Week 2 HC3 Het Epileptische Netwerk

Question 1

Klinisch belang synaptische transmissie

Answer 1

• meeste hersenziekten uiten zich als een stoornis in de (chemische) synaptische transmissie
• meeste centraal werkende geneesmiddelen werken in op het niveau van de synaps

Question 2

Wat zie je op een EEG tijdens een tonische en clonische fase van een insult?-

Answer 2

• tonische fase: langdurige depolarisatie plus snel vuren
• clonische fase: ritmische ‘burst’ met actiepotentialen
• heel veel cellen vuren synchroon

Question 3

Hoe kunnen cellen synchroon vuren?

Answer 3

• doordat ze verbonden zijn via synapsen

Question 4

2 soorten synapsen

Answer 4

• elektrische
• chemische

Question 5

Elektrische synapsen

Answer 5

Gap junction kanalen
- deze kanalen van 2 cellen liggen tegen elkaar aan waardoor er een continue verbinding is tussen de cellen
- zodra er een potentiaalverschil is tussen beide neuronen gaat er een stroompje loten waardoor potentiaalverschil kleiner wordt -> bij actiepotentiaal in ene cel zal er hierdoor in andere cel ook actiepotentiaal ontstaan

Question 6

Gap junction kanaal

Answer 6

• 6 subunits (= connexines) vormen 1 connexon (halve kanaal) -> 2 connexons is 1 gap junction kanaal
• connexons weinig selectief (ook ATP, cAMP, etc gaan erdoor)
• transmissie bi-directioneel (in beide richtingen)
• korte delay (er is werking bij potentiaalverschil, dus hoeft niet veel voorstappen te gebeuren)
• geen drempel (kleinste verschil leidt al tot stroompje)
• geblokkeerd door o.a. halotheen (inhalatieanestheticum)
• niet uitputbare synaps

Question 7

Waar kunnen chemische synapsen gevormd worden?

Answer 7

• op de soma: axosomatische synaps
• op het dendriet: axodendritische synaps
• op de zenuweindiging: axon-axonale synaps

Question 8

Werking chemische synapsen

Answer 8

1 ms
- actiepotentiaal bereikt zenuweindiging
- calciumkanalen worden geopend
- de verhoging van calciumconcentratie leidt tot fusie van vesicles met pre-synaptische plasmamembraan
- neurotransmitter komt vrij in synapsspleet (exocytose)
- bindt aan post-synaptische receptoren
- post-synaptische receptoren worden geactiveerd (ionkanalen openen)

1 ms - 1 sec
- postsynaptische receptoren raken neurotransmitter kwijt
- neurotransmitter wordt heropgenomen mbv carriers
- calcium wordt weer naar buiten gepompt

1 sec - 1 min
- membraan wordt heropgenomen (endocytose)
- vesicles worden gevuld met neutrotransmitter mbv carriers

1 min - 100 jaar
- veranderingen in sterkte (wordt sterker bij meer gebruik) die ten grondslag liggen aan leren, geheugen

Question 9

Carriers

Answer 9

• transporters bevinden zich voor een belangrijk gedeelte in de glia
• verbruiken geen ATP maar gebruiken concentratiegradiënt van Na+ hiermee nemen ze ook GABA en dopamine (neurotransmitters) mee
• onder pathologische omstandigheden kunnen de transporters in omgekeerde richting werken -> ophoping extracellulair glutamaat versterkt zichzelf

Question 10

Definitie neurotransmitter

Answer 10

1. Moet aanwezig zijn in het presynaptische neuron
2. Moet afgegeven worden na presynaptische depolarisatie
3. Specifieke receptoren voor de neurotransmitter moeten aanwezig zijn op de postsynaptische cel

Question 11

Neurotransmitters indeling

Answer 11

Klassieke:
- acetylcholine
- aminozuren: glutamaat, asparaat, GABA, glycine, D-serine
- biogene aminen: adrenaline, noradrenaline, dopamine, serotonine, histamine -> catecholamines
- gassen

Niet-klassiek:
- o.a. neuropeptiden: endorfine, substance P, > 100 anderen

Question 12

Acetylcholine

Answer 12

• ACh in neuromusculaire overgang via nicotine receptoren (kationkanalen)
• acetylcholine kan niet makkelijk opgenomen omdat de (synaptische) spleet zo groot is -> acetylcholinesterase breekt het af in acetaat en choline -> voor choline is er een transporter -> wordt heropgenomen
• remmers van acetylcholinesterase worden gebruikt bij myasthenia gravis
• ACh werkt ook via (G-eiwit gekoppelde) muscarine receptoren

Question 13

Nicotine receptor

Answer 13

• 5 subunits
• kationkanaal, even goed doorgankelijk voor K+ als Na+

Question 14

Glutamaat

Answer 14

• belangrijkste excitatoire neurotransmitter (> helft van alle synapsen)
• wordt gemaakt uit glutamine door glutaminase
• wordt heropgenomen door de glia -> wordt glutamine gemaakt (omdat glutamaat toxisch is)
• zowel ligand-gestuurde kationkanalen als G-eiwit gekoppelde receptoren

Question 15

GABA

Answer 15

• belangrijkste remmende neurotransmitter
• meeste interneuren zijn GABA-erg
• verstoring van de balans tussen excitatie en inhibitie leidt tot epilepsie
• zowel ligand-gestuurde (GABA-A) als G-eiwit gekoppelde (GABA-B) receptoren
• GABA-A receptor is chloridekanaal -> target voor benzodiazepines, alcohol, barbituraten, anaesthetica

Question 16

Glycine

Answer 16

• belangrijke remmende neurotransmitter, vooral in de ruggenmerg
• zowel ligand-gestuurde als G-eiwit gekoppelde receptor

Question 17

Hoe zijn sommige neurotransmitters excitatoir en sommige inhibitoir?

Answer 17

• glutamaat (excitatoir) veroorzaakt -> EPSP (excitatoire postsynaptische potentiaal) -> groot genoeg? -> actiepotentiaal
• GABA en glycine (inhibitoir) veroorzaken -> IPSP (inhibitoire postsynpatische potentiaal)

Question 18

Wat gebeurt er in de hersenen tijdens een insult?

Answer 18

• strijdt tussen excitatoire en inhibitoire prikkeling
• strijdt wordt langzaam gewonnen door excitatoire prikkeling