12_Klam og lekandi Flashcards
hvað heitir klam bakterían?
chlamydia trachomatis
hvaða serotypu flokkar eru af chlam? (3)
1) D-K
2) A,B,Ba,C
3) L1,L2,L3
hverju valda D-K serotypurnar af klam? (5)
1) leghálsbólgu
2) eggjaleiðarabólgu
3) þvagrásarbólgu hjá kvk
4) augnhvarmabólgu hjá smábörnum og fullorðnum
5) lungnabólgu hjá smábörnum
hverju valda
A,B,Ba,C serotypurnar af klam?
Trachoma (augnsjúkdómur)
hverju valda L1,L2,L3 serotypurnar af klam?
Lymphogranuloma Venereum
meðgöngutími klamydíu?
1-3 vikur
hvernig getur klam borist til lífhimnu (peritoneum)?
gegnum eggjaleiðara
hvað sýkir klam hjá konum (2) og hvað getur hún sýkt (3)
1) legháls
2) þvagrás
getur sýkt:
3) legslímhúð
4) eggjaleiðara
5) lífhimnu
hver eru klam einkenni hjá konum með klam? (5)
1) útferð
2) sviði/kláði í þvagrás
3) tíð þvaglát
4) kviðverkir
5) óreglulegar blæðingar
hve stór hluti kvenna eru einkennalausar af klam?
70-80%
hvað er PID?
eggjaleiðarabólga (pelvic inflammatory disease)
hvað er fitz-hugh-curtis syndrome?
sjaldgæfur fylgikvilli PID sem veldur hepatit
hvað sýkir klam hjá körlum og hvað getur hún sýkt? (2)
1) sýkir slímhúð þvagrásar
2) getur sýkt eistnalyppur
hvernig er sambandið milli klamydíu og krónískrar prostatitis?
ekki vel þekkt
einkenni hjá körlum með klam? (4)
1) útferð (grá,glær,hvít,gul)
2) sviði/erting/kláði í þvagrás
3) verkur í eista
4) proctitis (endaþarmur) og proctocolitis hjá HS (?)
hlutfall karla sem er einkennalaus með klam?
helmingur amk
aðrar orsakir þvagrásarbólgu en klamydía? (3)
1) ureaplasma urealyticum
2) mycoplasma genitalium
3) trichomonas
hvað er tubal factor infertility (TFI)?
Ófrjósemi vegna sjúkd, hindrunar, örmyndunar ofl í eggjaleiðurum
hver er ein helsta orsök TFI?
klamydía
eykur klamydía líkur á utanlegsfóstri?
já
hvernig tengist klamydía og frjósemi karla?
getur haft áhrif á hreyfanleika sæðisfruma á meðan sýking er í gangi, (mjög ólíklega eftir meðhöndlun)
hverjir fá reiters syndrome vegna klamydíu?
HLA-B27 pósitifir sjúklingar
hvað geta börn fengið sem smitast af klamydíu við fæðingu? (2)
1) lungnabólgu
2) hvarmabólgu
smokkur ver ekki fyrir hverju? (4)
1) HPV
2) flatlús
3) kláðamaur
4) molluscum contagiosum
hversu langt þarf að líða frá síðustu þvaglátum hjá körlum fyrir klam þvagsýni?
1 klst
meðferð við klamydíu? (2)
1) azithromycin 1g
2) doxycycline 100 mg x2 í 1 viku
hverjir fá azythromycin við klam? (2)
1) gravidar konur á 2. og 3. trimest
2) barn á brjósti
hverjir fá amoxicillin 500mg 3x á dag í viku við klam?
gravidar konur á 1. trimest
getur klam valdið einkennum eftir nokkur ár án einkenna?
já
getur klam læknast af sjálfu sér? hve lengi?
já í sumum tilfellum, tekur yfir ár
getur lekandi smitast um endaþarm og munnmök?
já
hvað heitir lekanda bakterían?
neisseria gonorrhoea
hvaða hluta húðar sýkir lekandi?
columnar og transitional epithel
hversu margar lekanda sýkingar 2019 á ísl?
111
hverju veldur lekandi hjá konum? (6 itis)
1) cervicitis
2) urethritis
3) endometritis
4) salpingitis (eggjaleið)
5) bartholinitis
6) pharyngitis (hálsbólga)
hverju veldur lekandi hjá körlum? (2 itis)
1) urethritis
2) epidimitis
er lekandi oft einkennalaus hjá körlum?
nei sjaldan
er lekandi oft einkennalaus hjá konum?
já hjá helmingi kvenna
meðgöngutími lekanda?
2-9 dagar
líkur á smiti lekanda við samfarir?
70%
einkenni kvenna af lekanda? (4)
1) graftarkennd útferð frá cervix
2) sviði við þvaglát
3) kviðverkir
4) blæðingaróregla
einkenni karla af lekanda? (3)
1) graftarkennd útferð
2) sviði við þvaglát
3) bjúgur og roði í urethral meatus (þvagrásarop)
hvernig er klamydía og lekandi greind hjá konum?
PCR út frá stroki frá leggöngum (geta tekið sjálfar)
hvað á að gera ef jákvætt PCR fyrir lekanda og af hverju? kk og kvk?
kk: ræktun frá þvagrás
kvk: ræktun frá leghálsi
til að staðfesta greiningu og fá næmi bakteríu
er ónæmi vandamál í lekanda?
já (algegnt fyrir penicillini, tetracyclin og ciprofloxacini
kjörmeðferð við lekanda?
1) ceftriaxone 500 mg í vöðva + azithromycin 2g po (1 skammtur bæði)
hvað má gefa við lekanda ef ofnæmi? (3)
1) ciprofloxacin
2) azithromycin
3) gentamycin+azithromycin
afleiðingar (fylgikvillar) lekanda? (7)
1) ófrjósemi og utanlegsfóstur vegna salpingitis
2) abscessar í bartholins kirtlum
3) epidimitis hjá körlum
4) urethral strictura
5) arthritis-dermatisi syndrome (liðverkir og pustulur distalt á útlimum)
6) endocarditis
7) meningitis
hverju veldur mycoplasma genitalium?
bráðri þvagrásarbólgu
