week 9, HC.5 - Graft-versus-host I Flashcards
wat is de graft versus host ziekte
als beenmerg word getransplanteerd, zitten daar ook afweer cellen in. Nu kan een ‘omgekeerde’ reactie optreden waarbij het transplantaat het lichaam afstoot.
welke cellen zijn verantwoordelijk voor de graft-versus-host disease (GVHD)
- T-lymfocyten, vooral CD4+
- NK-cellen, Tkiller-cellen, en APC’s
wanneer kan een GVHD ontstaan
- transplantaat bevat immunocompetente T-cellen
- Donor en ontvanger zijn HLA-incompatibel (allogenen HSC-transplantatie)
- ontvanger is immundeficient
‘probleem’ met HLA
sterk polymorfisme, van elke gen groot aantal allelische vormen
wat is haplotype
combinatie van HLA genen op 1 chromosoom
HLA eiwitten functie
HLA klasse 1
- alle kernhoudende cellen
- intracellulaire antigenen
- presentatie aan CD8 Tcellen
HLA klasse 2
- speciale APC
- extracelulaire antigenen
- Presentatie aan CD4+ Tcellen
wat doen minor histocompatibility antigens
non MHC antigene
polymorfe eiwitten die kunnen verschillen tussen donor en ontvanger
bekendste voorbeelden –> H-Y antigenen
GVHD acuut mechanisme
- eerste 100 dagen
- weefselschade door de conditionering
- activatie van APCs van de pt
- presentatie van antigenen door APCs aan de donor T-lymfoyten
- activatie van donor T-lymfocyten met als gevolg cytokinepoductie
- toename van weefselschae
GVHD acuut kliniek
frequentie 30-50%
target organen: alle, maar in het bijzonder
- huid: schilfering tot blaarvorming en volledige afstoting
- darm: verdwijnen darmepitheel
- lever: geelzucht
mate van HLA match belangrijkste risicofactor
+ vaak klachten van koorts en algehele malaise
acute GVHD behandeling
acute GVHD grade I (enkel huid)
- topical steroids
acute GVHD grade II-IV
- high dose systemic steroids= prednison
2e lijns –> immunsupressie
chronische GVHD
niet enkel T-cellen –> ook heel veel andere immunologische cellen (NKs, B-cellen, huidfibrolasten)
chronische GVHD kliniek
frequentie 40-60%
tijdstip: grote spreiding, meestal in afbouwfase van immunosuppressiva
vrijwel elk orgaan is doelwit
- huid, ogen, mond, oesophaugs, long en lever
gepaard met erstige immuundeficientie en dientengevolge met opportunistische infecties
behandeling GVHD chronisch
mild cGVHD
- topical corticosteroids
moderate/severe cGVHD
- systemic therapy with corticosteroids alone or in combinatie
daarnaast nog ondersteuning van het orgaan dat is aangedaan
hoe kan GVHD na llogenen HSC transplantatie worden voorkomen
- depletie T-cellen uit transplantaat voorafgaand aan de transplantatie
- behandeling pt met immunosuppresieve geneesmiddelen
cyclophosphamide
post transplantatie –> voornamelijk alloreactieve T-cellen (die hard delen) worden gedood
stamcellen zijn resistent!!
- hoge concentratie van het enzym aldehyde dehydrogenase waarmee cyclofosfamide geinactiveerd word