10. Húð og húðmeðferð aldraðra (17. nóvember) Flashcards
1
Q
Hvað hefur áhrif á húðheilsu?
A
- Hiti
- Kuldi
- Vatn
- Ákverki
- Núningur
- Þrýstingur
2
Q
Hvað hefur áhrif á öldrun húðarinnar?
A
- Bæði erfir og umhverfiáhrif (útfjólublátt ljós, tóbaksreykur, bólgusvörun og ólétta)
3
Q
Þeir sem eru hreyfihamlaðir eða heilsuveilir eru í áhættu fyrir…?
A
- Sveppasýkingum
- Þrýstingssárum
4
Q
Xerosis
A
- Þurrkur
- Mjög þurr og sprungin húð auk kláða
- Fyrst og framst á útlimum en getur líka verið til staðar í andliti og á búk
- Þurrkurinn verður verri með ónógri vökvainntekt og utanaðkomandi húð áreiti
- Með því að nota volgt vatn (27-32°C), náttúrulegar olíur (ekki steinefnaolíur), krem og áburði er hægt að minnka rakatap húðarinnar
5
Q
Pruritus
A
- Kláði í húð
- Kláði getur versnað við notkun þvottaefnis og mýkingarefnis sem inniheldur ilmefni, hita, skyndilegar breytingar á umhvershita, þrýsting og svita
- Fylgir oft langvinnri nýrnabilun, gall eða lifrarbilun, járnskorts, blóðleysis
- Meðferð sem hjálpar er að drekka vel, nota rakakrem, kaldir bakstrar, haframjöls bað og bað með magnesium sulfate (MgSO4: Epsome salt)
6
Q
Seborrheic Keratoses
A
- Góðkynja blettir á líkama, andliti, hálsi og höfuðleðri
- Kemur yfirleitt fram hjá einstaklingum 65 ára eða eldri
- Algengara hjá körlum
- Hægt að fjarlægja
7
Q
Actinic Keratoses
A
- Forstig krabbameins
- Tengist veru í útfjólubláu ljósi
- Áhættuþáttur er aldur og ljós húð
- Yfirleitt staðsett á andliti, vörum, höndum og framhandleggjum
- Einn erða fleiri blettir sem eru grófir, flagnandi, eind og sandpappít, bleikir til rauðbrúnir að lit og undir er roði í húðinni
- Mikilvægt að uppgötva snemma og meðhöndla eða fjarlægja
8
Q
Purpura
A
- Rauðir eða fjólublátir blettir
- Hverfa ekki við þrýsting á húðina
- Blóð fer inn í húðina og myndar bletti
- Algengt á framhandlegg og höndum
- Til að fyrirbyggja:
- Fara varlega í umönnun
- Þeim sem hættir til að fá svona bletti ættu að vera í fötum sem hlífa húðinni, löngum ermum og síðum buxum
9
Q
Skin tears
A
- Húðrifur
- Sársaukafullir, bráðir áverkar af slysni
- Gerist oft hjá þeim sem eru með mjög þunna og viðkvæma húð
- Algengar ástæður eru áverkar eftir tæki/hjálpartæki, flutning á sjúklingi milli staða, ADL, meðferð og við að fjarlægja umbúðir
10
Q
Flokkun á húðrifum
A
- Classified by the Payne-Martin system
- Category 1: A skin tear without tissue loss
- Category 2: A skin tear with partial tissue loss
- Category 3: A skin tear with complete tissue loss where the epidermal flap is absent
11
Q
Til að fyrirbyggja húðrifur
A
- Fara varlega í umönnun, við flutning á sjúklingi, rúmgrindur, hjólastóla arma, fótstig á hjólastól og húsgögn
- Stundum ætti að bólstra húsgögn með varnarlagi
- Þeim sem hættir til að fá afrifur ættu að vera ífötum sem hlífa húðinni, löngum ermum og síðum buxum
- Forðist umbúðir með lími, setja eingöngu umbúðir sem festast ekki og pappírslím ef þarf, eða vefja með bindi
- Veita sjúklingum og fjölskyldum þeirra fræðslu um hvernig á að fyrirbyggja afrifur og meðhöndla
12
Q
Candidiasis
A
- Sveppasýking
- Þeir sem eru mjög feitir, vannærðir, eru með sykursýki, eru á sýklalyfjum eða sterum er hættara við sveppasýkingum
- Raki, hlýir, dimmir staðir á líkamanum eru áhættusvæði: Húðfellingar, undir höndum, í nára, undir svuntu (magafelling) og undir brjóstum
- Lítur út eins og gljáandi, dökk bleikt svæði með bjúg í húðinni, kláða og brunatilfiningu
13
Q
Til að fyrirbyggja sveppasýkingar
A
- Þerra áhættusvæði vandlega eftir bað, jafnvel nota hárþurrku á volgri stillingu
- Leysa þvaglekavandamál fljótt og með góðum bleyjum
- Vera í rumum bómullar nærfatnaði og fatnaði
- Skipta um föt ef þau eru rök
- Forðast þvaglegka vörur sem eru þröngar eða með plasti ssem snertir hörund
- Leggja samanbrotið þurrt þvottastykki eða bómullar dömubyndi undir stór brjóst eða á milli húðfellinga
- Viðhalda góðri næringu og blóðsykursjafnvægi
