Week 9 - Representatie en de constitutionalisering van het EG-Verdrag (II) Flashcards

1
Q

Terugblik

Hoe kan de alternatieve visie op politieke representatie ons uit de impasse over de autonomie van het gemeenschapsrecht helpen?

A

Waarom is die impasse ontstaan?
Omdat de teleologische interpretatie van het verdrag in de beroemde Van Gend en Loos en Costa ENEL arresten ertoe leidt dat het Hof zegt: autonome rechtsorde. Je bedoelt dan dat het geen gewoon internationaal verdrag meer is, maar dat het rechten en plichten creëert voor burgers onderling/burgers tegen staten. Maar ook dat EU recht voorrang heeft, zelfs boven grondwet. Dat is niet gebruikelijk bij internationaal recht (je hebt wel monistische systemen zoals NL, maar er zijn staten zonder), op grond waarvan kan EU een autonomie zijn?

In Maastricht arrest en het Lissabon arrest van het BverfG wordt een sterk onderscheid gemaakt tussen een statenbond en een bondsstaat.
Bij EU heb je geen autonome rechtsstaat, het zijn de lidstaten die de heren van het verdrag zijn. Autonomie betekent zelfwetgeving. Wat autonoom is, is een volk. Alleen een bondsstaat is in het leven gehouden door een volk, niet zo een statenverbond (die bestaat uit meerdere volken).

Dus BverfG zegt: er is een onderscheid te maken tussen een volwaardige grondwet zoals in Duitsland en Amerika, en afgeleide grondwet zoals Europa.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Terugblik:

Terug naar Van Gend & Loos en Costa v. ENEL

Toepassing en schepping

De cirkelredenering van Van Gend & Loos

A

Hoe komt een volk tot stand? Representatie. Dat betekent gelijk toepassing en schepping. Er is niet bij voorbaat een Europees volk of een Nederlands volk. Er moet iemand zijn die ons als gemeenschap begrijpt, het perspectief van het algemeen belang. Wat is de cirkelredenering in Van Gend en Loos en Costa ENEL:

  1. De instelling van een gemeenschappelijke markt wier werkzaamheden de ingezetenen der gemeenschap rechtstreeks betreft,

meebrengt dat

  1. dit verdrag meer is dan een overeenkomst welke slechts wederzijdse verplichtingen tussen de verdragsluitende mogendheden schept

Toepassing en schepping zijn aanwezig. Van Gend en Loos zegt enkel toe te passen. Maar tegelijkertijd laat de cirkelredenering zien dat het recht schept. Het schept een volk.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Terugblik:

De cirkelredenering van Costa v. ENEL

A
  1. Omdat het verdragsrecht uit een autonome bron voortvloeit heeft het voorrang over nationaal recht
  2. Wanneer het verdragsrecht geen voorrang heeft over nationaal recht, vloeit het niet uit een autonome bron voort
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Terugblik:

  • Toepassing
  • Schepping
  • Scholten
A

Toepassing:
Rechtstreekse werking en voorrang zijn afgeleid van het verdrag.

Schepping:
Een nieuwe betekenis verlenen waarvan wordt gezegd dat die er al was.

Scholten:
‘‘Het recht is er doch het moet gevonden worden; in de vondst zit het nieuwe’’

Wat Scholten werkelijk bedoelt: het volk is er, doch het moet gevonden worden. Het Europese volk is er, doch het moet gevonden worden.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Terugblik:

Waagstuk van het HvJ

A

Het werpt zich op als vertegenwoordiger van een gemeenschap zonder daartoe bevoegd te zijn: pouvoir constituant (grondwetgevende macht).
Tot Van Gend & Loos werd uitgegaan dat lidstaten rechten en plichten konden ontlenen aan verdrag. Daarna kregen burgers ook prejudiciële procedure.

De Lid-Staten gaan akkoord (opname in de acquis communautaire) en daardoor lijkt het HvJ niets meer te zijn geweest dan een pouvoir constitué.
In latere verdragen hebben ze de twee arresten opgenomen in de verworvenheden van Europees recht. Achteraf blijkt dat het hof niet meer is dan een pouvoir constitué. Dat is wat ik noem de paradox.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Terugblik:

  • De paradox van pouvoir constituant
  • De paradox van politieke representatie
A
  • De paradox van pouvoir constituant:
    Een macht kan alleen succesvol als pouvoir constituant (grondwetgevende macht) optreden wanneer achteraf blijkt dat hij niets anders was dan een pouvoir constitué (een ondergeschikte macht in het kader van een verdrag).
  • De paradox van politieke representatie:
    Het tot stand brengen van een nieuw volk lukt alleen wanneer achteraf blijkt dat men slechts de vertegenwoordiger van een al bestaand volk was.
    Het klinkt moeilijk maar het is niets anders dan wat Scholten zegt: het volk is er, maar doch moet het worden gevonden. Het toestand brengen van een nieuw volk, lukt alleen als achteraf blijkt dat men slechts de vertegenwoordiger was van een bestaand volk. In de vondst zit het nieuwe.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Het ontstaan van een Europees volk

  • Marktburger: economische actoren kunnen voortaan medebepalend wat de markt tot een gemeenschappelijke markt maakt.
  • Een politieke houding, niet langer alleen een economische
  • Collectieve zelfwetgeving: ‘‘Wij Europeanen’’ vormen een commonwealth: de bewerkstelling van een common market.
  • Eerst een volk, dan een grondwet - en andersom!
A

We zijn niet alleen economische actoren meer, we kunnen ook medebepalend wat de markt tot een gemeenschappelijke markt maakt.

Dat is politiek politiek is in de kern de vraag: wat maakt ons gemeenschappelijk EN conflict over wat gemeenschappelijk is. Dat is politieke houding.

We hebben dus al een minimale structuur van collectieve zelfwetgeving. WIJ Europeanen vormen een commonwealth: dat is een gemeenschappelijke markt, een common market. In die zin is de crisis die we nu meemaken in Europa, een opschudding is en verzoek om opnieuw na te denken waarover het gaat met dat proces. Belangen die gemoeid zijn met de voortzetting van de markt zijn dusdanig groot, dat we het project niet kunnen laten mislukken.

Dat zag u al gebeuren met Brexit. Een uitstap van de EU door GB, had catastrofale gevolgen voor GB en ook voor de EU. Maar het meeste voor GB. China gaat GB wanneer het los staat van de EU, helemaal niet meer serieus nemen.

Dus in feite hebben Grimm en het BverfG half gelijk. Eerst een volk en dan een grondwet. Maar ook andersom: pas als we een grondwet hebben, hebben we een formulering van het algemeen belang.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

MC vraag voor HC8:

Welke van deze stellingen geeft de juiste weergave van de verhouding tussen de rechtsvindingsleer van Scholten en de paradox van constituerende macht?

a. Scholten spreekt de paradox tegen omdat de rechter het recht moet scheppen, niet het volk
b. Scholten is het met de paradox eens omdat de rechter het volk moet scheppen, niet het recht.
c. Scholten is het met de paradox eens omdat het volk is er doch het moet gevonden worden.
d. Scholten spreekt de paradox tegen omdat de paradox geen ruimte laat voor het beslissingsmoment van rechtsvinding.

A

Het juiste antwoord is C.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Toch een ‘‘halve’’ politieke waarheid?

Twee ‘‘essentiële’’ verschillen tussen de grondwet van de VS en het constitutionele handvest van de EU?

Dit is het bezwaar. Houdt dat staande?

A
  1. '’We the people (…) vs. ‘‘een steeds hechter verbond tussen de volkeren van Europa (…)’’
  2. Een grondwetgevende vergadering vs. een door de rechter tot stand gebracht constitutionele handvest.

Houdt bezwaar staande?
Zie analyse van Martin vs. Hunter’s Lessee

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Analyse van Martin vs Hunter’s Lessee (1819)

A

Het ging over een casus dat betrof een huurder dat die bezwaar maakte, er was een geschil. Preme court van Virginia deed een uitspraak, dit ging door naar supreme court van de VS.

Lees dit arrest een keer!

De reden waarom dit arrest: hier zien we een rechter datgene doen wat Van Gend& Loos in Costa/ENEL deed.

Context van het arrest:
Het ging om een geschil in de staat Virginia, de Supreme court had het beslist, het werd doorgezet naar Supreme court van Amerika. Was de Amerikaanse Supreme court bevoegd om te beslechten?

Je hebt eerst het congres, de preme court en de supreme court.
Daaronder heb je staat Virginia
Die hebben ook weer supreme court.

Dus casus bij Supreme court Virginia, partij die verloor heeft dit doorgezet naar de supreme court van Amerika. De rechters waren het hiermee oneens. Zij waren het eens dat de supreme court bevoegdheden heeft, maar zij hebben bevoegdheden op federaal niveau. Supreme court van Amerika gaat dus alleen over federaal niveau. Waarom? omdat we een verband zijn van soevereine staten (Virginia dus ook). Wat volgens de constitutie valt onder het federaal niveau, daarover mag Amerika supreme court uitspraak doen, de rest komt bij staten terecht. Verder beslissen hoogste rechters van staten of iets valt onder federatie of confederatie OF onder eigen grondwet.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Dit gebeurde ook bij het Maastricht arrest.

Vergelijk Maastricht arrest met Martin vs. Hunter’s Lessee.

A

In het Maastricht arrest zegt het BverfG: wij zijn een soevereine staat, wij hebben de bevoegdheid om te bepalen in hoeverre recht van buitenaf overeen komst met onze eigen grondwet. Wij bepalen of recht van Europa hier van toepassing is of niet. Wij interpreteren het EG verdrag conform onze eigen grondwet.

Terug naar arrest:
Wij de rechters van Virginia beslissen in hoeverre federaal recht van toepassing is onze staat, NIET Amerika. Dus dat is de strekking van het arrest.

Zie dit verband.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat was het standpunt van Amerikaanse Supreme Court?

Vergelijk met Europa.

Wat is de cirkelredenering van Story?

'’We the peoples’’

A

Justice Story: wanneer er een geschil is over bevoegdheid federaal niveau of staten, is het aan de Supreme Court van Amerika om hierover te beslechten.

Dit is dus exact wat het Hof van Europa zegt. Zij willen bepalen of bevoegdheid in Europa ligt of bij lidstaten.

Wat is de stelling van Story? de rechter hier. Hij zegt kijk: wanneer je wil dat federaal recht op een uniforme manier wordt toegepast bij ieder van de staten, dan moet de supreme court van Amerika kunnen beslissen: wie heeft de bevoegdheden, en wat is de strekking van die bevoegheden.
Anders gaat Virginia die bevoegdheden uitleggen op eigen manier. Hetzelfde zullen alle anderen staten van de VS doen. Dan hebben we dus geen uniformiteit.
Dat is precies dezelfde stelling van de EU bij Costa/ENEL en Van Gend & Loos.
Als alle lidstaten op eigen wijze uitleggen, is er geen gemeenschappelijke markt. Dan is de gemeenschappelijke rechtsorde die de markt reguleert onderuit gehaald.

Wat is de kern van Story’s redenering?
Omdat de Supreme Court bevoegdheden heeft als beroepsinstantie voor alle gevallen die vallen onder federaal recht, kan het ook uitspraken van staten onderuit halen of overeind te houden. Uitspraken van de Supreme Court van Amerika zijn bindend.

Een cirkelredenering!
Het ligt voor de hand dat de Supreme Court rechter adrem is wanneer er een geval is van federaal recht. Maar heeft de Supreme Court de bevoegdheid om te beslissen wanneer er sprake is van federaal recht?

__
Er werd ook gesproken over WE the people, maar het werd opgevat als WE the peopleS. Ieder van de staten was een lidstaat, geen deelstaat. Dus ieder van de staat was een soevereine staat die kon en mocht afscheiden van de federatie wanneer daar aanleiding toe was. Dat was de gedachte in de tijd van de declaratoir of independent en ook bij tot stand komen van de grondwet in Amerika.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Dus wat u treft bij de handelingen en documenten van de VS, is niet datgene waarmee we zelf denken dat het ontstaan is door de gedachte van een sterke volksopvatting, maar veel sterker: het was een verdrag tussen staten die soeverein waren, en wilde blijven. Zij wilde krachten bundelen, meer niet.

Dit vertaalde zich ook naar hoe rechters taken op vatten.

Leg uit.

A

Wat je zag was vanaf 1776 tot aan Martin vs. Hunter’s Lessee, opstandige Supreme Courts van lidstaten. Zij vonden dat zij de ultieme bevoegdheid hadden om te bepalen of Amerikaanse grondwet van toepassing was of niet. Dus er was veel rechterlijk verzet vanuit Staten op bevoegdheid van Supreme Court van Amerika.

Met arrest Martin vs. Hunter’s Lessee wist de Amerikaanse supreme court wist Amerika haar gezag te bevestigen. Zelfs na Martin vs. Hunter’s Lessee, na 1816, waren er sommige oprispingen waarin werd gesteld dat gezag van Amerika niet werd geaccepteerd door lidstaten. Het heeft 100 jaar geduurd, nu is het niet meer het geval.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

We the people is op te vatten als peopleS en niet people . Aan het begin was de opvatting van de grondwet zoiets als de opvatting van een confederatie, geen federatie. Er is hard gevochten om van Amerika een federatie te maken.

Zus van Lindahl woont in Alibama, nog steeds vlag van burgeroorlog boven de vlag van de staat, zo diep ligt de tweespalt in Amerika nog. Voor degene die zich hebben verdiept in de American battle war. Denk aan burgeroorlogen. In die veldslagen kregen soldaten van de Union (het noorden) een eigen graaf. Soldaten van het zuiden (de yankees) vergeten dat niet. Dus Amerika is van buiten een eenheidsstaat waar alle neuzen de zelfde kant op staan. Maar dat is niet.

A

Het is geen brozen eenheidsstaat, maar het is niet de sterke eenheid waar je aan denkt wanneer je leest ‘‘we the people’’.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Omkering van de redenering:

1) Niet alleen ‘‘since a single people formed the Constitution, it is logical that a single body of law should apply to all American people’’, maar ook het omgekeerde:
2) By applying a single body of law to all American peoples, a single American people is formed!

A

Hier heb je weer precies dezelfde cirkelredenering. Precies dezelfde structuur van de paradox van representatie en pouvoir constituant. Dankzij de uitspraak van een rechter van American supreme court, vatten we vandaag Amerika op als een federatie, een eenheidsstaat, met deelstaten en niet lidstaten. Voor hetzelfde geld was het zo dat Amerika vandaag een confederatie was. Het heeft een burgeroorlog gekost. Niet alleen slaven maar ook economische belangen stonden op het spel. Was Amerika beter af met één economie als federatie, of met meerdere economieën als confederatie.

Had je eerst een Amerikaans volk en dan een grondwet? Of eerst een grondwet met uitleg wat grondwet betekent en pas dan een Amerikaans volk?

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Terug naar Grimm en de Duitse rechter.

Verschil EU en VS

  • Hoe kan je We the people opvatten?
A

Grimm gaat ervan uit in zijn contrast tussen EU en Duitsland, dat er een fundamenteel verschil is tussen VS en de EU.

Bij de EU gaat het om een steeds hechter wordende groep van landen.

  • '’We the American people (…)’’
    Dit kan je opvatten op twee manieren:
    Federatie: een enkel volk
    Confederatie: We the peopleS of America
17
Q

Opnieuw paradox van pouvoir constituant:

  • De stichtende staten hadden geen mandaat om namens volkeren van Europa te spreken
  • Hun handeling brengt zoiets als een Europees volk tot stand door aan te geven wat ons gemeenschappelijk is
A
  • De stichtende staten hadden geen mandaat om namens volkeren van Europa te spreken
    In het verdrag van Rome, de 6 lidstaten die dat opgericht hadden, waren gemandateerd om namens volkeren te spreken. Maar niemand had hen dat mandaat gegeven. Niemand heeft dat gezegd. Dus aan de ene kant hadden ze geen mandaat, aan de andere kant zie hieronder: (we can not say we).
  • Hun handeling brengt zoiets als een Europees volk tot stand door aan te geven wat ons gemeenschappelijk is

IEMAND moet het voor Europa opnemen en zeggen: ‘‘wij zijn een volk’’ Of zoiets.

Nog eens een keer ‘‘Starry Night’’ (sterrennacht)

18
Q

Sterrennacht

Wat zou Scholten zeggen?

A

Scholten:
Het landschap is er, doch het moet worden gevonden in de vondst zit het nieuwe.

Van Gogh gaat zo hartstocht mogelijk datgene wat er al is tot uitdrukking brengen. Tegelijkertijd: dankzij het schilderij zien we dus iets wat er niet is.

Verdrag van Rome:
Aan de ene kant probeert het tot uitdrukking te brengen wat we ondanks verschillen gemeenschappelijk hebben, maar het is dankzij het verdrag dat we zien of besef hebben van wat mogelijkerwijs voor ons gemeenschappelijk is.
Het Europese volk is er, doch het moet worden gevonden, in de vondst zit het nieuwe. Dat is representatie.

Dus terug naar de eensgezindheid tussen BverfG en Koopmans.

19
Q

Dus terug naar de eensgezindheid tussen Bverf en Koopmans.

  1. De EU is geen politieke eenheid
  2. Er is geen Europees volk
  3. Politieke eenheid als verdwijnpunt van een integratieproces
  4. Integratie als een ontgrenzing

Wat zijn tegenstellingen vanuit de alternatieve visie op politieke representatie?

A

Hierover zijn zij het eens:
1. De EU is geen politieke eenheid
2. Er is geen Europees volk
3. Politieke eenheid als verdwijnpunt van een integratieproces
Waardoor we deelstaten zouden worden van Europa.
4. Integratie als een ontgrenzing

4 bezwaren:

  1. Politieke eenheid is al voorondersteld;
  2. Een Europees volk is al voorondersteld, maar dit sluit het voortbestaan van Europese volkeren in het meervoud niet uit
  3. Politieke integratie verwijst naar het proces waarbij bepaald wordt welke bevoegdheden in Europees dan wel Lid-Statelijk verband worden uitgeoefend
  4. Politieke integratie als ontgroening o.g.v. een nieuwe begrenzing
20
Q

Er is geen Europees volk, daar zijn mensen bang voor, want of je hebt een Europees volk, of meerdere volken.

Wat is de stelling van Hans Lindahl, de alternatieve visie?

A

Tegenstellingen vanuit de alternatieve visie op politieke representatie:
1. Politieke eenheid is al voorondersteld
2. Een Europees volk is al voorondersteld, maar dit sluit het voortbestaan van Europese volkeren in het meervoud niet uit
3. Politieke integratie verwijst naar het proces waarbij bepaald wordt welke bevoegdheden in Europees dan wel Lid-Statelijk verband worden uitgeoefend
Dat is de politiek die je vandaag de dag ziet in Europa. Je ziet een voortdurende strijd over welke zaken gemeenschappelijk (Europees verband) en welke lidstatelijk.
4. Politieke integratie als ontgrenzing op grond van een nieuwe begrenzing
Wanneer je een markt maakt, krijgen nationale loodgieters het zwaar te verduren met loodgieters uit Polen. Het probleem in Europa is dat we geen mechanisme hebben om degene die verliezen te compenseren in hun verlies. We hebben geld wat van rijke naar arme gaat in sociale zorgstaat, dat is in Europa niet. Maar wil je zoiets hebben, dan moet je stappen verder zetten in het integratieproces.
Dat kan fout gaan, of het kan beter worden. Maar het proces van politieke integratie gaat gepaard met nieuwe soms zichtbare en soms niet-zichtbare begrenzing.

21
Q

Een ‘‘vooronderstelde’’ eenheid: de grond en de grenzeloosheid van de EG

  • Een vooronderstelde eenheid
  • De grens tussen Europa en de rest van de wereld is al in een oertijd getrokken
  • Maar WAAR werd de grens getrokken? En wanneer?
  • Een verleden die nooit een heden was…
  • Europa is haar grenzen niet zeker, dus ook niet haar verleden och haar toekomst
  • Een kern van grenzeloosheid in de stelling: ‘‘Wij de volkeren van Europa… ‘’
A
  • Een vooronderstelde eenheid
    Als iemand zegt ‘‘wij’’ namens een ‘‘wij’’, weet je eigenlijk nooit of er echt een sterk saamhorigheidsgevoel is, je zegt het, maar elke keer moet het bewezen worden. In tijden van crisis weet je wat je aan elkaar hebt. Hetzelfde als in een huwelijk: wanneer iemand vreemd gaat, pas dan weet je hoeveel liefde er is tussen die personen, op de proef gesteld. Pas nu begint in Europa een migratiecrisis, economische crisis etc.
  • De grens tussen Europa en de rest van de wereld is al in een oertijd getrokken
  • Maar WAAR werd de grens getrokken? En wanneer?
    Dus ook in fundamentele zin steeds een vraag stellen wat zijn de grenzen? we weten niet waar en wanneer.
  • Een verleden die nooit een heden was…
    Dat is van toepassing op individuen: je was nooit bij je geboorte. Zelfde was hier: Europa was niet aanwezig bij haar geboorte.
  • Europa is haar grenzen niet zeker, dus ook niet haar verleden och haar toekomst
    Dus onzeker.
  • Een kern van grenzeloosheid in de stelling: ‘‘Wij de volkeren van Europa… ‘’
22
Q

Het is verleidelijk om te stellen dat, hoe dan ook, de stichting van de VS van Amerika symbool staat voor een échte politieke eenheid.

Waarom?

A

Immers de preambule van de Amerikaanse grondwet begint met befaamde woorden, ‘‘we the people…’’, terwijl de preambule van het Verdrag van Rome luidt, ‘‘een steeds hechter verbond tussen Europese volkeren’‘…'’Nader analyse suggereert dat dit vermeende verschil gerelativeerd moet worden.

23
Q

Wat laat een analyse van het beroemde Martin vs. Hunter’s Lessee-Arrest van het Amerikaanse Supreme Court zien?

A

Het Martin vs Hunter’s Lessee-arrest van het Amerikaanse Supreme Court laat een verbluffende paralel een met de redenering van Van Gend & Loos. De redenering van Judge Story komt, zoals Steve Boom het stelt, erop neer dat ‘‘since a single people formed the Constitution, it is logica that a single body of law should apply to all American people’’ (zie syllabus). Echter, de geschiedenis van de totstandkoming van de Amerikaanse constitutie toont aan dat ‘‘if anything is clear beyond peradventure in the history of the United States, it is that the Constitution was established by the States acting through conventions authorized by the legistlatures thereof, and not by the ‘‘people of the United States’’, it is that the Constitution was established by the States acting through conventions authorized by the legislatures thereof, and not by the ‘‘people of the United States’’. Vandaar dat de redenering van Judge Story evengoed omgekeerd dean worden: vanuit de stelling dat er een ‘‘single body of law’’ bestaat komt een ‘‘single people’’ tot stand!

24
Q

De bovenstaande inzichten stellen ons in staat om de preambule van het EG-Verdrag beter te begrijpen. De stelling dat Europese integratie om ‘‘een steeds hechter verbond tussen Europese volkeren’’ gaat, wordt doorgaans geïnterpreteerd als de stelling dat politieke eenheid het mogelijke eindpunt is.

Leg uit.

A

Het eindpunt van het proces waarbij grenzen worden weggehaald, d.w.z. ontgrenzing. Alleen wanneer dat eindpunt bereikt zou worden, zou er sprake kunnen zijn van een Europees volk; voordien zijn er slechts Europese volkeren in het meervoud.

25
Q

[Het eindpunt van het proces waarbij grenzen worden weggehaald, d.w.z. ontgrenzing. Alleen wanneer dat eindpunt bereikt zou worden, zou er sprake kunnen zijn van een Europees volk; voordien zijn er slechts Europese volkeren in het meervoud.]

Deze visie op integratie is niet ‘‘verkeerd’’ zij is echter wel onvolledig. In welke zin?

A

In de zin dat integratie niet uitsluitend een ‘‘ontgrenzing’’ is. Immers, de gedachte aan een steeds hechter verbond tussen ‘‘Europese’’ volkeren vooronderstelt dat er al een gemeenschap is op het moment van het tot stand brengen van het Verdrag van Rome. Met andere woorden, Europese integratie neemt haar uitgangspunt in de vooronderstelling van een al bestaande eenheid, die steeds hechter gemaakt kan worden.

Dit impliceert dat er volgens de preambule tot het EG-Verdrag al sprake is van een Europese eenheid en, in die minimale zin, van een Europees volk ten tijde van de oprichting van de EG. Het gemeen-schapsrecht claimt een al bestaande Europese eenheid slechts te her-halen of reproduceren. Zie hier het eerste moment van rechtsvor-ming.

26
Q

Art. 2 van het verdrag van Rome produceert ook een Europese eenheid door in art. 2 de doelstellingen van de EG vast te leggen.

Leg uit.

A

Let wel, doelstellingen zoals de ‘‘harmonistische en evenwichtige ontwikkeling van de economische activiteit’’, ‘‘sociale samenhang’’, ‘‘solidariteit’, ‘‘gelijkheid tussen mannen en vrouwen’’.

Het zijn geen technische doelstellingen, maar juist de fundamentele belangen die geacht worden om de Europese eenheid te bepalen. met andere woorden: het zijn belangen die het ALGEMEEN BELANG van de EG nader invullen.

Juist in de dubbele betekenis van reproductie en productie, van vooronderstelling én stichting van politieke eenheid, geeft het EG-Verdrag ‘‘juridisch uitdrukking’’ aan wat Europeanen ‘‘samenbindt’’, dus representeert het een Europees volk.

27
Q

Integratie als ‘‘ontgrenzing’’ is dus slechts o.g.v. een nieuwe begrenzing te begrijpen.

Leg uit.

A

Het weghalen van grenzen tussen de lidstaten vooronderstelt het stellen van een nieuwe grens onder de noemer ‘‘Europa’’.

De vraag bij Europese integratie is niet alleen of er een Europees volk moet ontstaan maar ook, o.g.v. een vooronderstelde eenheid wat het Europese volk zou moeten worden.

Nogmaals, de vraag is niet of het in de toekomst mogelijk zal worden om te zeggen ‘‘Wij Europeanen’’. Dit is niets anders dan de vaststelling dat Europese integratie het voortschrijdende proces is waarbij een vooronderstelde Europese politieke eenheid steeds gestalte krijgt.

28
Q

In de context sluit het vermeende bestaan van een Europees volk het bestaande voortbestaan van Europese volkeren niet uit.

Hoe kan dat?

A

Integendeel: de opdeling van soevereiniteit tussen de EG en lidstaten leidt er toe dat het mogelijk blijft te spreken over én een Europees volk én Europese volkeren. Europese integratie staat niet voor de keuze tussen het een of het andere. In het Engels uitgedrukt is Europese integratie geen ‘‘zero-sub game’’. Het is in dit kader dat men het huidige debat en de referenda over de Europese grondwet moet plaatsen, welke richting dit debat en de betreffende referenda ook gaan.

29
Q

Dus kortom, de analyse van rechtsvorming stelt ons in staat om tegen het BVerfG (en Koopmans) in te stellen dat de huidige stand van zaken van het integratieproces…

4 punten.

A
  1. De EG als politieke eenheid vooronderstelt, al is het niet in de vorm van een natie staat.
  2. Het bestaan van een Europees volk vooronderstelt (wat niet uitsluit dat er ook Europese volkeren in het meervoud blijven bestaan);
  3. De vraag niet aan de orde stelt of de EG een politieke eenheid zal worden, maar welke invulling die vooronderstelde eenheid moet krijgen en
  4. Integratie een ontgrenzing o.g.v. een nieuwe begrenzing is.
30
Q

Politieke eenheid van de EG is steeds een vooronderstelde eenheid.

Leg uit.

A

De representatieve handeling waarbij de Preambule tot het Verdrag naar een reeds bestaand Europa verwijst, gaat namelijk ervan uit dat er al eerder een grenstrekking heeft plaatsgevonden die Europa van de rest van de wereld ondershcheidt. Deze grenstrekking, dus waar de grens tussen Europa en de rest van de wereld loopt, valt NIET te achterhalen. Vandaar dat de EG haar eigen grenzen, ruimtelijk en inhoudelijk, ten principale niet zeker is noch ooit zeker kán worden! Dezelfde overweging in de preambule die een beroep op Europa doet, maar als de bestaansgrond van de EG laat dus zien dat er een zekere grenzeloosheid kleeft aan het bestaan van de EG: de EG doet een beroep op Europa, maar valt daarmee nooit volledig samen! Wij komen hierop terug in het laatste college, wanneer wij het over een principieel ‘‘democratisch tekort’’ zullen hebben.