12_Klam og lekandi

Question 1

hvað heitir klam bakterían?

Answer 1

chlamydia trachomatis

Question 2

hvaða serotypu flokkar eru af chlam? (3)

Answer 2

1) D-K
2) A,B,Ba,C
3) L1,L2,L3

Question 3

hverju valda D-K serotypurnar af klam? (5)

Answer 3

1) leghálsbólgu
2) eggjaleiðarabólgu
3) þvagrásarbólgu hjá kvk
4) augnhvarmabólgu hjá smábörnum og fullorðnum
5) lungnabólgu hjá smábörnum

Question 4

hverju valda

A,B,Ba,C serotypurnar af klam?

Answer 4

Trachoma (augnsjúkdómur)

Question 5

hverju valda L1,L2,L3 serotypurnar af klam?

Answer 5

Lymphogranuloma Venereum

Question 6

meðgöngutími klamydíu?

Answer 6

1-3 vikur

Question 7

hvernig getur klam borist til lífhimnu (peritoneum)?

Answer 7

gegnum eggjaleiðara

Question 8

hvað sýkir klam hjá konum (2) og hvað getur hún sýkt (3)

Answer 8

1) legháls
2) þvagrás
getur sýkt:
3) legslímhúð
4) eggjaleiðara
5) lífhimnu

Question 9

hver eru klam einkenni hjá konum með klam? (5)

Answer 9

1) útferð
2) sviði/kláði í þvagrás
3) tíð þvaglát
4) kviðverkir
5) óreglulegar blæðingar

Question 10

hve stór hluti kvenna eru einkennalausar af klam?

Answer 10

70-80%

Question 11

hvað er PID?

Answer 11

eggjaleiðarabólga (pelvic inflammatory disease)

Question 12

hvað er fitz-hugh-curtis syndrome?

Answer 12

sjaldgæfur fylgikvilli PID sem veldur hepatit

Question 13

hvað sýkir klam hjá körlum og hvað getur hún sýkt? (2)

Answer 13

1) sýkir slímhúð þvagrásar

2) getur sýkt eistnalyppur

Question 14

hvernig er sambandið milli klamydíu og krónískrar prostatitis?

Answer 14

ekki vel þekkt

Question 15

einkenni hjá körlum með klam? (4)

Answer 15

1) útferð (grá,glær,hvít,gul)
2) sviði/erting/kláði í þvagrás
3) verkur í eista
4) proctitis (endaþarmur) og proctocolitis hjá HS (?)

Question 16

hlutfall karla sem er einkennalaus með klam?

Answer 16

helmingur amk

Question 17

aðrar orsakir þvagrásarbólgu en klamydía? (3)

Answer 17

1) ureaplasma urealyticum
2) mycoplasma genitalium
3) trichomonas

Question 18

hvað er tubal factor infertility (TFI)?

Answer 18

Ófrjósemi vegna sjúkd, hindrunar, örmyndunar ofl í eggjaleiðurum

Question 19

hver er ein helsta orsök TFI?

Answer 19

klamydía

Question 20

eykur klamydía líkur á utanlegsfóstri?

Answer 20

já

Question 21

hvernig tengist klamydía og frjósemi karla?

Answer 21

getur haft áhrif á hreyfanleika sæðisfruma á meðan sýking er í gangi, (mjög ólíklega eftir meðhöndlun)

Question 22

hverjir fá reiters syndrome vegna klamydíu?

Answer 22

HLA-B27 pósitifir sjúklingar

Question 23

hvað geta börn fengið sem smitast af klamydíu við fæðingu? (2)

Answer 23

1) lungnabólgu

2) hvarmabólgu

Question 24

smokkur ver ekki fyrir hverju? (4)

Answer 24

1) HPV
2) flatlús
3) kláðamaur
4) molluscum contagiosum

Question 25

hversu langt þarf að líða frá síðustu þvaglátum hjá körlum fyrir klam þvagsýni?

Answer 25

1 klst

Question 26

meðferð við klamydíu? (2)

Answer 26

1) azithromycin 1g

2) doxycycline 100 mg x2 í 1 viku

Question 27

hverjir fá azythromycin við klam? (2)

Answer 27

1) gravidar konur á 2. og 3. trimest

2) barn á brjósti

Question 28

hverjir fá amoxicillin 500mg 3x á dag í viku við klam?

Answer 28

gravidar konur á 1. trimest

Question 29

getur klam valdið einkennum eftir nokkur ár án einkenna?

Answer 29

já

Question 30

getur klam læknast af sjálfu sér? hve lengi?

Answer 30

já í sumum tilfellum, tekur yfir ár

Question 31

getur lekandi smitast um endaþarm og munnmök?

Answer 31

já

Question 32

hvað heitir lekanda bakterían?

Answer 32

neisseria gonorrhoea

Question 33

hvaða hluta húðar sýkir lekandi?

Answer 33

columnar og transitional epithel

Question 34

hversu margar lekanda sýkingar 2019 á ísl?

Answer 34

111

Question 35

hverju veldur lekandi hjá konum? (6 itis)

Answer 35

1) cervicitis
2) urethritis
3) endometritis
4) salpingitis (eggjaleið)
5) bartholinitis
6) pharyngitis (hálsbólga)

Question 36

hverju veldur lekandi hjá körlum? (2 itis)

Answer 36

1) urethritis

2) epidimitis

Question 37

er lekandi oft einkennalaus hjá körlum?

Answer 37

nei sjaldan

Question 38

er lekandi oft einkennalaus hjá konum?

Answer 38

já hjá helmingi kvenna

Question 39

meðgöngutími lekanda?

Answer 39

2-9 dagar

Question 40

líkur á smiti lekanda við samfarir?

Answer 40

70%

Question 41

einkenni kvenna af lekanda? (4)

Answer 41

1) graftarkennd útferð frá cervix
2) sviði við þvaglát
3) kviðverkir
4) blæðingaróregla

Question 42

einkenni karla af lekanda? (3)

Answer 42

1) graftarkennd útferð
2) sviði við þvaglát
3) bjúgur og roði í urethral meatus (þvagrásarop)

Question 43

hvernig er klamydía og lekandi greind hjá konum?

Answer 43

PCR út frá stroki frá leggöngum (geta tekið sjálfar)

Question 44

hvað á að gera ef jákvætt PCR fyrir lekanda og af hverju? kk og kvk?

Answer 44

kk: ræktun frá þvagrás
kvk: ræktun frá leghálsi

til að staðfesta greiningu og fá næmi bakteríu

Question 45

er ónæmi vandamál í lekanda?

Answer 45

já (algegnt fyrir penicillini, tetracyclin og ciprofloxacini

Question 46

kjörmeðferð við lekanda?

Answer 46

1) ceftriaxone 500 mg í vöðva + azithromycin 2g po (1 skammtur bæði)

Question 47

hvað má gefa við lekanda ef ofnæmi? (3)

Answer 47

1) ciprofloxacin
2) azithromycin
3) gentamycin+azithromycin

Question 48

afleiðingar (fylgikvillar) lekanda? (7)

Answer 48

1) ófrjósemi og utanlegsfóstur vegna salpingitis
2) abscessar í bartholins kirtlum
3) epidimitis hjá körlum
4) urethral strictura
5) arthritis-dermatisi syndrome (liðverkir og pustulur distalt á útlimum)
6) endocarditis
7) meningitis

Question 49

hverju veldur mycoplasma genitalium?

Answer 49

bráðri þvagrásarbólgu