Week 5 HC3 Het Perifere Vestibulaire Systeem II: Van Disfunctie Tot Ziektebeelden Flashcards
In welke 2 groepen zijn perifere vestibulaire stoornissen te verdelen?
- te veel prikkeling van het evenwichtsorgaan
- uitval of minder prikkeling van het evenwichtsorgaan
Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van vestibulaire duizeligheid?
- benigne paroxysmale positie duizeligheid (BPPD)
- acuut vestibulair syndroom
- Morbus Ménière
- migraine (lijkt op Ménière, maar is centraal ipv perifeer)
Oorzaken van acute continue vertigo (draaiduizeligheid): van gezond tot opeens een aanval die dagen tot weken kan aanhouden, maar daarna meestal niet meer terugkomt
- neuritis vestibularis
- rotsbeen fractuur
Oorzaken van spontane vertigo-aanvallen
- vestibulaire migraine
- ziekte van Ménière: herhaaldelijk, spontaan optredende aanvallen, met afnemende intensiteit. De aard van de aan blijft gelijk (vertigo, misselijk, braken)
Oorzaken van getriggerde vertigo-aanvallen
- benigne paroxysmale positie duizeligheid (BPPD): duizeligheid die gepaard kan gaan met draaien en misselijkheid. Aanvallen duren kort, maar zijn provoceerbaar door bepaalde hoofdbewegingen
Oorzaken van eenzijdige uitval met onvolledige compensatie
- late beloop van acute uitval
- brughoektumor: groeit bij de n. Vestibularis. Door het langzame ontstaan is er compensatie mogelijk voor de acute duizeligheid, echter is er wel een gestoorde ruimtelijke oriëntatie. Als een patiënt niet kijkt naar de plaats waar hij/zij naartoe gaat, valt het visuele referentiekader weg en is het risico op vallen groot
- chronische infecties, mastoïden en de behandeling daarvan
Wat zijn symptomen van labyrinth-uitval (cochlea en vestibulum) door een centrale laesie?
- dysartrie
- dysmetrie (onvermogen om afstanden in te schatten)
- dysfonie (stemproblemen)
- diplopie (dubbelzien)
Wat zijn kenmerken van labyrinth-uitval (cochlea en vestibulum) door een perifere laesie?
Acroniem: HINTS:
- positieve Head Impuls test
- Nystagmus
- negatieve Test of Skew
Positieve head impuls test
Snel het hoofd bewegen en kijken of compensatoire oogbeweging goed is
- bij uitval van het rechter labyrint (perifeer) zal het oog met het hoofd mee naar rechts draaien in plaats van correctie op een target
- bij een werkend evenwichtsorgaan maar een defect cerebellum zal de head-impuls test niet afwijkend zijn
Aanwijzingen van nystagmus die is ontstaan vanuit vestibulaire (perifere) kenmerken
- zaagtandbeweging, neurologisch kan een pendelbeweging zijn
- nystagmus die niet wisselt met blikrichting (indien wel -> centraal)
- horizontaal rotatoire beweging (top-spin)
- kan worden onderdrukt door fixatie
- wordt sterker in de richting van de snelle slag
- de snelle slag is naar de gezonde zijde
Negatieve test of Skew
Verticale dubbelbeelden doordat een oog hoger staat dan het andere. Dit is te testen door de ogen afwisselend af te dekken waarna ze zullen verspringen omdat ze door het standverschil niet naar hetzelfde punt kijken.
Een perifere nystagmus kan ontstaan door problemen me het vestibulum. Kenmerken hiervoor zijn:
- wet van Alexander: nystagmus wordt erger als je richting de gezonde oor kijkt en gaat meer weg als je richting de aangedane kant kijkt
- fixatie-suppressie: bij een goedwerkende vestibulaire respons kan de VOR ook onderdrukt worden (als je bijv in verkeer je hoofd naar rechts draait, dan moeten je ogen ook naar rechts) -> toenemende intensiteit van de nystagmus bij het afzetten van een frenzelbril. Dit is een bril met sterk positieve lenzen waardoor de visus vervaagt en visuele fixatie slecht mogelijk is.
Classificatie van de ernst van nystagmus
Kan met de wet van Alexander:
- graad I: alleen nystagmus wanneer de ogen in de richting van de nystagmus kijken
- graad II: de nystagmus blijft ook in de middenpositie bestaan
- graad III: in alle 3 de blikrichtingen een nystagmus
Kenmerken van acuut vestibulair syndroom
- heftige draaiduizeligheid met misselijkheid en braken, verergert bij hoofdbewegingen -> na min tot uren wordt maximale vertigo bereikt, mensen blijven het liefst stil in bed wachten tot het over is
- virale infectie als oorzaak: 50% heeft vooraf een BLWI (viraal) doorgemaakt!
- harmonie vestibulaire
- oscillopsie
- ontwikkeling van BPPD in het latere beloop
- geen centrale symptomen
Harmonie vestibulaire
Bij uitval van het rechter labyrint is de patiënt geneigd naar rechts te trekken bij lopen, rechts naast voorwerpen te grijpen, etc.
Oscillopsie
Het zien van trillende beelden bij het bewegen van het hoofd
Beloop van het acuut vestibulair syndroom
Virale infectie -> post-inflammatoire veranderingen van de zenuw -> evenwichtsorgaan aan aangedane zijde gaat minder vuren -> verhoogde vuren aan de andere zijde (het moment waarop de meeste symptomen aanwezig zijn -> nystagmus, vallen) -> na een tijdje ontstaat door herstel weer meer activiteit aan de aangedane zijde -> vuurfrequentie komt terug in balans
Diagnostische bevindingen bij acuut vestibulaire syndroom
- horizontale nystagmus naar de contralaterale kant
- positieve head impuls test
- valneiging naar het aangedane oor
Wat is de basis voor diagnostiek van het acuut vestibulair syndroom
Calorische asymmetrie op het ENG
- bij een uitgevallen evenwichtsorgaan is er calorische hyperoflexie of uitval te zien
- bij een gezond evenwichtsorgaan is er depolarisatie of hyperpolarisatie te zien.
Innervatie van het evenwichtsorgaan
N. Vestibulocochlearis (n. VIII) -> n. Vestibularis -> n. Vestibularis superior & n. Vestibularis inferior
Met welke delen van het evenwichtsorgaan staat de n. Vestibularis superior in contact?
- anterieure en horizontale kanalen
- utriculus
Met welke delen van het evenwichtsorgaan staat de n. Vestibularis inferior in contact?
- posterieure kanaal
- sacculus
Therapie van acuut vestibulair syndroom
- therapie bestaat uit uitleg: de klachten zullen overgaan
- tijdens het acute moment kan er vestibulaire sedatie met valium of anti-emetica worden gegeven, dit dient na 2 dagen te worden afgebouwd
Waarom wordt er onderscheid gemaakt tussen de ziekte en het syndroom van Ménière?
- ziekte van Ménière: geen oorzaak voor aan te wijzen
- syndroom van Ménière: er is een ziekte of operatie van het evenwichtsorgaan aan vooraf gegaan