte druivenras wijdverspreid in de Piemonte
zachte, delicate wijnen met een goed frisheid.
**Gavi DOCG**
44
Erbaluce
witte druivenras Caluso
ten noordoosten van Turijn
fris karakter ook door zuurgraad
rijpt eind september, begin oktober
mousserend, droog tot zoet (Caluso Passito)
45
Falanghina
witte druivenras
Rijpt laat en heeft veel zon nodig
2 variëteiten
hoge zuurgraad, florale aroma's, steenfruit
Campanië en Apulië
46
Fiano
witte druivenras
steenfruit, floraal,
gemiddelde zuurgraad
Campanië, Sicilië, Apulië
vulkanische bodems
47
Garganega
witte druivenras
laatrijpend
citrusfruit, floraal, amandel
droge, mousserende, zoete passito stijl wijnen
**SOAVE**
48
Glera
witte druivenras
rijpt laat,
lichte structuur, frisse zuurgraad
goede basis mousserende wijnen
**PROSECCO**
49
Greco di Tufo
**witte** druivenras
**vulkanische** bodem
**Zuid-Italië**
krachtige wijnen met een kruidig karakter en levendige zuurgraad en prima bewaarpotentieel
50
Greco bianco
witte druivenras
Calabrië
**passito**-stijl
51
Malvasia
witte druivenras wijnen met een diepe gouden kleur belangrijkste verschillende rassen door heel Italië
In Toscane wordt er **Vin Santo** van gemaakt
52
Moscato
witte druivenras Muscat
basis voor **Moscato D'Asti**
53
Passerina
Midden-Italië,
de **Marken**
frisse zuurgraad, aroma's appel, peer, rijpe citrusvruchten en tropisch fruit.
**Offida Passerina DOCG**
Falerio DOC
54
Pecorino
witte druivenras
hoge zuurgraad en hoge suikerwaarden
aroma's van appel, peer, salie, tijm en munt en iets bloemigs
**Abruzzen** en **Marken**
Offida Pecorino DOCG
55
Trebbiano Toscano
witte druivenras (ugni blanc) een van de oudste en meest aangeplante druivenrassen ter wereld.
loopt laat uit en rijpt laat.
nog veel meer soorten trebbiano's, die niets met elkaar te maken hebben
**vooral voor destillatie**
56
Verdicchio
**witte** druivenras
Een van de belangrijkste druivenrassen in Italië.
zanderige kalkbodems
lichtgele wijnen met groene of groenachtige nuances, fris en krokant, stevige zuurgraad, amandelbittertje
**Marken, Lombardije en Veneto**
57
Vermentino
witte druivenras
loopt vroeg uit, gevoelig voor lentevorst, veel zonlicht nodig dus veel aan de kust verbouwd
Ligurie, rond Alba, Toscane, Sicilië,
Sardinië - **Vermentino di Gallura DOCG**
58
Vernaccia
witte druivenras (verschillende) Toscane:
San Gimignano DOCG
59
Aglianico
blauwe druivenras
doet het goed op bodems van **vulkanische** oorsprong
**hoge zuurgraad, stevige tannine, diep van kleur** aroma's van rozen, zure kersen, pruimen, leer, teer, chocolade, verse kruiden en tabak
Campanië, Basilicata, Apulië
**3 DOCG's**:
Taurasi DOCG
Aglianico del Taburno DOCG
Aglianico del Vulture Superiore DOCG
60
Barbera
blauwe druivenras
veel kleur, hoge zuurgraad, laag tanninegehalte, diepe robijnrode kleur en hoge zuurgraad.
aroma's: rode bessen, frambozen, zoethout en donkere kersen
Piemonte
61
Corvina
blauwe druivenras
impressies van kersen, hint van bittere chocolade, amandelbittertje, goede zuren
belangrijkste druif in de **Valpolicella**, (appassimento) **Amarone**, **Recioto**
62
Corvinone
blauwe druivenras
appassimento
63
Wat hebben bijna alle blauwe druivenrassen van Italië gemeen?
Ze zijn bijna allemaal laatrijpend.
Uitzondering daarop is **Dolcetto** (vroegrijpend)
64
Dolcetto
blauwe druivenras
kleine zoete, stevige tanninestructuur, lage zuren, amandelbittertje
Piemonte
**Dolcetto di Ovada Superiore DOCG**
**Dogliani DOCG**
**Dolcetto Diano d'Alba DOCG**
65
Freisa
blauwe druivenras
aromatisch, aardbeien en frambozen, stevige tanninestructuur, hoge zuren
stille en mousserende wijnen
Piemonte
66
Lambrusco
blauwe druivenras
Emilia\_Romagna
67
Montepulciano
blauwe druivenras
verschillende variëteiten
Emilia-Romagna
68
Nebbiolo
blauwe druivenras
3 hoofdsoorten: lampia, michet en bolla
hoge zuurgraad, stevige tannines, relatief lichte kleur gedroogde bloemen, aardse en animale aroma's, leer, teer, truffel en specerijen
Piemonte, mist
**Barolo** en **Barbaresco**
69
Negroamaro
blauwe druivenras
diepe kleur, aroma's van zwarte bessen, pruimen, vijgen, drop en bittere kersen.
**Apulië/Puglia**
DOC's Brindisi, Copertino, Salice Salentino, Squinzano
70
Nero d'Avola
belangrijkste blauwe druivenras van **Sicilië**
geconcentreerd, tanninerijk, diep van kleur, goed rijpend kaneel, pruimen en chocolade
71
Primitivo
blauwe druivenras
veel alcohol, zachte tannine, jammy en lage zuren
Apulië
DOC Primitivo die Manduria
72
Rondinella
blauwe druivenras
paarszwarte kleur van de druiven rustiek, stevige tannines
geeft **Recioto** en **Amarone** kenmerkende kersenaroma!
73
Sangiovese
**belangrijkste** blauwe druivenras van Italië
**historische** **druif** (Etrusken)
transparante kleur, aroma's zwarte kersen, bramen, pruimen, gronderige smaken, florale tonen van viooltjes en rozen
Toscane, Umbrië, Abruzzen, Emilia-Romagna en Marken
**Chianti Classico DOCG**
74
Vernaccia Nera
blauwe druivenras
Garnacha/grenache
Marken, Toscane
**DOCG Vernaccia di Serrapetrona**: mousserende rode wijn
75
Hoeveel liter wijn produceert Italië per jaar?
45 tot 50 miljoen liter
76
Hoe groot is het aandeel van de wijnproductie uit Noord-Italië?
een derde
77
Welke regio heeft de grootste wijnproductie in Italië? Hoe komt dat?
Veneto en dat komt door de populariteit van Prosecco.
78
Welke regio's nemen het merendeel van de tafelwijnproductie voor hun rekening in Italië?
Emilia-Romagna, Apulië/Puglia en Sicilië
79
Waarom zijn er veel handelshuizen, négociants en coöperaties actief in Italië?
versnippering van het wijngaardbezit, gemiddelde wijngaard is nog geen 2 ha.
80
Wat is polycultuur in een wijngaard?
graan en aardappelen verbouwen tussen de wijnstokken
81
Wat zijn de twee methoden voor het opbinden van druivenstokken?
1. hoog opbinden,
of moderner:
2. kwaliteitsgericht scheutsnoeien (?)
82
Wat is **arbarello** in de wijngaard?
wijnstok is struik of boompje (**gobelet**, bush vine)
83
Wat is de pergola-methode in de wijngaard? Waarom zou je deze methode toepassen?
prieelbouw met als doel om door middel van een dicht bladerdek overmatige hitte te voorkomen.
Voordelen: andere gewassen eronder.
Hoge opbrengsten.
Beschermt tegen hagel.
Nadelen: vraagt veel onderhoud.
Komt rijping niet ten goede
84
Wat zijn de 4 belangrijkste moderne snoeiwijzen?
1. Cordone speronato/cordon spur = volwassen tak in horizontale richting, scheuten in verticale richting (meest toegepast)
2. Lyre = takken in U of V vorm
3. Tendone = hoog opbinden, Zuid-Italië
4. Guyot/spalliera = verticale stam, uitlopers horizontaal
85
Wat is **alberata aversana** in de wijngaard?
Etruskische traditie: **druivenranken geleiden langs een hoge boom** (niet best voor de kwaliteit van de druiven, moeilijke rijping).
86
Welke vinificatietechnieken worden nu veel toegepast in Italië?
gisting met temperatuurbeheersing, RVS tanks, waardoor witte wijnen frisser en fruitiger zijn.
eikenhout uit Slavonië (en andere houtsoorten, zoals kastanjehout voor Taurasi)
87
op welke houtsoort wordt Taurasi vaak gerijpt?
kastanjehout
88
Wat is **ramato pinot grigio**?
pinot grigio's die deels op de schil en deels op de gisten gerijpt hebben en daarom de kleur van rosé hebben.
89
Wat is appassimento?
Het indrogen van druiven ten behoeve van de productie van zoete wijn
90
Wat is passito?
De naam van een krachtige wijn die geheel of gedeeltelijk is verkregen uit ingedroogde druiven. Alcoholpercentage vaak rond de 15% en minimaal 2% aan onvergiste suikers.
Bijv Amarone = een droge passito wijn
91
Wat is een recioto?
Recioto is een **zoete** passitowijn. wit of rood, vrij sterk
Recioto di Valpolicella, Recioto die Soave, Recioto di Gambellara
92
Van welke streek is het gebruik van ingedroogde druiven een specialiteit?
Van Veneto
93
Welke druiven zijn geschikt voor passito-wijnen?
Druiven met een wat dikkere schil: corvina, garganega
94
Hoe lang duurt het indrogen van druiven voor een Amarone?
100 dagen
95
Hoe lang duurt het indrogen van druiven voor een Recioto?
4 tot 6 maanden
96
Wat is belangrijk voor een goede droging van druiven voor passito-wijnen en waarom?
Een lage luchtvochtigheidsgraad en een goede luchtcirculatie ivm rot.
97
Hoeveel gewicht verliest een druif gedurende het drogingsproces van de passito?
25-40%
98
Wat gebeurt er tijdens het drogingsproces van de passito?
Het aandeel appelzuur daalt, het percentage wijnsteenzuur stijgt en de pH-waarde ook. De esters van de azijnzuur nemen toe en de hogere alcoholen ook.
99
Waarom duurt de gisting van Barolo vrij lang?
Hoe lang?
Door de concentratie van de most,
klassieke Barolo: traditionele vinificatie met **inweking van de schillen van 1 tot 2 maanden** en een rijping van 4-8 jaar op grote vaten van Slavonisch hout.
moderne Barolo: **20 tot 30 dagen** inweking van de schillen, 2 jaar houtrijping
Barolo: **38 maanden** rijping, waarvan **18** maanden op hout
Barolo Riserva DOCG: **62 maanden** rijping, waarvan **18** maanden op hout
min 13% natuurlijke alcohol
100
Hoeveel restsuiker is officieel toegestaan bij Amarone?
8g/l
101
Wat is een Ripasso?
Het proces waarbij Valpolicella een tweede vergisting ondergaat met de pulp van Amarone. Daardoor worden tannines aan de schil onttrokken, waardoor de wijn wat zwaarder en voller wordt.
102
Wat is een Vin Santo?
Vin Santo is een passitowijn (lichtzoet) die ook nog een oxidatieve rijping (tot soms wel 10 jaar) krijgt op houten vaten (caratelli) die niet helemaal afgevuld worden.
## Footnote
**Toscane**
103
Wat is Vino Santo?
Wordt in **Trentino** geproduceerd,
**zoet** en niet geoxideerd,
**nosiola**druif.
104
Wat is Lambrusco?
- een druivenras, maar ook
- de bekendste wijn uit Emilio-Romagna
- **wit** **tot rood**, mousserend (frizzante en spumante),
- gemaakt volgens de **charmatmethode**.
- Past goed bij vette gerechten door **tannine**, **levendige** **zuren** en **bittertje**.
- jong drinken
105
Wat is Prosecco?
- mousserende wijn uit Veneto
- **glera** druif, aangevuld met verdiso, bianchetta, bianchetta trevigna, perera
- **charmatmethode** (korte tweede gisting op tank)/**metodo Martinotti**
- karakter en kwaliteit zijn afhankelijk van herkomst druiven
- verschillende typen:
1. DOCG - spumante: 3 - 6 bar druk
2. DOC - fizzante: 1- 3 bar druk
**Prosecco Conegliano Valdobbiadene DOCG**
106
Wat is grappa?
Een krachtig destillaat van de druivenpulp (marc) die overblijft na het persen.
107
Wat is een Super Tuscan?
Een wijn van uitzonderlijk hoog niveau met een zeer lage kwaliteitsstatus (want geproduceerd buiten de DOC(G) regels). Men wilde niet langer gevangene zijn van die DOC-regels.
afwijkend: introductie van nieuwe internationale rassen, sangiovese ook als monocépage
108
Wat is de vroegste wijnwet van Italië?
1716 Lega del Chianti: gaf de grenzen van het Chiantidistrict aan.
109
Is het gebruik van witte druivenrassen toegestaan in Chianti Classico?
Vroeger wel, maar sinds 2006 niet meer.
110
Wat is Wet 930 uit 1963?
De basis voor Denominazione di Origine Controllata Denominazione di Origine Controllata e Garantita.
111
Wat is wet 164 uit 1992 (Wet van Goria)?
Naast de geografische naam wordt ook toegestaan dat op het etiket **subzone, microzone, gemeente, geografisch gebied, specifieke wijngaard** of **bijzonder wijngoed** wordt toegevoegd.
regels met betrekking tot de **maximaal toegestane opbrengst per hectare**
112
Hoe is de kwaliteitspiramide in Italië samengesteld?
Zoals in Europa:
- Vino (generieke tafelwijn)
- Cépagewijn (oogstjaar, druivenras)
- IGT/IGP Indicazione Geografica Protetta (specifieke beschermde geografische herkomstaanduiding)
- DOP Denominazione di Origine Controllata (DOC)
DOC (wijnen met een gecontroleerde herkomstaanduiding)
DOCG (hoogste kwaliteitsniveau)
113
DOC en DOCG
beperken zich meestal tot 1 type wijn,
wit rood, rosé mousserend en/of zoet.
discutabele bepaling: organoleptische analyse
114
Cru
Bepaalde wijngaarden in Barolo en Barbaresco hebben cru-status.
115
Classico
De wijn is afkomstig uit het oorspronkelijke, klassieke district. Hogere eisen, betere kwaliteit.
116
Superiore
Wijnen met een hoger percentage alcohol 0,5 - 1%
117
Riserva
Wijnen die een langere rijping hebben ondergaan dan de reguliere wijnen binnen de apellatie. 2- 4 jaar
118
Piemonte
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
zelfde breedtegraad als Bordeaux en noordelijke Rhône, maar veel koudere winters.
klimaat: mild continentaal
druiven: barbera, nebbiolo, dolcetta, freisa, moscato
Asti DOCG: uitsluitend gericht op moscato bianco (Moscato d'Asti), droge versies: tweede gisting op fles, zoete versies: metodo Martinotti (=tankmethode=charmatmethode)
Barbera d'Asti DOCG: barbera
Barbaresco DOCG: nebbiolo, minimaal 26 maanden rijpen (Riserva 50 maanden) waarvan 9 maanden op hout. tannineuze, vaak erg droge wijnen
Barolo DOCG : nebbiolo, 38 maanden rijping, waarvan minimaal 18 maanden op hout (slavonisch eiken) licht van kleur, kersen, rode bessen, pruimen, teer, leer, drop, rozen entruffel
119
Wat is Vermout?
Rode of witte wijn die met alcohol wordt versterkt en op smaak gebracht met kruiden. Kan zowel (half)droog als zoet zijn.
120
In welke DOCG is Dolcetto de meest prestigieuze wijn?
DOCG Dogliani
121
Lombardije
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
Milaan als centrum (Povlakte)
continentaal klimaat en relatief koel
Vooral belangrijk voor mousserende wijnen metodo classico
DOCG Franciacorta: warmer dan champagne en daardoor rijkere en minder frisse mousserende wijnen
DOCG Oltrepò Pavese
122
Wat betekenen in Franciacortawijnen de termen: Spumante
Rose/Rosato
Satèn
Millesimato
Riserva?
Spumante: minimaal 50% chardonnay en/of pinot nero
Rose/Rosato: minimaal 35% pinot nero
Satèn: blanc de blancs
Millesimato: wijn van 1 oogstjaar (min 85%)
Riserva: Wijnen die een langere rijping hebben ondergaan dan de reguliere wijnen binnen de apellatie. 2- 4 jaar
123
Trentino-Alto Adige
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
**coöperaties**
Alto Adige: **submediterraan** (zeer koude winters, warme zomers)
chardonnay, pinot bianco, schiava, sylvaner, müller-thurgau, (gewürz)traminer kerner, lagrein, teroldego, pinot nero, merlot,
Trentino: mediterraan, iets minder koude winters.
Pinot Grigio
Trentino en Alto Adige **beide geen DOCG's**, maar wel 80% DOC's
124
Welke wijn is de trots van Alto-Adige
Traminer uit Tramin, maar klimaatopwarming vormt een probleem (alcoholpercentages) -\> hogere wijngaarden.
125
Wat is het meest karakteristieke druivenras van Trentino?
Marzemino - stamt af van Teroldego, alle soorten wijnen, van licht en stil naar mousserend en passito.
126
Veneto
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
Een van de meest productieve wijnregio's van Italië
mild mediterraan
**75% wit** Prosecco
garganega, glera, trebbiano die Soave, pinot bianco, pinot grigio corvina, corvinone, rondinella, molinara en merlot
**Amarone della Valpolicella DOCG**
**Prosecco Conegliano Valdobbiadene DOCG**
**Recioto della Valpolicella DOCG**
**Soave Superiore DOCG**
127
Friuli-Venezia Giulia
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
meest regenachtige regio van Italië, loopt over in Slavonië,
75% wit
goede zuren, complexe aroma's zandsteen, kalkrijke mergel
128
Wat is **friulano**?
Een wit druivenras dat als autochtoon wordt beschouwd in Friuli-Venezia Giulia
129
Emilia-Romagna
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
Een van de meest productieve wijnregio's van Italië.
100 verschillende druivenrassen:
**Lambrusco** Colli Bolognese Pignoletto DOCG Romagna Albana DOCG
130
Wat is er bijzonder aan San Marino?
Het is een republiek op een bergtop tussen Emilia-Romagna waar vooral **witte** wijn wordt gemaakt:
**Roncale** (op basis van ribolla) en **Biancale**
131
Ligurië
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
klein gebied,
**mediterraan**
70% wit
**alleen maar DOC**'s
132
Toscane
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
43 en 44 breedtegraad
75% rood
**Sangiovese**, canaiolo, colorino en/of malvasia nera
**Trebbiano** **Toscana**, malvasia blanca, vermentino en **vernaccia**.
tientallen DOCG's en DOC's:
Chianti Classico DOCG
Brunello die Montalcine DOCG
Vernaccia di San Gimignano DOCG (strak fris ziltig)
Vino Nobile de Montepulciano DOCG
Bolgheri (Sassicaia) DOC
Vin Santo del Chianti Classico DOC
133
Wat zijn **galestro** en **alberese** (Toscane)?
bodemsoorten
galestro = een mergelachtige kleibodem met leisteen = vanwege goede drainering heel geschikt voor Sangiovese
alberese = een compacte niet-gelaagde kalksteensoort met mergel
134
Wat is het verschil tussen Chianti Classico DOCG en Chianti DOCG?
strengere regels voor Chianti Classico
**80%** Sangiovese (70%) en sinds 2006 **GEEN** witte druivenrassen toegestaan.
Druiven zijn **rijper** (11,5% minimale natuurlijke alcoholpercentage - 10,5%)
135
Wat is de top van de piramide Chianti Classico?
Chianti Classico **Gran Selezione**
Chianti Classico **Riserva**
Chianti **Classico**
136
Vino Nobile de Montepulciano DOCG
**Toscane**
prugnolo (sangiovese) als basis.
het is een soort Chianti
137
Wat is een van de meest prestigieuze wijnen van Italië?
**Bolgheri DOC** en **Bolgheri Sassicaia DOC**, Toscane, ook internationale druivensoorten, zoals **cabernet sauvignon**
138
Van welke druif wordt **Bolgheri Sassicaia DOC** gemaakt?
Cabernet Sauvignon
139
Umbrië
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
Het groene hart van Italië
**mediterraan** of **gematigd continentaal** (zonovergoten zomers, matig koude en natte winters)
trebbiano toscano, grechetto, sangiovese, **sagrantino**
**Montefalco Sagrantino DOCG** (100% sagrantino)
140
Wat is een van de weinige gebieden in Italië waar botrytis structureel optreedt?
Orvieto, Umbrië
141
Latium
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
rond Rome
**mediterraan** zeeklimaat
grote coöperaties
**Frascati** = wit van malvasia en 30% andere witte druiven
142
Campanië
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
Napels, **Vesuvius**
zomers heet en droog, nachten koel
**aglianico** en piedirosso
**Aglianico del Taburno DOCG**
**Greco di Tufo DOCG**
**Taurasi DOCG**
143
Hoe wordt Taurasi DOCG ook wel genoemd?
Barolo van het zuiden, 85% aglianico
144
Wat is Lacryma Christi?
een toeristenwijn van de Vesuvius
145
Basilicata
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
Apennijnen
continentaal klimaat
**aglianico**
146
Calabrië
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
Calabrië: zuidpunt van de laars
vooral rood
ruig gebied
147
Marken
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
heuvelachtig, Ancona, warm
**verdicchio**, sangiovese, **montepulciano**
**Castelli di Jesi Verdicchio Riserva DOCG**
**(Rosso) Conero DOCG**, montepulciano 85% + sangiovese
**Rosso Piceno DOC** montepulciano + sangiovese
**Vernaccia di Serrapetrona DOCG** mousserend rood van vernaccia nera
148
Abruzzen
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
Abruzzen: tweederde rood
landklimaat bergachtig
**montepulciano** en **trebbiano abuzzese**
**Colline Terramane Montepulciano d'Abruzzo DOCG** 90% montepulciano, 10% sangiovese
149
Molise
Molise is een piepkleine wijnregio aan de Adriatische kust.
150
Apulië/Puglia
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
Apulië: de hak van de laars
zeer productieve wijnregio
uitbundige zonneschijn
fiano, greco, **negroamaro**, **primitivo**, sangiovese, trebbiano
Salice Salentino DOC
**Primitivo di Manduria DOCG** tot 18g/l restzoet!
**Castel del Monte Bombino Nero DOCG** rosato van bombino nero met restzoet tot 10g/l
**Castel del Monte Nero di Troia Riserva DOCG**
**Castel del Monte Rosso Riserva DOCG**
151
Sardinië
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
Sardinië: ruig, natuurkurk,
allerlei winden: maestrale, sirocco
tientallen inheemse druiven
**cannonnau** (grenache) en **vermentino**
152
Sicilië
klimaat, druiven, belangrijke DOC(G)'s
Sicilië is de belangrijkste wijnregio na Veneto
warm en droog klimaat
Marsala
**grillo, catarratto, nero d'Avola**
153
Wat is Marsala?
Sicilië: versterkte wijn (likeurwijn) van mistela (most van ingedroogde druiven), waaraan wijnalcohol wordt toegevoegd.
zowel droog en oxidatief
typen: ambra
oro
rubino
fine
superiore
superiore reserva
vergine
vegine
stravecchio secco
semisecco dolce
154
DOCG-wetgeving en surplus in goede wijnjaren?
Producenten moeten van tevoren opgeven hoeveel DOCG-wijn gedeclareerd zal worden. Als er een surplus is in goede jaren, dan mag dit surplus niet onder de desbetreffende DOCG verkocht worden. Het surplus moet gedeclasseerd worden naar bijv een DOC.
155
Wat is de governo-techniek?
Een oude techniek om de gisting van wijn te voltooien **door uitgegiste most over ingedroogde druiven te gieten**. Het is eigenlijk een vorm van chaptalisatie, voorheen gebruikt in Toscane (governo all'uso toscane), gebruikt om de wijnen toegankelijker te maken. Tegenwoordig niet langer toegestaan voor geclassificeerde wijnen.
