Χημική Καρκινογένεση Flashcards

1
Q

Νεοπλασία ορισμός

A

νέα ή αυτόματη ανάπτυξη του ιστού

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Νεόπλασμα ορισμός

A

Η αλλοίωση που προκύπτει από την νεοπλασία

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Καλοήθης

A

Αναφέρεται σε αλλοιώσεις που χαρακτηρίζονται από επεκτατική ανάπτυξη και παρουσιάζουν συχνά αργούς ρυθμούς πολλαπλασιασμού, χωρίς όμως να προσβάλλουν γειτονικούς ιστούς.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Κακοήθης

A

Αναφέρεται σε αλλοιώσεις που επιδεικνύουν ικανότητα διεισδυτικής ανάπτυξης, ικανής για μετάσταση σε άλλους ιστούς ή όργανα.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Μετάσταση

A

δευτερεύον νεόπλασμα που προέρχεται από ένα πρωτεύον κακόηθες νεόπλασμα

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Όγκος

A

Αλλοίωση που χαρακτηρίζεται από διόγκωση ή αύξηση σε μέγεθος που μπορεί να είναι νεοπλασματική ή μη.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Καρκίνος

A

Κακόηθες νεόπλασμα.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Καρκινογόνο

A

Ένας φυσικός ή χημικός παράγοντας που προκαλεί ή επάγει νεοπλασία

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Γενοτοξικό

A

Αναφέρεται σε καρκινογόνα που αλληλεπιδρούν με το γενετικό υλικό με αποτέλεσμα την δημιουργία μεταλλάξεων.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Μη Γενοτοξικό

A

Αναφέρεται σε καρκινογόνα που τροποποιούν την έκφραση του γονιδίου αλλά δεν βλάπτουν άμεσα το γενετικό υλικό.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Καρκινογένεση και κατηγορίες οργανικών ΧΕ

A

πολυαρωματικοί υ/α
αλκυλιωτικοί παράγοντες
αρωματικές αμίνες και αμίδια

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Διαφορές/ Χαρακτηριστικά γενοτοξικών και μη καρκινογόνων

A

Γενοτοξικά: Μεταλλαξιγόνα, μπορεί να είναι πλήρη καρκινογόνα, δοσοεξαρτώμενη ογκογονικότητα, θεωρητικά δεν υπάρχει κατώφλιο.

Μη Γενοτοξικά: Μη μεταλλαξογόνα, υπάρχει κατώφλιο, αναστρέψιμη δράση, δοσοεξαρτώμενη ογκογονικότητα, μπορεί να λειτουργούν στο στάδιο της προαγωγής, δεν προκαλούν άμεσες βλάβες στο DNA, εμφανίζουν εξειδίκευση ανάλογα με το είδος, το στέλεχος και τον ιστό.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Καρκινογένεση και ανόργανες ενώσεις:

A

Χρώμιο
οργανομεταλλικές ενώσεις
μέταλλα (πολλά δεν έχουν δοκιμαστεί)
ραδόνιο

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Αδρανή πλαστικά - Μεταλλικές επιστρώσεις και καρκίνος:

A

Χρήση ως προσθετικά και μοσχεύματα
Πιστεύεται πώς λειτουργούν ως οικοδεσπότες για προνεοπλασματικά κύτταρα, αλλά τα δεδομένα μέχρι στιγμής είναι αναξιόπιστα.
Ορισμένα κράματα προσθετικών τμημάτων που περιέχουν Ni, Co,Cr έχουν συνδεθεί με αυξημένη πιθανότητα οστεοσαρκώματος.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Αμίαντος (Asbestos)

A

Η κρυσταλλική μορφή του είναι καθοριστική σε ανθρώπινα και ζωϊκά μοντέλα
Πιθανότητα πρόκλησης κακόηθους μεσοθηλιώματος
Σημαντική και η φυσική μορφή του κρυστάλλου (μήκος και πάχος)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Συν-καρκινογόνο ορισμός

A

Μία ουσία που επιταχύνει την μετατροπή του φυσιολογικού σε νεοπλασματικό κύτταρο.

17
Q

Καρκινογένεση παράγοντες:

A
  1. Ορμονοεξαρτώμενος καρκίνος
  2. Μίγματα (καπνός, εξατμίσεις, μολυσμένη ατμόσφαιρα)
  3. Δίαιτα- Διατροφή
  4. Καρκίνος

Σε σειρά αυξανόμενης σημασίας (1»>4)

18
Q

Δίαιτα και καρκίνος, στοιχεία:

A

Όσο μεγαλύτερη η περίσσεια θερμίδων τόσο μεγαλύτερη συχνότητα καρκίνου
Πρόσληψη αλκοόλ δεν βοηθάει, επίσης.
Αφλατοξίνη Β1
Έλλειψη θρεπτικών συστατικών στην τροφή δεν κάνει καλό.

19
Q

Μία ουσία μπορεί να δράσει ως άμεσο …1… , …2… ή να μεταβολιστεί σε …3… καρκινογόνο.

A
  1. καρκινογόνο
  2. παρα-καρκινογόνο
  3. τελικό
20
Q

Ο μεταβολισμός φάσης 1 περιλαμβάνει …1…, …2… ,…3… κυρίως στο …4…

Ο μεταβολισμός φάσης 2 εμπεριέχει τις συζεύξεις με …5… και …6… κυρίως στο …7….

Η σύζευξη με …5… γενικά απενεργοποιεί πιθανές καρκινογόνες ουσίες, αλλά πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις πχ …8… και …9…!

A
  1. οξείδωση
  2. αναγωγή
  3. αμινο-οξείδωση
  4. ενδοπλασματικό δίκτυο
  5. γλυκουρονικό
  6. γλουταθειόνη
  7. κυτταρόπλασμα
  8. αλοαλκάνια
  9. αλοαλκένια
21
Q

Η όλη ύπαρξη/ανάγκη μονοπατιών …1… σε <> προϊόντα, σημαίνει ότι αποκλίσεις λόγω διαφορετικού …2… μεταξύ ειδών , ίσως μεταφράζονται σε διαφορές στην επαγωγή …3… μίας υπό εξέταση ουσίας.

A
  1. βιομετατροπής
  2. μεταβολισμού
  3. καρκινογένεσης
22
Q

Σχηματικά τα στάδια της καρκινογένεσης:

A
  1. Έναρξη&raquo_space;> παγιωμένη μετάλλαξη σε γονίδια-κλειδιά
  2. Προώθηση&raquo_space;> επιλογή αλλαγμένων λειτουργιών
  3. Ανάπτυξη/Εξέλιξη&raquo_space;> συνεχής εξέλιξη ασταθούς καρυότυπου.

Μόνο η 2 είναι αντιστρεπτό βήμα!

23
Q

Μια καρκινογόνος ουσία μπορεί να είναι:

A
  1. μόνο παράγοντας έναρξης
  2. μόνο παράγοντας προώθησης
  3. μόνο παράγοντας προόδου
  4. ένα πλήρες καρκινογόνο, ικανό να επάγει καρκινικές ιδιότητες σε υγιή κύτταρα.
24
Q

Χαρακτηριστικά Πρωτο-ογκογονιδίων

A

Επικρατή
Μικρή εξειδίκευση ως προς τον ιστό για την ανάπτυξη καρκίνου
Η κληρονόμηση των γαμετοκυττάρων εμπλέκεται σπάνια στην ανάπτυξη καρκίνου.
Είναι ομόλογα ορισμένων ειδικών ογκογονιδίων.
Σωματικές μεταλλάξεις ενεργοποιούνται σε όλα τα στάδια της ενεργοποίησης.

25
Q

Χαρακτηριστικά Ογκογονιδίων:

A

Επικρατή
Μικρή εξειδίκευση ως προς τον ιστό για την ανάπτυξη καρκίνου.
Η κληρονόμηση των γαμετοκυττάρων εμπλέκεται συχνά στην ανάπτυξη καρκίνου.
Δεν υπάρχουν γνωστά ομόλογα σε ογκογόνους ιούς.
Σωματικές μεταλλάξεις ενεργοποιούνται σε όλα τα στάδια της καρκινογένεσης.
Πχ. src, ras, myc, fos, jun.

26
Q

Χαρακτηριστικά Ογκοκατασταλτικών γονιδίων:

A

Υποτελή
Σημαντική εξειδίκευση ως προς τον ιστό για την ανάπτυξη καρκίνου.
Η κληρονόμηση των γαμετοκυττάρων εμπλέκεται συχνά στην ανάπτυξη καρκίνου.
Δεν υπάρχουν γνωστά ομόλογα σε ογκογόνους ιούς.
Μεταλλάξεις στα γαμετοκύτταρα μπορεί να παίξουν σημαντικό ρόλο εναρκτήριας μετάλλαξης, αλλά η μετάλλαξη που οδηγεί στην νεοπλασία εμφανίζεται μόνο κατά την διάρκεια του σταδίου της εξέλιξης.
Πχ. p53, RB1

27
Q

Ογκοκατασταλτικά γονιδια&raquo_space;> Διαταραχή&raquo_space;> Νεόπλασμα

A

RB1&raquo_space;> Ρετινοβλάστωμα&raquo_space;> Μικροκυτταρικό καρκίνωμα πνεύμονα
p53&raquo_space;> Σύνδρομο Li-Fraumeni&raquo_space;> Καρκίνος μαστού, παχέος εντέρου, πνεύμονα
BRCA1&raquo_space;> Άγνωστη&raquo_space;> Καρκίνος του μαστού
WT1&raquo_space;> Όγκος Wilm&raquo_space;> Καρκίνος του πνεύμονα
p16&raquo_space;> Άγνωστη&raquo_space;> Μελάνωμα

28
Q

Πχ ουσιών που δρουν μέσω κυτταρικών υποδοχέων στην φάση προώθησης:

A
ΤΡΑ
Ανδρογόνα και Οιστρογόνα
Φαινοβαρβιτάλη
Προλακτίνη
Γλυκαγόνη
Κυκλοσπορίνη
29
Q

Έναρξη συνδέεται με απλή, μη αντιστρεπτή, παγιωμένη μετάλλαξη σε 1+ γονίδια που ρυθμίζουν σημαντικούς κυτταρικούς μηχανισμούς.

Προώθηση συνδέεται με κατευθυνόμενη (ειδική) λειτουργική επιλογή μηχανισμών που ήδη πρόβαλαν στην έναρξη, με συνεχή έκθεση στον παράγοντα προώθησης.

Ανάπτυξη/εξέλιξη συνδέεται με την εξέλιξη ενός βασικά ασταθούς καρυότυπου.

A

Έναρξη συνδέεται με απλή, μη αντιστρεπτή, παγιωμένη μετάλλαξη σε 1+ γονίδια που ρυθμίζουν σημαντικούς κυτταρικούς μηχανισμούς.

Προώθηση συνδέεται με κατευθυνόμενη (ειδική) λειτουργική επιλογή μηχανισμών που ήδη πρόβαλαν στην έναρξη, με συνεχή έκθεση στον παράγοντα προώθησης.

Ανάπτυξη/εξέλιξη συνδέεται με την εξέλιξη ενός βασικά ασταθούς καρυότυπου.

30
Q

Χαρακτηρισμός στοιχείων και δεδομένων για να ονομαστεί μια ουσία καρκινογόνος:

A
  1. Επαρκή- αν υπάρχει καθαρή και τεκμηριωμένη σχέση αιτίου-αιτιατού
  2. Περιορισμένα- αν υπάρχει πιστευτή σχέση α-α αλλά ίσως και άλλες υποθέσεις δυνατές.
  3. Ανεπαρκή- αν έχουμε περιορισμένα στοιχεία και δεδομένα ή αν οι μελέτες δεν ήταν κατηγορηματικές.
31
Q

Κατάταξη ουσιών σε ομάδες:

A
  1. Καρκινογόνοι ενώσεις: Αρσενικό, αφλατοξίνη, βενζόλιο, βινυλοχλωρίδιο.
  2. Πιθανά καρκινογόνοι: βενζανθρακένιο
  3. Ενδεχομένως καρκινογόνοι: στυρένιο, ουρεθάνη
  4. Μη ταξινομημένοι ως καρκινογόνοι: διαζεπάμη
  5. Πιθανώς μη καρκινογόνοι: καπρολακτάμη
32
Q

Καρκινογόνοι παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής και αντίστοιχα νεοπλάσματα:

A

Αλκοόλ&raquo_space;> Οισοφάγου, ήπατος, στοματοφάρυγγα, λάρυγγα
Αφλατοξίνες&raquo_space;> Ήπατος
Μάσηση Betel&raquo_space;> Στόματος
Παράγοντες διατροφής&raquo_space;> Μαστού, παχέος εντέρου, ενδομητρίου, χοληδόχου κύστης
Κάπνισμα&raquo_space;> Στόματος, φάρυγγα, λάρυγγα,πνεύμονα, οισοφάγου, ουροδόχου κύστης.

33
Q

Καρκινογόνα επαγγελματικής ενασχόλησης του ανθρώπου:

A

Αμίαντος, Αρσενικό, Βενζόλιο, Νικέλιο, Σκόνη ξύλου, Κάδμιο.

34
Q

Επίδραση του τρόπου ζωής στην πιθανότητα καρκίνου:

A

Διαιθυλ-σιλβεστρόλη για αποτροπή αποβολής εγκύου.
Αντισυλληπτικά που περιέχουν συνθετικά στεροειδή οιστρογόνα.
Αντισυλληπτικά οιστρογόνα χωρίς προγεστίνη
Ταμοξιφαίνη
Αλκυλιωτικά χημειοθεραπευτικά (κυκλοφωσφαμίδη)
Μεθυλ-ψωραλένια και UV

35
Q

Καρκινογόνες ενώσεις που σχετίζονται με την ιατρική θεραπεία:

A
Αλκυλιωτικά πχ κυκλοφωσφαμίδη και μελφαλάνη
αζαθειοπρίνη
χλωραμφαινικόλη
διαιθυλοστιλβεστρόλη
οιστρογόνα
φαινακετίνη
φαινυτοϊνη
thorotrast
36
Q

Ames test

A

The Ames test is a widely employed method that uses bacteria to test whether a given chemical can cause mutations in the DNA of the test organism. More formally, it is a biological assay to assess the mutagenic potential of chemical compounds.A positive test indicates that the chemical is mutagenic and therefore may act as a carcinogen, because cancer is often linked to mutation. The test serves as a quick and convenient assay to estimate the carcinogenic potential of a compound because standard carcinogen assays on mice and rats are time-consuming (taking two to three years to complete) and expensive. However, false-positives and false-negatives are known.
The procedure was described in a series of papers in the early 1970s by Bruce Ames and his group at the University of California, Berkeley

37
Q

Εν δυνάμει τερατογόνες ενώσεις:

A

Κοκαϊνη (ΚΝΣ)
Αιθανόλη (ΚΑ, Σκελετικό Σύστημα)
Κάπνισμα (ΚΝΣ)
Ρετινοειδή, βιταμίνη Α (διάφορες διαμαρτίες)